Fréttablaðið - 03.12.2014, Side 26

FÓLK|FERÐIR
Sagnaálfar og gaulálfar vöknuðu til lífsins á fyrsta sunnudegi í aðventu þegar þeir röltu úr
Klausturhæð í Fljótsdal inn í Gunn-
arshús á Skriðuklaustri þar sem þeir
sögðu heimamönnum frá og sungu um
Grýlu og hyski hennar. Álfarnir hafa
haft þennan háttinn á í fimmtán ár og
eiga þannig góða dagsstund með fjöl-
skyldum og börnum á þessum slóðum.
Gleðin breyttist þó þegar Grýla sjálf
og Leppalúði maður hennar birtust
óvænt, létu ófriðlega og reyndu að
hremma óþekka krakka ofan í poka
sína. Enn hefur það ekki tekist þótt þau
nái stundum einum og einum álfi að
sögn Skúla Björns Gunnarssonar, for-
stöðumanns Gunnarsstofnunar, sem
fylgst hefur með þessum skrautlegu
verum undanfarin ár. „Þetta hefur verið
árviss viðburður hjá okkur síðustu 15
ár og markar að vissu leyti upphaf að-
ventunnar hér á þessum slóðum. Þegar
Grýla og Leppalúði höfðu loks yfirgefið
húsakynnin var slegið upp jólaköku-
hlaðborði hér á Klausturkaffi.”
Í Grýlukvæði Stefáns Ólafssonar
frá 17. öld staðsetur hann Grýlu og
Leppalúða í Fljótsdalnum og segir frá
því að þau eigi sér bústað í Brandsöxl
og Urðarhrauni sem eru efst á háls-
inum sem rís handan við Fljótsdalinn
frá Skriðuklaustri. „Við vitum svo sem
ekkert meira um þessa bústaði þeirra
nema að þar búa þau með hyski sínu
enn þann dag í dag og koma síðan til
byggða þegar líður að jólum. Og líkt og
á 17. öldinni reikar Grýla um sveitina í
leit að matarbita.“
Sagnaálfarnir og gaulálfarnir eru
álíka gamlir og Grýla þó að ekki hafi
Stefán ort um þá. „En þeir búa hérna
í Klausturhæðinni og muna það þegar
munkar sungu messur í klaustrinu sem
stóð hér á 16. öld. Þeir kunna því frá
ýmsu að segja um Grýlu og það lið allt.
Síðan kunna gaulálfarnir sérstaklega
mikið af söngvum um þennan óþjóða-
lýð.“
Skúli segir dagskrá þessa dags nokk-
uð hefðbundna, þó með þeirri undan-
tekningu að aldrei er vitað nákvæmlega
hverjir af álfunum skila sér né hvort
gömlu hjónin koma. „Heimamenn hafa
alltaf fjölmennt á þessum degi. Stund-
um troðfyllist húsið og þá verður nú
oft mikill hávaði og læti þegar Grýla og
Leppalúði birtast og leita að óþekkum
börnum í hópnum. Þrátt fyrir það er
þetta orðinn fastur liður í jólahaldinu
hjá mörgum fjölskyldum á Austur-
landi.“ ■ starri@365.is
GRÝLA VILL FÁ
KRAKKA Í POKANN
GRÝLUGLEÐI Á Klausturhæð í Fljótsdal búa sagnaálfar og gaulálfar. Þeir
vöknuðu til lífsins fyrsta sunnudag í aðventu og skemmtu íbúum með söng
og sögum um Grýlu, Leppalúða og hyski þeirra. Leikar æstust þegar Grýla og
maður hennar mættu í hús og reyndu að hremma óþekka krakka í poka sína.
SKÚLI BJÖRN GUNN-
ARSSON Forstöðu-
maður Gunnarsstofn-
unar.
HRÆÐA ÁLFA Grýla og Leppalúði láta gjarnan ófriðlega. Hér eru gömlu hjónin að hrella gaulálfa.
LIFANDI LEIKUR Sagnaálfurinn Dvalinn lýsir hér Grýlu fyrir spenntum áhorf-
endum í Gunnarshúsi á Skriðuklaustri.
SUNGIÐ OG TRALLAÐ Sagnaálfar og gaulálfar syngja lög um Grýlu.
HYSKI TIL BYGGÐA
„Við vitum svo sem ekkert meira um
þessa bústaði þeirra nema að þar búa
þau með hyski sínu enn þann dag í dag
og koma síðan til byggða þegar líður
að jólum. Og líkt og á 17. öldinni reikar
Grýla um sveitina í leit að matarbita.“
Fæst í apótekum og heilsubúðum
P
R
E
N
T
U
N
.IS
For Women
gegn sveppasýkingu,bakteríusýkingu
og þvagfærasýkingu
Save the Children á Íslandi