Dagblaðið Vísir - DV - 16.07.2010, Blaðsíða 34

34 viðtal 16. júlí 2010 föstudagur
sem rataði á sjónvarpsskjái landsmanna held-
ur var hann í viðtölum og tók myndir fyrir fjölda
erlendra stöðva og var meðal annars í viðtali við
Aljazeera-fréttastöðina sem sendir út á hundruð
milljóna heimila um allan heim.
EldgosafluggEggjari
„Ég ætlaði ekkert að eyða svona miklum tíma í
þetta gos. Ég sogaðist hálfpartinn inn í að eyða
svona miklum tíma með erlendum sjónvarps-
stöðvum.“ Ómar segist ekki hafa tölu á öllum
sjónvarpsstöðvunum sem hann aðstoðaði eða
vann með í kringum gosin en hann segir verk-
efnið bæði hafa verið krefjandi og skemmtilegt.
„Ég er búinn að kynnast svo mörgu erlendu
sjónvarpsfólki, kvikmyndatökufólki, blaða-
mönnum og ljósmyndurum um áratugaskeið
sem fylgdarmaður að það var haft samband við
mig úr öllum áttum. Ég er búinn að fljúga með
þetta fólk um landið, leiðbeina því og hjálpa því
við að gera sína þætti, myndir eða jafnvel ljós-
myndabækur. Þegar eldgosið byrjaði þá bara
sópaðist þetta fólk upp hér.“
Eftir að hafa komið fram á svo mörgum er-
lendum sjónvarpsstöðvum segist Ómar hafa
upplifað nokkuð sem hann þekkti ekki áður.
„Núna eru erlendir ferðamenn farnir að labba
upp að mér og segjast þekkja mig úr sjónvarp-
inu í sínu heimalandi. „Þú ert þessi eldgosaflug-
geggjari,“ segja þeir eða eitthvað í þá áttina.
„WhErE is that in thE statE?“
Þrátt fyrir að gosið sé nú búið segir Ómar að enn
sé hingað stríður straumur af ferða-, fjölmiðla-
og vísindamönnum vegna þess. „Kannski tek ég
bara svona mikið eftir þessu því það er alltaf ver-
ið að hafa samband við mig. En það hefur verið
hér stöðug umferð af fólki sem hefur mikil áhrif
erlendis. Þetta fólk á eftir að dreifa þekkingu um
land og þjóð og ekki bara um gosið.“
Ómar er harður á því að gosið sé besta mögu-
lega landkynning sem Ísland hafi nokkru sinni
fengið. „Þetta eldgos er eitthvað það besta sem
gat komið fyrir landið,“ segir Ómar og tekur fram
að hann meini í víðari skilningi og hann hafi að
sjálfsögðu samúð með þeim sem hafi átt um sárt
að binda vegna öskufalls. „Menn eiga eftir að átta
sig á því seinna að þetta eldgos er það sem kom
Íslandi loksins á landakortið. Leiðtogafundur-
inn kom og fór. Eldgosið hafði áhrif á allt mann-
líf í Evrópu, Ameríku og víðar. Það vita núna all-
ir hvar Ísland er í heiminum. Það er ekki lengur
þannig að Bandaríkjamenn segi: „Where is that
in the state?“ þegar maður segist vera frá Íslandi.
Við höfum alveg stórkostlegt tækifæri til þess
að byggja ofan á það sem allir þessir fjölmiðla-
menn, ljósmyndarar, höfundar og fleiri hafa ver-
ið að gera hérna.“
Einstakt myndEfni
Auk þess að hafa hjálpað erlendum aðilum í
kringum gosið hefur Ómar eins og svo oft áður
einbeitt sér að því að ná einstöku myndefni af
náttúruhamförunum.
„Það sem heillar mig er að geta byggt á mik-
illi reynslu til þess að ná myndum sem annars
færu forgörðum. Þess vegna hef ég nánast ekkert
komið undir Eyjafjöll allan gostímann. Það eru
bara aðrir í því. Sem gera það jafn vel eða jafn-
vel betur en ég. Ég hef einbeitt mér að því að ná
myndefni af því sem enginn annar getur náð.“
Nefnir Ómar sem dæmi myndskeið af því
þegar höggbylgjur þeyttust frá gígnum í gegnum
öskumökkinn og gosefnin. Þannig að sjá mátti
hljóðöldurnar berast í gegnum gosefnin og þeyta
þeim á hljóðhraða í bogadregnum hálfhringum.
