Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.2012, Page 45

Úttekt 45Helgarblað 29. júní–1. júlí 2012
Hvað binst við nafn?
Bestla Njálsdóttir
Vildi skipta um nafn á unglingsárunum
N
afnið Bestla kemur úr nor-
rænu goðafræðinni. Móðir
Óðins hét Bestla og var hún
Bölþórsdóttir. Faðir minn,
sem var víðlesinn maður, fann þetta
nafn í bók um norræna goðafræði,“
segir Bestla Njálsdóttir um eigin-
nafn sitt. „Ég er sú fyrsta sem er skírð
þessu nafni – en á nokkrar nöfnur í
dag sem allar bera nafnið sem ann-
að nafn.
Ég hef aðallega fengið jákvæða
athygli. Þegar ég var að alast upp
voru ekki margir hér á landi sem
báru erlend nöfn – yngra fólk í dag
hváir síður er það heyrir nafnið en
eldra fólk. Það var til dæmis upp-
lifun þegar ég 17 ára fór til Banda-
ríkjanna sem skiptinemi og sagði til
nafns – þá var enginn sem hváði –
það þótti mér merkilegt og sýndi að
þjóðfélagið þar var vanara ýmsum
nöfnum.“
Bestla þurfti oft að endurtaka
nafnið og á unglingsárunum vildi
hún skipta um nafn. „Hér áður (árin
1960–1980) var það í hvert skipti
sem ég sagði til nafns að fólk náði
ekki nafninu. Aftur og aftur þurfti
ég að endurtaka nafnið. En eftir sem
áður var það ekki borið rétt fram,
það var ekki verið að uppnefna mig í
þeim skilningi þess orðs heldur náði
fólk bara ekki nafninu.
Á unglingsárunum var ég þreytt á
að bera nafnið því það var bara eins
og enginn gæti náð því í fyrstu at-
rennu – ég talaði við prestinn – en
sami prestur skírði mig á sínum tíma
og útskýrði fyrir honum að nú vildi ég
skipta um nafn. Hann sagði það ekki
vera vandamál – spurði mig um nýja
nafnið sem ég sagði honum; þá hugs-
aði hann sig um í smá stund og sagði
svo að þetta gæti orðið flókið mál.
Það varð ekkert úr þessu frekar og ég
sátt við prestinn eftir góðar umræður.
Ég hef alltaf verið ánægð með
nafnið mitt – og er hæstánægð í dag
að bera nafn sem er svo sjaldgæft.“
Drengur Óla Þorsteinsson
Stundum kallaður Stúlka
M
óðir Neptúnusar er Birgitta
Jónsdóttir þingkona. Hana
dreymdi nafnið Neptúnus
nokkrum sinnum þegar
hann var í móðurkviði. „Því fannst
henni hún verða að gefa mér þetta
nafn.“
Hann segir fólk iðulega reka upp
stór augu þegar það heyrir nafn
hans í fyrsta sinn. Ein manneskja
vildi ekki trúa honum. „Ég fæ al-
mennt mjög mikla athygli. Þrátt fyrir
að menn sjái oft skrýtin nöfn þá er
ég ekki frá því að fólk taki meira eftir
þessu nafni en mörgum öðrum. Ein
manneskja þráspurði mig og hélt
ég væri að stríða sér. Hún trúði mér
hreinlega ekki.“
Hann segir stríðni í æsku vegna
nafnsins hafa verið af saklausara
taginu. „Ég varð alveg örugglega ekki
fyrir meiri stríðni en hver annar. Ég
var oft uppnefndur en það var sak-
laust, – hei Satúrnus eða Plútó – eða
álíka.“
Neptúnus er himinlifandi með
nafn sitt. „Ég er rosalega ánægður
með nafnið mitt. Ég hef leitað að
fólki sem heitir sama nafni og veit
að það er enginn Íslendingur sem
heitir því.
Mér finnst það að auki fara mér
vel. Mér finnst nafnið hljóma vel. En
það er forvitnilegt að segja frá því að
ég mátti ekki alltaf heita þessu nafni.
Ég hét því ekki fyrr en ég var orðinn
sjö ára.
Mamma sótti það hart og ég
held að það mál sé í dag kennslu-
efni í lögfræði. Þetta er nefnilega
fullkomlega íslenskt orð og beygist
samkvæmt öllum reglum og virkar
sem nafn. Það er líka nafn á ákveðn-
um guði. Ég þurfti vegna tregðu
mannanafnanefndar að vera með
leppnafn. Samskvæmt Þjóðskrá
hét ég Sturla. Það fyndna er að það
þekkti mig enginn sem Sturla,“ segir
hann og hlær. „Ég á eftir að fara og
taka út nafnið Sturla. Ég hef ákveðið
að taka upp nafnið Karl í stað Sturlu.
Það nafn er í minni föðurætt og í
beinan karllegg í marga ættliði. Ég
ætla líka að bæta við fjölskyldunafn-
inu Hirt. Hugmyndin er að á end-
anum muni ég heita, Karl Neptúnus
Hirt.“
Neptúnus Egilsson
Nafngiftin kennsluefni í lögfræði
Benjamín Náttmörður Árnason
Nafnið Náttmörður kom í draumi
É
g er skírður í höfuðið á honum
afa mínum, Benjamín H. J. Ei-
ríkssyni. En nafnið Náttmörður
birtist mér í draumi og ég valdi
það sjálfur.“
Benjamín segist vera nákvæm-
lega sama hvað öðrum finnist um
þetta óvenjulega nafn. „Æi, ég veit
það ekki og mér er alveg sama.
Ég er með þrjár síður undir mínu
nafni og þar kemur nafnið ekki
fram, benjamintonlist.is og benja-
minarnason.com. Kannski fengi
ég meiri athygli ef ég notaði natt-
mardartonlist.is!“
Hann kynnir sig ekki með nafninu
Náttmörður og notar það eingöngu
til skrauts.
„Mér finnst nafnið bara
suddanett.“
Mannanafnanefnd:
Mannanafnanefnd er nefnd sem
ákveður og samþykkir íslensk manna-
nöfn. Nefndin er skipuð þremur
mönnum af dómsmálaráðherra
Íslands til fjögurra ára í senn. Úrskurð-
um hennar er ekki hægt að skjóta til
æðra stjórnvalds.
Nefndin hittist reglulega til að
ákveða nöfn, en þau nöfn sem
mannanafnanefnd samþykir verða
að lúta íslenskum málfræðiregl-
um um stafsetningu, endingu og kyn.
Hins vegar eru til nöfn sem hafa verið
leyfð sökum hefðar. Mest er heimilt að
bera þrjú eiginnöfn.
Hafnað
Listi yfir eiginnöfn sem
mannanafnanefnd hefur hafnað:
Aðalvíkingur
Anndrá
Besti
Blær
Curver
Deimian
Dyljá
Ektavon
Íslandssól
Fabio
Finngálkn
Grimmi
London
Þórsteinunn (sem karlmannsnafn)
Örn (sem kvenmannsnafn)
Satanía
Hvernig má
nafnið vera?
n Nafnið þarf að geta tekið íslenskri
eignarfallsendingu eða hafa unnið sér
hefð í íslensku máli.
n Það má ekki brjóta í bága við íslenskt
málkerfi.
n Það skal ritað í samræmi við íslenskar
ritvenjur nema hefð sé fyrir öðrum
rithætti þess.
n Það má ekki vera þannig að það geti
orðið þeim sem ber það til ama.
n Stúlku má aðeins gefa kvenmanns-
nafn og dreng aðeins karlmannsnafn.