Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.2012, Blaðsíða 30

við upp náið samband. Hann var þá
fráskilinn, átti þrjú börn með fyrrver-
andi eiginkonu sinni. Ég var tuttugu
og þriggja ára en hann tæplega fer-
tugur, og börnin 7, 9 og 14 ára,“ seg-
ir hún og segist hafa verið tilbúin í
stjúpmóðurhlutverkið svo ung. „Mér
fannst það ekkert mál að giftast full-
orðnum manni og verða stjúpmóðir
þriggja barna. Það hefur blessast
ótrúlega vel. Ekki síst vegna þess
að hann og barnsmóðir hans, Eva
Kaaber, voru svo miklir vinir og með
sameiginlega ábyrgð á börnunum.
Við höfum til að mynda alltaf haldið
jólin öll saman og það finnst mörg-
um forvitnilegt.“
Vildi vera ströng móðir
Björk og Sveinn Rúnar eiga tvö börn
saman og fjölskyldan er því stór
þegar allt er talið með. Björk finnst
gott að vera foreldri og byggir mjög
á eigin reynslu af erfiðum unglings-
árum.
„Það er svo gott að vera foreldri
á Íslandi. Þegar stóru börnin voru
unglingar vissi maður ekki hvað
maður mætti og hvað ekki. Ég vildi
vera ströng því ég hafði sjálf fengið of
mikinn slaka og það var ekki til góðs.
Svo byrjaði baráttan fyrir Íslandi án
eiturlyfja og vegna þess að markið
var sett hátt var einnig lögð vönduð
vinna í að skoða forvarnir og áhættu-
þætti. Þessari kunnáttu búum við
að í dag. Bæði reynsla mín og okk-
ar sem samfélags hefur gert mig og
aðra foreldra öruggari í uppeldinu.
Þegar börnin mín báðu um að fara á
útihátíð gat ég sagt af öryggi. Nei það
máttu ekki, af því ég elska þig.
Ég bý við mikið barnalán og
barnabarnalán sem ég er óendan-
lega þakklát fyrir alla daga – lífið leik-
ur við mig þó það taki stundum á.“
Halda áfram að lifa og starfa
Bæði Björk og Sveinn Rúnar hafa
glímt við geðsjúkdóma, Björk við
þunglyndi og Sveinn Rúnar við geð-
hvörf. Björk segist stundum taka
sjálfa sig sem dæmi þegar hún ræð-
ir fólk. „Mér finnst þetta ósköp ein-
falt. Ef þú ert með sjúkdóm sem hef-
ur áhrif á framgang þinn í lífinu þá
þarftu að gera eitthvað í því. Ég tek
mín lyf og sæki mér aðstoð þegar
ég þarf á að halda. Það er tilhneig-
ing í þessu samfélagi að gera meira
úr sjúkdómnum en manneskjunni.
– meira úr skerðingunni en tækifær-
unum eða getunni.
Þetta er líka dæmi um aumingja-
gæsku; „Æ greyið – hún er veik“. En
þannig er það ekki. Flestir sem eru
með sjúkdóma og ná að takast á við
sjálfa sig og tilveruna með hjálp heil-
brigðiskerfisins ná að lifa góðu lífi
þrátt fyrir sína sjúkdóma. Þeir eru
jú kannski heil 90 prósent og það er
það sem á að stjórna tilveru þeirra.
Ekki það sem á skortir eða sjúkdóm-
ur sem rýrir lífsgæði tímabundið eða
á tímabilum. Enn tek ég fram að ég er
meðvituð um alla þá sem tapa bar-
áttunni gegn eigin heilsuleysi – og ég
vil að við einblínum á þá.
Vill verða ákveðin þingkona
Blaðamaður spyr Björk hvernig þing-
kona hún vilji verða. „Ég vona að ég
geti haft áhrif á velferðarlöggjöfina.
Að ég verði svona ákveðin alþing-
iskona sem talar um það sem hún
veit hvað er og lætur hitt liggja á milli
hluta. Velferðarmálin, heilbrigð-
ismálin og umhverfismálin skipta
mig mestu máli. Og auðvitað vel-
ferð atvinnulífsins, þar vegur þyngst
bygging nýs Landspítala. Það þarf að
fara í framkvæmdir og hika ekki of
mikið. Því það er svo dýrt að bíða.“
Hún segist ekki ætla að verða fræg
fyrir tal um samstöðu. Hún vill láta
verkin tala. „Ég held að fólk eigi að
láta verkin tala. Samstaða á Alþingi
er orðinn einhver frasi. Í stjórnmál-
um er tekist á um grundvallargildi.
Við eigum frekar að gera í því að vera
sammála um það að vera ósammála.“
Barnatryggingar
Hún segir margt ógert í velferðarmál-
um sem glatist verði farið í skatta-
lækkanir. Meðal þess sem hún vill
koma í framkvæmd er að styðja
betur við barnafjölskyldur. Hún hef-
ur kynnst því í starfi sínu hjá borginni
að vandi efnalítilla barnafjölskyldna
er víðtækur. „Stuðningur við barna-
fjölskyldur er ekki nægilega mikill og
hann er tilviljanakenndur. Ég á svo-
lítið heiðurinn af hugmyndum um
svokallaðar barnatryggingar.