„Fólk heldur að þetta sé eitthvað voðalega til-
viljunarkennt en að baki einni ljósmynd eins og
birtist í Morgunblaðinu af gígnum eftir gosið er
margra vikna vinna. Að finna út hvenær þú get-
ur náð þessari ljósmyndari og þú veist að það er
ekki hægt nema vera eins nálægt fjallinu og hægt
er. Svo sérðu það gerast sem þú áttir von á en gast
ekki treyst á. Að fjallið hreinsi sig og það endist í
klukkutíma. Kominn, tekur myndina, farinn.“
Ómar segir ekkert þýða að ætla að leggja af
stað frá Reykjavík þegar aðstæður sýnast réttar
á vefmynd í tölvu, heldur verði maður að vera á
staðnum þegar það gerist.
Þakklátur Bjarna fEl
„Allur minn ferill byggist á þessu. Þú þarft al-
veg gríðarlegan undirbúning hvern einasta dag.
Það þýðir ekkert að sitja á rassgatinu þegar eitt-
hvað gerist og fara þá að safna saman einhverj-
um búnaði, kíkja á landakort og undirbúa brott-
för. Ég hef alltaf kappkostað að vera með allt
klárt þannig að ég geti bara hoppað upp í vél og
af stað.“
Ómar segir að fréttamannsferill hans hafi
verið svona frá upphafi. Því vegna landafræði-
ástríðu sinnar hafi hann verið tekinn úr íþrótt-
um yfir í fréttir og sendur af stað. „Þá lá mikið við
og það gafst ekki tími til að undirbúa neitt eða
skoða landakort þannig að ég var bara sendur af
stað. Það hefði ég nú ekki getað gert ef ég hefði
ekki haft yndislegan mann til þess að leysa mig
af, hann Bjarna Felixson. Bjarni er þess vegna
maður sem ég ætti kannski að nefna oftar. Því ef
ég hefði ekki haft hann Bjarna Fel til að hlaupa í
skarðið fyrir mig þá hefðu hlutirnir kannski þró-
ast á allt annan veg. Fyrir bæði mig og hann.“
En hvernig er tilfinningin þegar Ómar hittir
naglann á höfuðið og nær þessum augnablikum
á filmu? „Þá líður manni bara eins og íþrótta-
manni sem er búinn að æfa fyrir eitthvað í marga
mánuði og sér afraksturinn. Það gerir mér líka
kleift að sætta mig við öll töpin. Þessi stóru sem
ég missti af.“
Ómar segist þó enn eiga erfitt með að sætta
sig við að hafa misst af því sem hann segir að
hefði orðið myndskeið síðustu aldar. „Ég var
meira að segja búinn að undirbúa það lengi. Ég
var svo óheppinn að ég átti að vera með beina
útsendingu sama kvöld í Kastljósi. Ég hefði betur
farið í leiðangurinn og náð þessari mynd og látið
Kastljósið eiga sig.“
Atvikið sem Ómar nefnir var hápunktur síð-
asta þorskastríðsins. „Ég var búinn að fá lánaða
flugvél sem hafði allt að 12 tíma flugþol. Ég ætl-
aði að fljúga út á miðin í logni sem kæmi eftir
brælu. Finna togarana sem ég vissi að væru ein-
hvers staðar við Hvalbak og hringsóla yfir þang-
að til varðskipið léti til skarar skríða. Í þetta sinn
var það varðskipið Ægir sem ætlaði að klippa
aftan úr togara, en herskipið Falmouth sigldi þá
svo harkalega á Ægi að hann lagðist á hliðina.
