Læknablaðið - 01.10.2015, Blaðsíða 40

U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
480 LÆKNAblaðið 2015/101
lítum á nemendur á sama hátt og klíníska
hliðin lítur á sjúklinga og allt sem við
gerum miðast að því að auka gæði mennt-
unar nemendanna vegna. Menntun snýst
fyrst og síðast um nemendur og að þeir
fái bestu menntun sem hægt er að fá
meðan á námstíma stendur. Það má aldrei
gleymast að það eru ekki við kennarar eða
stjórnendur sem þurfum að lifa með þá
menntun sem við bjóðum heldur eru það
nemendurnir, þess vegna er það áríðandi
að greina þeirra þarfir og hvernig mennt-
unin sem við bjóðum búi þá undir að
starfa á sviði sem breytist mjög ört.“
Katrín dregur upp skema sem hún
kallar Logic Model og kveðst nota þegar
hún er að útskýra hvað felst í mati. „Þetta
skema notum við mikið í öllum skólum
Mayo og undanfarið hef ég verið að hjálpa
stjórnendum í grunnáminu í læknis-
fræðinni að skilgreina inntak námsins
með þessari aðferð. Þetta eru fimm stig
sem þar sem hvert þeirra er skilgreint
mjög nákvæmlega. Við byrjum á að vinna
með síðasta stigið sem er Áhrif (impact).
Hvernig nemendur viltu að útskrifist
úr læknadeild? Ekki bara sem almennir
læknar heldur hversu margir ættu að
stunda rannsóknir? Hversu margir
kennslu? Hversu margir í stjórnun? Ef
þú vilt hafa áhrif á þetta þarftu að hugsa
þetta fyrirfram. Önnur stig á skemanu er
Input, Activities, Output og Outcome. Það er
mjög algengt að fólk einblíni á Activities-
stigið. Hversu mörg námskeið eru í boði?
Hversu margir nemendur? Hversu margir
kennarar? Hversu margar stöður? Hvernig
húsnæði? En námið snýst ekki um þetta.
Það snýst um hvaða áhrif viltu að þeir sem
útskrifast frá þér hafi þegar þeir hafa lokið
náminu? Hvað gera þau við menntunina
þegar þau eru útskrifuð? Þetta er dýrt
nám og hugsunin þarf að vera alveg skýr
um hver áhrifin eiga að vera. Læknanámið
er alltof langt í mörgum skilningi og
starfsaldurinn er ekki svo ýkja langur. Eitt
af því sem við þurfum að velta fyrir okkur
er hvort ástæða sé til að stytta námið og
hefja sérhæfinguna fyrr. Annað sem mikið
hefur verið rætt meðal þeirra sem skipu-
leggja læknanám í Bandaríkjunum er að
kenna læknanemum hvað hlutirnir kosta.
Auka kostnaðarvitund þeirra gagnvart
alls kyns rannsóknum innan heilbrigðis-
kerfisins og þetta kallast á ensku Science
of Health Care Delivery þar sem Systems
Thinking er grunnurinn. Ég kenni þetta
eina viku á ári í Harvard Macy Institute
sem er innan Harvard Medical School og
læknadeildir víða um Bandaríkin eru að
taka þetta upp í náminu. Að fá nemendur
til að hugsa í samhengi hvaða áhrif það
hefur í kerfinu að panta tiltekna rannsókn;
það getur haft snjóboltaáhrif í kostnaði
innan kerfisins. Þetta snýst ekki um að
draga úr þjónustu heldur að skilja hvernig
kerfið virkar. Vissulega er markmiðið að
draga úr kostnaði við heilbrigðiskerfið og
það er hægt að gera án þess að þjónustan
minnki eða versni. Það þarf hins vegar að
kenna þetta ef við viljum sjá það gerast,“
segir Katrín Frímannsdóttir að lokum.
&
Victoza (líraglútíð)
leiðir til allt að:1
1,5%
lækkunar á HbA1c
frá 8,4 % HbA1c til 6,9 % HbA1c
3,7 kg
þyngdartaps
Magi
Victoza seinkar
magatæmingu og
veitir því aukna
mettunartilnningu. 2,3
Briskirtill
Victoza virkjar
betafrumurnar sem
losa insúlín þegar
blóðsykur er hár. 2,3
Lifur
Victoza hamlar
seytingu glúkagons
og dregur úr útskilnaði
glúkósa frá lifur. 2,3
Matarlyst
Victoza dregur úr
matarlyst, sem leiðir til
minnkaðrar fæðuneyslu. 2
líraglútíð
Sykursýki tegund 2
IS
/L
R/
04
14
/0
17
9
Þetta lyf er undir sérstöku eftirliti til að nýjar upplýsingar um öryggi lyfsins komist fljótt og
örugglega til skila. Heilbrigðisstarfsmenn eru hvattir til að tilkynna allar aukaverkanir sem
grunur er um að tengist lyfinu.
