Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.01.2015, Qupperneq 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18.1. 2015
Ég er einn þeirra sem glöddust mikið við loklæknaverkfallsins. Við rekum ekki spítalaán lækna. Og góða spítala viljum við hafa
með færustu læknum og öðru heilbrigðisstarfs-
fólki, sem völ er á. Ég trúi því að hefði ekki sam-
ist á forsendum sem læknar töldu ásættanlegar
hefði straumur þeirra legið úr landi.
Læknar höfðu þjóðina með sér. Eða eigum við
að segja að heilbrigðiskerfið hafi haft þjóðina
með sér. Og þannig held ég að það verði áfram
svo lengi sem okkur tekst að varðveita hér heil-
brigðiskerfi á forsendum sem þjóðin telur ásætt-
anlegar. Slíkt kerfi mismunar ekki eftir efnahag
og er greiðendum hagstætt. Margoft hefur komið
fram í alþjóðlegum samanburðarskýrslum að ís-
lenska almannakerfið nýtir hverja skattkrónu
betur en gerist víðast hvar annars staðar. Ekki
býr sú skattkróna aðeins til fjárhagslega hag-
stætt kerfi heldur einnig gæðakerfi sem rís undir
nafni.
Þess vegna stöldruðum við án efa mörg við
þegar það fylgdi samningslokunum í yfirlýs-
ingum samningsaðila, að nú færi í hönd upp-
stokkun á heilbrigðiskerfinu: „Opnað yrði fyrir
ný rekstrarform.“ Hvað þýðir það? Þýðir það
aukin einkavæðing? Sagt er að hið sama eigi að
gilda utan spítala og innan. Hvað þýðir það? Hið
sama fyrir sjúklinginn? Hið sama fyrir lækninn?
Hið sama fyrir greiðandann? Á hann nú að borga
það sama á spítalanum og hann gerir í Orkuhús-
inu? Við þekkjum hvert er keppikefli núverandi
stjórnvalda!
Allt þetta þarf að ræða. Þetta er ekki einkamál
þeirra sem sitja við samningaborð fjármálaráðu-
neytisins og lækna.
Í þjóðfélaginu sjáum við nú víða gömul mynst-
ur taka á sig gamalkunn form. Kjarakúrvan er
þannig á hraðskreiðri uppleið í fjármálakerfinu.
Efri lögin þar að nýju komin með helmingi betri
kjör en efstu lög heilbrigðiskerfisins. Gamal-
kunnur hroki einnig að taka sig upp: „Við eigum
þetta, við megum þetta.“
Kannski er ekki það alversta hve miklum auði
er safnað í vasa einstaklinga til skamms tíma.
Slæmt er það vissulega því minna er þá til skipt-
anna. En það eru kerfisbreytingar til langframa
sem eru verstar. Þegar auðlindirnar, orkan, vatn-
ið, náttúrperlurnar – og svo einnig velferðarþjón-
ustan er tekin undan handarjaðri almennings og
ofurseld markaðslögmálunum.
Frá þeim stað er stutt í þjóðfélag misréttis.
Mönnum bregður við að sjá hvaða einstaklinga
ríkisstjórnin velur til að hafa fyrir okkar hönd
umsjón og eftirlit með fjármálakerfinu. Þar eru á
ferðinni aðilar sem sjálfir eru á kafi í þessu sama
kerfi með alla sína prívathagsmuni. Í heilbrigðis-
kerfinu gildir hið sama að því leyti að valdir eru
eftirlitsaðilar – varðmenn fyrir okkar hönd – sem
kunnir eru af daðri við markaðshyggju – hin
„nýju rekstrarform“ einsog einkavæðingin er
kölluð á dulmáli.
Það er vegna alls þessa að almenningur verður
allar stundir að standa sína vakt.
Þörf á að standa vaktina
* Læknar höfðu þjóðinameð sér. Eða eigum viðað segja að heilbrigðiskerfið
hafi haft þjóðina með sér.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Ögmundur Jónasson
ogmundur@althingi.is
Hera Björk Þórhallsdóttir
söngkona býr eins og margir vita í
Santiago í Síle en þangað flutti hún
eftir sigur í einni áhrifamestu söng-
keppni Suður-
Ameríku og
starfar í tónlist-
argeiranum þar
ytra. Hera
Björk nýtur lífs-
ins í sólinni og
gerir okkur Íslendinga græna af öf-
und með sólarfærslum á twitter. Í
vikunni skrifaði hún þar: „Er að
reyna að hengja þvottinn út til
þurrks, mjög erfitt starf, er í mikilli
hættu á að það detti vínber í
munninn á mér.“ Með þessu birti
Hera Björk mynd af vínberjatré
sem breiddi úr sér yfir þvottasnúr-
unum hennar.