Guðmundur Kærnested lét þá setja á fulla ferð
og rétta varðskipið upp sem sigldi að togara og
klippti aftan úr honum vörpuna.“
næstum Því drukknaður
Á öllum þessum ferðum sínum hefur Ómar lent
í ýmsum háska og nokkrum sinnum lífshættu-
legum. „Ég hef lent í alls konar áföllum og sum-
um mjög furðulegum. Svona starf gengur bara
ekkert áfallalaust fyrir sig. Kannski var ég einna
hættast kominn í Reykjafjarðará við Ísafjarðar-
djúp klukkan sex að morgni í byrjun febrúar árið
1993.“
Ómar var þá einn á ferð um nótt og ók yfir
Steingrímsfjarðarheiði. „Ég var á leiðinni til Bol-
ungarvíkur. Það hafði verið asahláka um daginn
og vatnavextir áður en rauk svo upp með norð-
vestanátt. Heiðin lokaðist á eftir mér og það hafði
snjóað ofan á svellbunka á veginum á undan
mér sem ég sá ekki.“
Ómar lenti á svellinu og við það rann bíllinn
af stað. Ekki nóg með það heldur var brúin yfir
Reykjafjarðará fram undan. „Þá kom gömul æf-
ing úr rallinu að góðum notum. Í stað þess að
reyna að ná brúnni, fara á handriðið og steypast
út í ána beygði ég bara út af og fór beint áfram al-
veg niður í á. Fram af skör. Þegar ég ætlaði svo að
bakka upp á skörina brotnaði hún undir bílnum
hægra megin og bíllinn valt á hvolf ofan í ána.“
fékk lánaðan fjósagallann
Í kolniðamyrkri og kulda fór Ómar á kaf í ána en
hafði heppnina með sér. „Ég var svo heppinn að
ég var með fjóra kastara uppi á þakinu á bílnum
sem kveikt var á og ljósið slokknaði ekki á þeim
niðri í hylnum. Þannig komst ég út úr bílnum en
annars hefði mér aldrei tekist það.“ Ómar var líka
svo lánsamur að húddhornið endaði uppi á stór-
um steini sem gerði það að verkum að bíllinn fór
ekki til botns. „Þá hefði slökknað á ljósunum og
ég króknað og drukknað.“
Þrátt fyrir að Ómar hafi verið á minna en eins
kílómetra hraða þegar skörin gaf sig og bíllinn
valt segir hann bílbeltið hafa bjargað sér. „Það
kom í veg fyrir að ég slengdist niður í vatnið þeg-
ar bíllinn fór á hvolf.“ Ómar var illa hrakinn og
kaldur þegar hann komst út úr bílnum og halt-
raði til næsta bæjar.
„Allar græjurnar mínar voru í bílnum og eyði-
lögðust. Ég fékk lánaðan fjósagallann af bónd-
anum, náði að komast í flugvél til Ísafjarðar og
keypti einu myndavélina sem þar var til sölu.
Fór svo til Bolungarvíkur og kláraði fréttina. „The
show must go on.““
Ómar hefur einnig lent í ýmsu á flugferðum
sínum en hann segir að betur fer sé langt síðan
eitthvað slíkt hafi hent hann á flugi. „Þetta hef-
ur gengið áfallalaust fyrir sig í ein 23 ár. Síðasta
óhappið var á Mývatnsöræfum. Við soguðumst
inn í hvirfilbyl og flugvélin brotlenti. Ég hef alltaf
verið svo heppinn að sleppa tiltölulega ómeidd-
ur þegar eitthvað hefur komið fyrir en ég minn-
ist þess á hverjum degi hvað ég fór vel út úr því
óhappi þann 24. maí 1987. Ég held upp á það og
þakka Guði þann dag árlega.“
„rólEgur ÞEgar Enginn sér mig“
Þótt Ómar segist sjálfur vera rólyndismaður
kannast flestir við hann á fullu spani. Allt frá
því að vera að skemmta og syngja, berjast fyrir
náttúru landsins á pólitíska sviðinu og yfir í að
fljúga innan um svífandi hraunborgir í eldgos-
um. Hvernig tekst Ómari að halda öllum þessum
boltum á lofti? Er hann alltaf á fullu?
„Nei, nei, nei. Þetta byggist allt á orkunýtingu.
Ég tek sem dæmi fyrsta leik Þjóðverjanna á HM.
Hvað sá ég út úr því? Orkuskipulag. Þeir voru
að dóla með boltann löngum stundum sýndist
manni. En þeir voru í raun og veru að hægja á
liðinu til þess að geta sett það á fullt nógu oft.“
Ómar segir dæmi um hið andstæða vera Rússa
á síðasta Evrópumóti. „Þá voru þeir á fullu allan
leikinn enda sprungu þeir á miðju móti.“
Hann segir að galdurinn sé að átta sig á því
hvaða orkuforða maður hefur og passa að hann
klárist aldrei. „Fólk sér mig ekki þegar ég er einn
alltaf kátur Þrátt fyrir erfiðleika
er Ómar alltaf kátur og hann ætlar
að fagna 50 ára skemmtanaafmæli
með landsmönnum í haust.
mynd hörður svEinsson
Ég fékk lánaðan fjósagallann af
bóndanum, náði að
komast í flugvél til Ísa-
fjarðar og keypti einu
myndavélina sem þar
var til sölu. fór svo
til Bolungarvíkur og
kláraði fréttina.