Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2011, Blaðsíða 14

14 | Fréttir 1.–3. apríl 2011 Helgarblað Fréttir | 15
Innan ríkisstjórnarinnar og þing-
flokka VG og Samfylkingarinnar
er talið fullvíst að leita þurfi eftir
áframhaldandi stuðningi Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins verði Icesave-
samningurinn felldur í þjóðarat-
kvæðagreiðslu eftir um viku. Að
óbreyttu rennur samningur AGS og
stjórnvalda út í ágúst næstkomandi.
Óvissan sem gæti skapast ef samn-
ingurinn yrði felldur þykir meiri en
svo að hættandi sé á að slíta sam-
starfinu við AGS á svipuðum tíma.
Óvissa vaxandi í stjórnmálum
Óvissan í íslenskum stjórnmál-
um er óvenju mikil þessa dagana.
Ástæðurnar eru nokkrar. Í fyrsta
lagi hefur að undanförnu ríkt upp-
nám á vinnumarkaði og hafa sam-
tök atvinnurekenda og launafólks
sakað ríkisstjórnina um að sýna
endurreisn atvinnulífsins og at-
vinnuástandinu tómlæti. Þrennt
er efst á óskalista atvinnurekenda,
sem að miklum meirihluta virðast
hafa horn í síðu ríkisstjórnarinnar.
Í fyrsta lagi að létta gjaldeyrishöft,
fá á ný aðgang að erlendum lána-
mörkuðum og lækka skatta að ein-
hverju leyti. Í öðru lagi eru atvinnu-
rekendur algerlega andvígir hvers
kyns fyrningu eða innlausn ríkisins
á fiskveiðiheimildum og telja það
tilræði við undirstöðuatvinnugrein
þjóðarinnar. Í þriðja lagi vilja aðilar
vinnumarkaðarins að ríkið stuðli að
framkvæmdum og frekari nýtingu
orkulinda til stóriðju. Helguvíkurál-
ver er þar ofarlega á blaði.
Þorskurinn í lykilhlutverki
Annar vandi sem að ríkisstjórninni
steðjar er pólitískur ágreiningur
um fiskveiðistjórnunina. Forystu-
menn ríkisstjórnarinnar hafa við
ýmis tækifæri í vetur sagt að auð-
lindamálin og sjávarútvegurinn séu
mál sem ríkisstjórnin ætli að leggja
áherslu á næstu misserin. Þessi
vandi er að sínu leyti samofinn
stöðu Jóns Bjarnasonar sjávarút-
vegs- og landbúnaðarráðherra inn-
an ríkisstjórnarinnar. Forysta Sam-
fylkingarinnar er við það að missa
þolinmæðina með meintum einleik
hans gegn umsókn um aðild að ESB
sem og áformum um að sameina
iðnað, sjávarútveg, landbúnað og
fleira undir hatti atvinnuvegaráðu-
neytis. Ljóst er að með slíkri sam-
einingu fækkar ráðherrum um einn
og fullvíst að Jóni yrði fórnað, með-
al annars vegna kynjakvótans inn-
an ríkisstjórnarinnar. Innan hennar
eru nú 6 karlar og 4 konur.
Þjóðaratkvæðagreiðsla
fram undan
Þriðji vandinn er afar snúinn fyr-
Rætt um að auka þorskkvótann bráðlega
n Fullyrt er innan stjórnarflokkanna að AGS verði áfram hér á landi
falli Icesave í þjóðaratkvæðagreiðslu n Staða Sjálfstæðisflokksins
kynni að versna ef NEI-fylkingin hefði betur og ríkisstjórnin sæti sem
fastast n ESB-andstæðingar herða tökin fyrir flokksþing Framsókn-
arflokksins n Samfylkingin ósveigjanleg gagnvart Jóni Bjarnasyni
AGS áfram ef
Icesave fellur
Ríkisstjórninni óhætt
sem minnihlutastjórn
Litlar líkur eru á að ríkis-
stjórnin þurfi að leita til
stjórnarandstöðunnar um
formlegan stuðning þótt
enn kvarnaðist úr röðum
VG. Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson og Steingrímur J.
Sigfússon á þingi.
Kæmist illa frá falli Icesave Bjarni Benediktsson yrði ekki síður fyrir áfalli en ríkis-
stjórnin ef Icesave-samningurinn yrði felldur í þjóðaratkvæðagreiðslu um næstu helgi.
Forysta stjórnarflokkanna hefur margoft í vetur gefið til kynna að auðlinda- og
sjávarútvegsmál verði lykilmál til úrlausnar næstu misserin. Þegar hér er komið sögu er
útilokað að breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu verði að lögum á yfirstandandi þingi.
Jafnvel þótt frumvarp þar að lútandi yrði lagt fram í byrjun næstu viku tæki umræða um
það heila viku. Eftir mánuð í nefndum þingsins væri komið að þinglokum í vor og auk þess
stutt í að Hafrannsóknastofnun birti niðurstöður stofnmælinga og ráðgjöf fyrir næsta
fiskveiðiár. Þannig er útilokað að breytingar nái fram að ganga á yfirstandandi þingi sem
gætu tekið gildi fyrir 1. september næstkomandi, í upphafi nýs fiskveiðiárs.
Samkvæmt heimildum DV er því verið að ræða aðra kosti í líkingu við þá sem Jón
Bjarnason lagði fyrir ríkisstjórnina fyrir nokkrum mánuðum en fengust ekki ræddir
eða afgreiddir úr ríkisstjórn. Með einfaldri lagasetningu væri hægt að auka þorsk- og
ýsukvóta og í öðrum tegundum. Hugmyndin er nú sem áður að leigja út 10 til 15 þúsund
tonn af þorski og ýsu, bæta hag byggða og strandveiða nokkuð en úthluta jafnframt
umtalsverðum hluta viðbótarinnar til kvótahafa í samræmi við ríkjandi hlutdeildarkerfi.
Leigutekjur ríkissjóðs gætu numið 2 til 3 milljörðum króna. Þetta má Landssamband
íslenskra útvegsmanna ekki heyra nefnt og hefur fengið Samtök atvinnulífsins til að
taka slaginn með sér gegn öllum slíkum áformum. Margir muna átökin um skötuselinn og
úthafsrækjuna sem endaði fyrir dómstólum.
Á stjórnarheimilinu telja margir óhætt að auka kvótann í bolfisktegundum um 20 til 30
þúsund tonn án þess að ógna viðmiðum ICES, Alþjóðafiskveiðiráðsins, og sjálfbærni
veiðanna. Málið er rætt innan stjórnarflokkanna og þykja kostirnir á margan hátt fýsilegir
fyrir byggðir landsins, atvinnuástandið og útgerðir sem enga möguleika hafa nú á kvóta
fyrir meðafla.
Málið er þó ekki í höfn þótt Alþingi hafi nægilegt svigrúm til að samþykkja aukningu og
útleigu ríkisins á þorsk- og ýsukvóta í óþökk LÍÚ.
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johann@dv.is