Fréttablaðið - 03.12.2014, Síða 36

| 10 3. desember 2014 | miðvikudagur
T
ólf dagar eru liðnir frá því að Hanna Birna
Kristjánsdóttir sagði af sér embætti innan-
ríkisráðherra. Nokkur eftirvænting ríkir
um það hver tekur við stólnum, enda er stað-
reyndin sú að enginn einn augljós kostur er
í stöðunni. Einar K. Guðfi nnsson hefur helst
verið nefndur. Hann hefur mikla reynslu úr stjórnsýslu,
er sá þingmaður sem einna lengst hefur setið á Alþingi.
Að auki hefur hann reynslu af setu í sjávarútvegsráðu-
neytinu, þótt nærri megi geta að það
embætti sé í eðli sínu gerólíkt emb-
ætti innanríkisráðherra.
Þeir málafl okkar sem Hanna Birna
bar ábyrgð á í upphafi ráðherrafer-
ils síns eru gríðarlega fjölbreyttir og
margir þeirra krefjast mikillar sér-
þekkingar viðkomandi ráðherra. Til
að nefna einungis örfáa málafl okka
ráðuneytisins má telja upp réttarfar,
dómstóla, fangelsismál og fullnustu
refsinga, fjarskipta- og póstmál, fl ug-
mál, kirkjumál, neytendamál, sveit-
arstjórnarmál, umferðarmál og svo
útlendingamál. Þessir málafl okkar
eru raunar svo ólíkir í eðli sínu að
forystumenn Sjálfstæðisfl okksins
hafa gagnrýnt að þeir hafi allir verið
felldir undir sama hatt. Enda heyrðu
verkefnin undir dómsmálaráðuneytið
annars vegar og samgönguráðuneytið hins vegar allt þar
til í ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J.
Sigfússonar.
Verkefnum ráðuneytisins var síðan skipt á milli Sig-
mundar Davíðs Gunnlaugssonar og Hönnu Birnu eftir að
þáverandi aðstoðarmaður Hönnu Birnu var ákærður fyrir
trúnaðarbrot síðla sumars. Nú eftir að lausn hefur fengist
í það mál fyrir héraðsdómi og Hanna Birna hefur axlað
ábyrgð með því að víkja úr embættinu verður ekki síður
spennandi að vita hvort til standi að fela einum ráðherra
öll verkefnin að nýju. Eða hvort ráðuneytinu verður skipt
upp á nýjan leik.
Hvort sem málafl okkarnir verða í einu ráðuneyti eða
tveimur, þá hlýtur að skipta máli hvernig tekst til með
mannval í ráðuneytinu. Raddir ýmissa hópa innan Sjálf-
stæðisfl okksins eru sterkar. Sjálfstæðismenn í Vest-
mannaeyjum vilja að þingmaður Suðurlands gegni emb-
ættinu, að venju er rödd kvennahreyfi ngar fl okksins um
að kona gegni embættinu sterk. Sjálfum fi nnst mér réttast
að taka undir með Heimdellingum, sem leggja áherslu á
að velja hæfasta einstaklinginn í embætti innanríkisráð-
herra, óháð kyni eða búsetu.
Þeir mála-
flokkar sem
Hanna Birna
bar ábyrgð á
eru gríðarlega
fjölbreyttir.
Markaðshornið
Jón Hákon Halldórsson
jonhakon@frettabladid.is
Hin hliðin
Rekstrar-
skilyrði fyrir-
tækja á 21. öld
fela í sér
minni notkun
jarðefnaelds-
neytis og
takmarkað
framboð
auðlinda.
Hugtakið sjálfbær þróun felur í
sér að núverandi kynslóð geti mætt
þörfum sínum án þess að skerða
möguleika komandi kynslóða á að
uppfylla sínar þarfir. Til þess að svo
megi verða þarf að gæta jafnvægis á
milli efnahagslegra,
samfélagslegra og
umhverfislegra
þátta. Hugtakið
sjálfbærni er
þrengra en hug-
takið sjálfbær
þróun, en þá eru
áherslurnar þær
sömu en fyrir
smærri einingar svo
sem iðngreinar
eða fyrir-
tæki.