Áslaug Arna Sigurbjörns-
dóttir, laganemi og fyrrverandi
formaður Heimdallar, var ein
þeirra sem gagnrýndu ummæli Ás-
mundar Friðrikssonar, þingmanns
Sjálfstæðisflokks, um múslima á Ís-
landi er hún sagði átakanlegt að
vera í sama flokki og Ásmundur.
Ásmundur ritaði þessi ummæli á
Facebook en Áslaug Arna ritaði
hins vegar á samfélagsmiðlinum
Twitter og gagnrýndi þar með
Facebook: „Ég elska Twitter, hér
virðast ekki vera neinir rasistar,
heldur málefnalegt fólk með mism.
skoðanir. Ástæðan = hér er enginn
yfir sextugt!“
Kastljósmaðurinn Sigmar
Guðmundsson lét þessi orð falla
á Facebook: „Í allri umræðunni um
tjáningarfrelsið er hollt fyrir okkur
að vita að það er lögbrot að segja
að Marlboro-sígarettur séu með
betra eftirbragði en Winston.
Þetta er ekki arfur úr gamalli lög-
gjöf heldur var þetta sérstaklega
sett inn í lög árið 2002. Það má
bara fjalla um tóbak til að vara sér-
staklega við skaðsemi þess. Meiri-
hluta alþingis
þótti svona
rosalega vænt
um tjáningar-
frelsið fyrir að-
eins tólf árum.“
Íslendingar á
samfélagsmiðlum og víðar glödd-
ust yfir þeim fréttum að tón-
skáldið Jóhann Jóhannsson hefði
hlotið Golden Globe-verðlaun
sem og tilnefningu til Óskars-
verðlauna fyrir tónlist sína í kvik-
myndinni The Theory of Everyt-
hing. Einar Kárason rithöfundur
skrifaði á Facebook eftir að tíð-
indin bárust: „Hver er þessi Jó-
hann Jóhannsson sem fékk Golden
Globe? spurði
ég, en fékk ekki
svar. Nú les ég
að hann komi
úr hljómsveit-
inni HAM. Það
er ekki á það
snilldarband logið!“ Upp spunnust
umræður um fleiri tónlistarverk
sem Jóhann Jóhannsson hefði
komið nærri. Fjölmiðlamaðurinn
Egill Helgason sagði að Jóhann
hefði til dæmis átt stóran þátt í
gerð þeirrar frábæru plötu Æ með
Unun og rithöfundurinn Birna
Anna Björnsdóttir minnti fólk á að
hann gerði tónlistina við kvikmynd
Silju Hauksdóttur; Dís, sem var
byggð á samnefndri bók eftir þær
Silju, Birnu Önnu og Oddnýju
Sturludóttur.
AF NETINU
– FULLT HÚS ÆVINTÝRA
REYKJAVÍK • Fiskislóð 1
AKUREYRI • Tryggvabraut 1-3
ellingsen.is
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
1
4
4
1
5
9
20–70%
AFSLÁTTUR
AF ÖLLUM VÖR
UM
ELLINGSEN
RISA-
ÚTSALA
COLUMBIA GO TO ÚLPA
KVK stærði S–XL
KK stærðir M–2XL
Ýmsir litir
12.990KR.
VERÐ ÁÐUR 24.690 KR.
47%
AFSLÁTTUR
ALLIR GRILL-
AUKAHLUTIR
30%
AFSLÁTTUR
CAMPINGAZ FERÐAGASGRILL
2 brennarar
29.990KR.
VERÐ ÁÐUR 49.390 KR.
DEVOLD*
40%
AFSLÁTTUR
*ELDRI GERÐ
AÐRAR
DEVOLD VÖRUR
20%
AFSLÁTTUR
SOREL
CHEYANNE
KULDASKÓR
Stærðir 40–48
17.295KR.
VERÐ ÁÐUR 34.590 KR.
50%
AFSLÁTTUR
EASTON GÖNGUSTAFIR
TRAIL AL3
6.990KR.
VERÐ ÁÐUR 12.890 KR.
OPIÐ Á
SUNNUDAGINN
KL. 12–16
Í REYKJAVÍK
Vettvangur