Fréttablaðið - 03.12.2014, Síða 24

| 6 3. desember 2014 | miðvikudagur
Við höfum ekki getað farið í nauð-
synlegar framkvæmdir vegna þess
að það eru deilur um öll stærri verk-
efni okkar sem eiga að efl a fl utn-
ingskerfi ð hér á landi. Þessi verk-
efni hafa því tafi st og það má áætla
að kostnaður þjóðarbúsins vegna
þess muni nema að meðaltali um sex
milljörðum króna á ári næstu árin
ef ekkert verður að gert,“ segir Guð-
mundur Ingi Ásmundsson, aðstoðar-
forstjóri Landsnets.
Fyrirtækið undirbýr nú fi mm stór
verkefni sem eiga að bæta fl utnings-
kerfi raforku og tryggja að íbúar og
fyrirtæki á landsbyggðinni geti búið
við sömu kjör og suðvesturhornið
þar sem kerfi ð er sterkara.
Eitt verkefnanna snýr að áform-
um Landsnets og Vegagerðarinn-
ar um að hefja umhverfismat á
háspennulínu um Sprengisand og
framkvæmdum við nýjan Sprengi-
sandsveg. Verkefnið hefur verið
harðlega gagnrýnt að undanförnu
en fyrirtækinu bárust samtals
33 athugasemdir, þar sem áform-
in eru ýmist gagnrýnd eða studd,
um drög að tillögu að matsáætlun
vegna lagningar háspennulínunnar
og vegarins. Náttúruverndarsamtök
Íslands og Landvernd hafa, ásamt
öðrum, krafi st þess að fyrirtækin
falli frá áformunum og sagt þau fela
í sér óafturkræf áhrif sem eigi eftir
að kljúfa hálendið í tvennt.
Þyrfti að tvöfalda byggðalínuna
„Sprengisandslínan hefur þann kost
að hún er stysta leiðin milli Norður-
og Suðurlands og langhagkvæmasti
kosturinn því þetta er einungis 220
kílómetra leið. Það er ýmislegt sem
bendir til þess, ef maður horfi r til
varanlegra umhverfi sáhrifa, að hún
sé álitlegur kostur út frá umhverf-
ismælikvörðum. Umræðan um
hálendið er þó svolítið sérstök og
meira tilfi nningaleg og ímyndarlegs
eðlis og að einhverju leyti byggð á
hagsmunum þeirra sem vilja vera
þarna og njóta náttúrunnar og öll
þessi sjónarmið eru skiljanleg,“
segir Guðmundur.
Landsnet vill fara í framkvæmd-
ir við Sprengisandslínuna vegna
þess að byggðalínan, sem var tekin
í notkun árið 1984, ber ekki leng-
ur alla þá raforku sem fl ytja þarf á
milli landshluta. Fari svo að línan
um Sprengisand, sem á að kosta um
12 milljarða króna, verði ekki að
veruleika, og þær tengingar við þá
línu sem þyrfti að fara í á Norður-
og Austurlandi, þá þyrfti að sögn
Guðmundar að tvöfalda byggðalín-
una.
„Þetta eru valkostir sem við erum
að undirbúa og gera umhverfi smat á
ákveðnum þáttum til þess að menn
geti rætt þetta á yfi rvegaðri hátt en
nú er. Það er ekki búið að taka nein-
ar ákvarðanir í raun og veru um
hvaða framkvæmdir verður ráðist
í. Áður en það verður gert þarf að
vega og meta valkostina og ná víð-
tækri sátt.“
Hin fjögur verkefnin sem einn-
ig er deilt um tengjast áformum
Landsnets um nýja háspennulínu
frá Hafnarfirði og út á Reykja-
nes, svokallaða Suðurnesjalínu 2,
og einnig Blöndulínu 3, Kröfl u línu
3 og háspennulínu sem á að ná frá
Kröfl u til Akureyrar. Framkvæmd-
ir við Suðurnesjalínuna hafa tafi st
og þá meðal annars vegna þess að
ekki hefur fengist leyfi fyrir fram-
kvæmdinni hjá öllum þeim sveitar-
félögum sem línan á að liggja um.