Vegvísir að sjálfbærni
Árið 2010 gaf CERES út vegvísi
að sjálfbærni fyrir fyrirtæki 21.
aldarinnar. Í skýrslunni er fjallað
um væntingar sem gerðar verða
til fyrirtækja á öldinni. Vænting-
arnar eru settar fram í 20 liðum
sem skiptast á fjóra flokka. Fyrsti
flokkurinn fjallar um stjórnarhætti
fyrirtækja, en þeir eiga að taka mið
af sjálfbærri þróun. Hvatt er til
þess að fjölbreytni sé höfð að leiðar-
ljósi þegar skipað er í stjórnir fyrir-
tækja, stjórnir búi yfir þekkingu
og reynslu á sviði sjálfbærni og að
umbun stjórnenda taki mið af mark-
miðum og frammistöðu fyrirtækja
varðandi sjálfbærni. Annar flokkur-
inn fjallar um þá hagsmunaaðila sem
tengjast viðkomandi fyrirtækjum.
Þar er gert ráð fyrir því að fyrir-
tækin opni dyr sínar fyrir þeim og
virki þá til þátttöku eftir því sem við
á. Meðal hagsmunaaðila sem fyrir-
tæki eru hvött til að virkja eru fjár-
festar, frjáls félagasamtök og aðrir
hópar sem hafa eitthvað til málanna
að leggja varðandi sjálfbærnistefn-
ur fyrirtækjanna. Þriðji flokkurinn
fjallar um upplýsingagjöf fyrirtækja
en þar er gert ráð fyrir að fyrirtæki
miðli upplýsingum um frammistöðu
sína varðandi umhverfis- og sam-
félagslega þætti rekstrarins.
Áþreifanlegur árangur
Fjórði flokkurinn – og sá mikilvæg-
asti – fjallar um frammistöðu fyrir-
tækja á sviði sjálfbærni. Gert er
ráð fyrir því að árangur fyrirtækja
sé áþreifanlegur, þ.e. að fyrir tæki
geti sýnt fram á að aðgerðir þeirra
stuðli að sjálfbærri þróun. Lofts-
lagsbreytingar eru teknar sem
dæmi, en þar þurfa fyrirtæki að
sýna fram á bætta orkunýtingu
í eigin rekstri. Bætt mannrétt-
indi eru einnig nefnd sem dæmi,
auk þess sem hringrásarhugsun
í rekstri stuðlar að minni tilurð á
hættulegum úrgangi.
Rekstrarskilyrði fyrirtækja á 21.
öld fela í sér minni notkun jarðefna-
eldsneytis og takmarkað framboð
auðlinda. Þau fyrirtæki sem best
geta aðlagað sig þeim skilyrðum
verða þau sem best munu þrífast
á 21. öldinni að mati CERES. Eru
íslensk fyrirtæki í stakk búin til að
starfa við slík rekstrarskilyrði?
Fyrirtæki og vegvísar að sjálfbærni á 21. öldinni
Lára Jóhannsdóttir,
Lektor í umhverfi s- og auð-
lindafræðum við viðskipta-
fræðideild HÍ
Verkefni innanríkisráðherra eru bæði mjög fjölbreytt og vandasöm:
Óþarfi að fást um
kyn eða búsetu
INNANRÍKIS-
RÁÐUNEYTIÐ
Það verður
spennandi
að sjá hver
tekur við
lyklunum
að Sölvhóls-
götu 7.
Einar K.
Guð-
finnsson
hefur þótt
líklegur.
Það er óhætt að segja að ferðaþjón-
usta á Íslandi standi nú á krossgöt-
um og greinin horfi til móts við nýja
tíma. Á síðasta ári varð ferðaþjón-
ustan í fyrsta skiptið stærsta útflutn-
ingsatvinnugrein þjóðarinnar og var
hlutfall hennar 26,8% af heildarút-
flutningstekjum. Sé horft til ársins
í ár og tímabilið janúar-september
skoðað var hlutfallið 28% og fer því
enn vaxandi. Að mati Hagstofunnar
hefði ekki mælst hagvöxtur í landinu
á síðasta ári nema vegna vaxtar í
ferðaþjónustu. Undanfarin ár hefur
fjölgun erlendra ferðamanna sem
sækja landið heim verið um 20%
á ári og gera spár ráð fyrir um 15%
aukningu á næsta ári. Þannig hefur
ferðaþjónustan orðið að nýrri undir-
stöðuatvinnugrein þjóðarinnar.