Mér er annt um þessar hugmyndir
mínar og það er meðal annars vegna
þeirra sem mig langar á þing. Í dag
fær fólk á vinnumarkaði ekkert greitt
með börnum sínum annað en barna-
bætur en fólk með sömu mánaðar-
greiðslur frá Tryggingastofnun fær
mikla viðbót vegna barna sinna plús
barnabæturnar. Við sýndum fram
á það að við gætum náð foreldrum
allra barna upp fyrir lágtekjumörk
með þeim hætti að deila út stuðningi
með öðrum hætti. Fólk leggur ekki
á sig þann kostnað að fara á vinnu-
markað vegna þessa kjaramunar.“
Björk hefur einnig í langa tíð beitt
sér fyrir frekari stuðningi við leigj-
endur. „Ég hef verið að móta hús-
næðisstefnu í borginni og líka hjá
ríkinu. Stuðningur við leigjendur
er nánast enginn. Það eru nánast
engir sem fá óskertar bætur nema
öryrkjar vegna þess að þeirra bætur
teljast ekki til tekna. Það er lágtekju-
og millitekjufólk sem verður illa úti á
leigumarkaði. Á næsta ári verða tekin
fyrstu skrefin til að bæta stöðu leigj-
enda en í dag erum við að hjálpa of
mörgum að eignast húsnæði.“
Stéttaskipting íslenskra barna
Björk er umhugað um stöðu barna
eftir hrun. Hún segir brýnt að láta sig
stöðu þeirra varða. Í dag sé það stétta-
skipt hvaða tómstundir börn sæki.
Börn efnaminni foreldra komast vart
í tónlistarnámi og þetta vill hún leið-
rétta.
„Foreldrar þessara barna hafa ekki
efni á því að senda börn sín í tónlistar-
nám. Aðgengi að tónlistarnámi er of
lítið og mér finnst að á grunnstigi eiga
að flytja það í skólana.
Skólarnir eiga að bjóða upp á þetta
á skólatíma. Það er stefnan okkar en
þetta tekur svo óskaplega langan
tíma.
En þróunin er í þessa átt. Stétta-
skipting barna hefur aukist. Fátæk-
ari börn fara ekki í tómstundir sem
kosta mikið en eru duglegri í öðru.
Þau eyða til dæmis meiri tíma með
foreldrum sínum og heimsækja oftar
vini og vandamenn, sem er töluvert
mikilvægt og hefur gott forvarnar-
gildi.“
Yfirgengileg neysluhyggja og
sjúkdómsvæðing
Hún minnir á að samvera sé ekki
neyslutengd. „Það sem liggur mér
næst hjarta er þessi yfirgengilega
neysluhyggja sem tröllríður samfé-
laginu. Foreldrum finnst þeir ekki
geta gert neitt fyrir börn nema borga
fyrir það. Það getur verið heilmik-
ið ævintýri að fara í strætó með
mömmu og pabba niður að höfn.
Björk hlær að þessari minningu.
„Það virðist engu breyta þótt það
verði hrun á Íslandi. Íslendingar hafa
ekki mikið breyst, þeir kaupa. Við
eigum heimsmet í iPad-eign, eins og
öllum hinum tækjunum fyrir hrun.
Við eigum líka heimsmet í því að eiga
snjallsíma.
Á sama tíma skil ég foreldra sem
gleyma sér í vinnu. Ég hef sjálf oft
gleymt mér. Gleymi því til dæmis
aldrei hvað sonur minn sagði við mig
sjö ára gamall. Hann spurði: Mamma
hvenær getum við farið í svona frí þar
sem þú ert að prjóna og ég er bara að
leika mér á gólfinu?“ Björk hlær að
þessari minningu.
Neisti og barnalán
„Algengasti bíll einhvern tímann var
Land Cruiser!“ Hún brosir. „Mað-
urinn minn á reyndar gamlan Land
Cruser-jeppa “ segir hún og brosir.
„En sem betur fer hefur hann látið
breyta honum í metanbíl. Við erum
með tvö bíla og breyttum þeim báð-
um. Ég varð fyrst til að fá einkabíl
breytt í metanbíl.“
Bíleignin virðist ekki hafa skapað
gjá á milli þeirra. Björk og eiginmað-
ur hennar Sveinn eru afar ástfangin.
Björk segir neistann á milli þeirra sí-
fellt loga. „Um daginn setti ég á Face-
book að við hefðum verið að elskast
í Grímsnesi, fólki fannst það fyndið,“
segir hún og hlær. „En hann er voða-
lega skotinn í mér þessa dagana.
Okkar ást er sterk og það er alltaf
þessi neisti á milli okkar.“ n
30 Viðtal 19–21. október 2012 Helgarblað „Kannski verð ég
svona alþingisveik
Tekur á eigin málum Bæði Björk og Sveinn Rúnar glíma við geðsjúkdóma. Björk við þung-
lyndi og Sveinn Rúnar við geðhvarfasýki. Björk segist oft taka sjálfa sig sem dæmi þegar hún
ræðir við skjólstæðinga sína. „Mér finnst þetta ósköp einfalt. Ef þú ert með sjúkdóm sem
hefur áhrif á framgang þinn í lífinu gerðu þá eitthvað í því.“