„Við vonumst eftir því að geta farið
fl jótlega að vinna á Suðurnesjunum
en hin málin eru komin styttra og
ég á ekki von á að það komi veru-
legur skriður á þau fyrr en raforku-
lögin og þingsályktunartillagan um
stefnu stjórnvalda um lagningu raf-
lína fara í gegn.“
Helmingur raflína í jörðu 2020
Frumvarp um breytingar á raforku-
lögum, sem Guðmundur nefnir, var
ásamt þingsályktunartillögunni lagt
fram á Alþingi í haust af Ragnheiði
Elínu Árnadóttur, iðnaðar- og við-
skiptaráðherra. Í frumvarpinu er
kveðið á um hvernig standa eigi að
gerð kerfisáætlunar um uppbygg-
ingu flutningskerfisins. Samkvæmt
tillögunni verður stefnt að því að
samanlagt heildarhlutfall jarð-
strengja í landshluta- og meginflutn-
ingskerfinu verði orðið að minnsta
kosti helmingur af lengd allra raf-
lína árið 2020. Hlutfallið á að vera
komið upp í 80 prósent árið 2035.
Guðmundur fór í gær á fund
atvinnuveganefndar Alþingis til
að gera grein fyrir athugasemdum
Landsnets varðandi frumvarpið og
þingsályktunartillöguna.
„Frumvarpið er niðurstaða úr
málamiðlun á milli okkar og sjón-
armiða sveitarfélaga og við styðjum
það óbreytt. Grunnurinn á bak við
þessi lög er að menn ætla í upphafi
að vanda mjög vel til verka, þetta er
þung og mikil áætlanagerð, og felur
í sér mun vandaðri vinnubrögð en
áður og samráð við alla hagsmuna-
aðila á fyrstu stigum málsins. Að
okkar mati er mjög mikilvægt að
öll þessi vinna fái einhverja niður-
stöðu áður en lengra er haldið og við
munum leggja áherslu á það,“ segir
Guðmundur.
Hann segist einnig vera ánægð-
ur með þingsályktunartillöguna og
að hún innihaldi margar jákvæðar
breytingar. Hann bendir á hversu
stórt skref það sé að setja 80 pró-
sent af öllum raflínum í jörðu en
telur markmiðið raunhæft.
„Það byggist á því að það er verið
að horfa á raforkukerfi ð í heild og
það er gríðarleg þróun í rafl ínum,
bæði í dreifi - og fl utningskerfi nu,
og það er jafnvel orðið hagkvæm-
ara að setja línurnar í jörðu. Að
öðru leyti höfum við ekki skoðun á
því hversu langt menn eigi að ganga
í því að veita aukið fjármagn í jarð-
strengi því á hæstu spennu er það
mun dýrara en á lægstu. Við höfum
ekki skoðun á því hversu langt skal
ganga, það er Alþingis að ákveða,“
segir Guðmundur og heldur áfram:
„En nái þessi mál í gegn verður
það að okkar mati farsæll endir
þar sem sátt ríkir um að gefi ð verði
eftir í sambandi við umhverfi ð og að
menn sætti sig þá við hærra fl utn-
ingsverð.“
Lögin og þingsályktunartillagan
hafa verið gagnrýnd fyrir að ganga
ekki nógu langt í að tryggja innleið-
ingu jarðstrengja og að skerða þau
skipulagsvöld sem sveitarfélög hafa
þegar kemur að lagningu rafl ína.
„Að okkar mati er það ekki rétt.
Þarna er verið að auka mjög samráð
við sveitarfélögin og alla hagsmuna-
Landsnet áætlar að tafirnar geti
kostað um sex milljarða á ári
Aðstoðarforstjóri Landsnets segir deilt um öll stærri verkefni fyrirtækisins. Af þeim sökum gangi illa að efla flutn-
ingskerfi raforku hér á landi. Undirritar í dag 200 milljóna samning um kaup á raflínum fyrir kísilver United Silicon.
STJÓRNSTÖÐ LANDSNETS Guðmundur Ingi Ásmundsson, aðstoðarforstjóri Landsnets, segist vona að framkvæmdir við Suðurnesjalínu 2 geti hafist á næstu mánuðum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
ORKUMÁL
Haraldur Guðmundsson
haraldur@frettabladid.is
RAFLÍNUR Það tæki um þrjú ár að reisa háspennulínuna um Sprengisand. Reisa þyrfti vinnubúðir á hálendinu og verkið í heild myndi
kostað um 12 milljarða króna. FRÉTTBLAÐIÐ/VILHELM