Þrátt fyrir að vel gangi er að
mörgu að huga hvað þessa vaxandi
atvinnugrein varðar. Það eru tækifæri
við hvert fótmál til að gera betur, en
áskoranirnar eru einnig fjölmargar.
Ferðaþjónustan og stjórnvöld ásamt
landsmönnum öllum þurfa að taka
höndum saman og taka á þeim
úrlausnarefnum sem við blasa.
Það er hins vegar ánægjulegt að
ferðaþjónustan hefur fengið meiri
athygli stjórnvalda um leið og lands-
menn gera sér í auknum mæli grein
fyrir mikilvægi greinarinnar fyrir
samfélagið og þjóðarbúið allt.
Stefnumótun ýtt úr vör
Í október sl. ákvað Ragnheiður Elín
Árnadóttir, ráðherra ferðamála, að
setja í gang vinnu við mótun stefnu
og framtíðarsýnar fyrir ferðaþjónustu
á Íslandi í samstarfi stjórnvalda og
Samtaka ferðaþjónustunnar. Er lagt
upp með að byggja öflugan grunn
fyrir ferðaþjónustu á Íslandi og stuðla
að samkeppnishæfni greinarinnar
á alþjóðlegum vettvangi til lengri
tíma. Fjölmargar skýrslur hafa verið
teknar saman á undanförnum árum
um ferðaþjónustu á Íslandi, en
nú er unnið að heildstæðri lang-
tímastefnumótun fyrir greinina og
framkvæmdaáætlunum á grunni
þessarar stefnumótunar. Á ráðherra
ferðamála hrós skilið fyrir að stuðla
að þessu brýna verkefni.
Skipaður hefur verið stýrihópur um
verkefnið undir forystu ráðherra
ásamt undirrituðum, Helgu Árnadótt-
ur, framkvæmdastjóra SAF, og Ólöfu
Ýri Atladóttur ferðamálastjóra. Þá sér
verkefnahópur undir stjórn Guðfinnu
Bjarnadóttur ráðgjafa um framkvæmd
verkefnisins sem komið er í fullan
gang. Segja má að starfinu hafi verið
formlega ýtt úr vör í byrjun nóvember
sl. á fjölmennum fundi ýmissa hags-
munaaðila, ekki bara úr greininni
sjálfri heldur einnig úr öðrum áttum
en eins og flestir vita er greinin afar
víðfeðm og snertir marga þætti þjóð-
lífsins. Vinna við stefnumótunina mun
standa yfir fram á vorið 2015 þegar
niðurstöður munu liggja fyrir.
Ferðaþjónusta í fremstu röð
Miklar vonir eru bundnar við að
niðurstöður stefnumótunarvinn-
unnar verði leiðarljós fyrir íslenska
ferðaþjónustu – þannig að Ísland
skipi sér á bekk meðal þeirra þjóða
sem eru í fremstu röð í heiminum í
atvinnugreininni.
Samtök ferðaþjónustunnar hafa
lagt áherslu á að ferðaþjónustan
búi við heilbrigða samkeppni og
samkeppnishæf rekstrarskilyrði. Við
teljum brýnt að nýsköpun og fag-
mennska treysti stoðir ferðaþjónust-
unnar sem atvinnugreinar og byggi
á virðingu fyrir landi og þjóð. Þá þarf
ferðaþjónustan að búa við innviði
sem styðja framþróun hennar.
Byggjum upp til framtíðar
Skoðun
Grímur Sæmundsen
formaður Samtaka ferða-
þjónustunnar (SAF)
Miklar vonir
eru bundnar
við að niðurstöður
stefnumótunarvinn-
unnar verði leiðar-
ljós fyrir íslenska
ferðaþjónustu –
þannig að Ísland
skipi sér á bekk
meðal þeirra þjóða
sem eru í fremstu
röð í heiminum í
atvinnugreininni.
SPÁNVERJAR MÓTMÆLA OLÍUBORUN Á KANARÍEYJUM
ÓSÁTTIR VIÐ OLÍUBORUN Spánverjar mótmæla harðlega olíuborun á Kanaríeyjum þessa dagana. Á meðal þess sem mótmælendur
gerðu til þess að vekja athygli á sér var að birta ákall á hjálp í sérstakri SOS-keðju. Strendur Kanaríeyja eru vinsæll ferðamanna-
staður. NORDICPHOTOS/AFP