Betmiga 25 mg og 50 mg forðatöflur. Astellas Pharma Europe B.V., Holland.. ATC
flokkur: G04BD12
Samantekt á eiginleikum lyfs – Styttur texti SPC
Heiti lyfs: Betmiga 25 mg og 50 mg forðatöflur. Virk innihaldsefni og styrkleikar: Hver tafla inniheldur 25 mg eða 50 mg af mirabegroni.
Ábendingar: Meðferð við einkennum, þ.e. bráðaþörf, aukinni tíðni þvagláta og/eða bráðaþvagleka sem geta komið fyrir hjá fullorðnum sjúklingum
með heilkenni ofvirkrar þvagblöðru. Skammtar og lyfjagjöf: Fullorðnir (þ.m.t. aldraðir sjúklingar): Ráðlagður skammtur er 50 mg einu sinni á
sólarhring, með eða án matar. Skert nýrna- og lifrarstarfsemi: Betmiga hefur ekki verið rannsakað hjá sjúklingum með nýrnasjúkdóm á lokastigi
(GFR < 15 ml/mín./1,73 m2 eða sjúklingum á blóðskilun) eða verulega skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur C) og því er ekki mælt með notkun
þess hjá þessum sjúklingahópum. Hér á eftir eru gefnir upp ráðlagðir skammtar fyrir einstaklinga með skerta nýrna- eða lifrarstarfsemi, með og
án samhliða notkunar öflugra CYP3A hemla. Skerðing á nýrnastarfsemi (væg: GFR 60 til 89 ml/mín./1,73 m2; í meðallagi:
GFR 30 til 59 ml/mín./1,73 m2; veruleg: GFR 15 til 29 ml/mín./1,73 m2): Minnka skal skammt í 25 mg hjá sjúklingum með verulega skerta
nýrnastarfsemi. Hjá sjúklingum með verulega skerta nýrnastarfsemi, sem eru á samhliða meðferð með öflugum CYP3A hemlum, er notkun
Betmiga ekki ráðlögð. Hjá sjúklingum með vægt til í meðallagi skerta nýrnastarfsemi er skammtur 50 mg. Minnka skal skammt í 25 mg hjá
sjúklingum með vægt til í meðallagi skerta nýrnastarfsemi, sem eru á samhliða meðferð með öflugum CYP3A hemlum. Skert lifrarstarfsemi (væg:
Child-Pugh flokkur A; í meðallagi: Child-Pugh flokkur B): Ekki mælt með notkun Betmiga hjá sjúklingum með í meðallagi skerta lifrarstarfsemi,
sem eru á samhliða meðferð með öflugum CYP3A hemlum. Minnka skal skammt í 25 mg hjá sjúklingum með í meðallagi skerta lifrarstarfsemi, án
hemils. Hjá sjúklingum með vægt skerta lifrarstarfsemi er skammtur 50 mg. Minnka skal skammt í 25 mg hjá þeim sjúklingum sem eru með vægt
skerta lifrarstarfsemi og eru á samhliða meðferð með öflugum CYP3A hemlum. Kyn: Ekki er nauðsynlegt að aðlaga skammta með tilliti til kynferðis.
Börn: Ekki hefur enn verið sýnt fram á öryggi og verkun mirabegrons hjá börnum yngri en 18 ára. Engar upplýsingar liggja fyrir. Lyfjagjöf: Töfluna
á að taka einu sinni á sólarhring, með vökva. Töfluna á að gleypa heila og hana má ekki tyggja, kljúfa eða mylja. Frábendingar: Ofnæmi fyrir
virka efninu eða einhverju hjálparefnanna. Upplýsingar um aukaverkanir, milliverkanir, varnarorð og önnur mikilvæg atriði má nálgast í
sérlyfjaskrá – www.serlyfjaskra.is Markaðsleyfishafi: Astellas Pharma Europe B.V., Sylviusweg 62, 2333 BE Leiden, Holland. Dagsetning
síðustu samþykktar SPC sem þessi stytti texti byggir á: 18. mars 2015. Pakkningastærðir og leyfilegt hámarksverð í smásölu í september 2015:
Forðatöflur, þynnupakkning 30 stk: 25mg kr. 8.663, 50mg kr. 8.663; 90 stk: 25mg kr. 22.888, 50mg kr. 22.888. Forðatöflur,
glas 90 stk: 50 mg kr. 22.888. Ávísunarheimild og afgreiðsluflokkar: R Greiðsluþátttaka: G. Nánari upplýsingar um lyfið
fást hjá umboðsaðila á Íslandi sem er: Vistor hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabæ, Sími: 535-7000. Ath. textinn er styttur. Sjá
nánari upplýsingar á vefsíðunni: www.serlyfjaskra.is.