Gripla - 20.12.2011, Blaðsíða 17

17
dauðann því að Jesú hefur dreift blóði sínu á hjartaþel þeirra. Það er sú
huggun sem ástvinirnir eiga að ylja sér við. Hinn látni hefur nú verið
leiddur „úr holdsins aumri hryggðarvist“ og yfir í „Guðs útvaldra gleði“
hjá brúð gum anum Jesú og „englanna flokki“. Síðasta erindið er hápunktur
huggunarinnar, þar syngja Guðs barna sálir hjá lambsins trón – hásæti
Krists – og þar bíður okkar Vigfús Gíslason. Ástvinirnir eiga að sjá hann
fyrir sér í þessum aðstæðum og gera sér ljóst að þar muni þeir hitta hann
síðar. Þessi mynd og orðafar vísunnar minna óneitanlega á áðurnefnt kvæði
Hall gríms eftir dóttur sína Steinunni en þar segir í fyrsta erindi: „Sælar
þær sálir eru / sem hér nú skiljast við, / frá holdsins hryggðar veru / og
heimsins göldum sið / hvílast í himnafrið, / þar sem með sætum hljóðum
/ syngur lof drottni góðum / lofsamlegt englalið.“ Og í næsta erindi kvæð-
isins um Steinunni standa „sálir Guðs barna“ „lambsins stóli hjá“. Ekki
er vitað nákvæmlega hvenær Steinunn lést en fræðimenn hafa reynt að
reikna það út miðað við heimkomu Hallgríms og Guðríðar til Íslands sum-
arið 1637 og út frá aldri Guðríðar en hún hefur líklega verið 39 ára að aldri
þegar þau komu til landsins. Steinunn var á fjórða ári þegar hún dó. Enn
fremur hefur það verið á Hvalsnesárum þeirra hjóna (1644–1651) sem þau
misstu barnið því að legsteinn Steinunnar er þar með hluta af áletruninni:
„STEINU HALLGRIM DOTTI 164“, aftasta staf ártalsins vantar.14
Magnús Jónsson telur að það hafi verið árið 1649 (Magnús Jónsson 1947
I, 49) og mætti þá líta á ljóð Vigfúsar sem tilhlaup Hallgríms að hinu
áhrifamikla kvæði um dótturina ungu. Margrét Eggertsdóttir reiknar aftur
á móti með því að Steinunn hafi látist einhvern tíma á árunum 1644–1646
(2005, 173) eða litlu fyrr en Vigfús Gíslason. Kemur þá ekki á óvart að
endurómur úr því heyrist í kvæðinu um Vigfús. Það er að minnsta kosti
óhætt að segja að kvæðin hafi verið ort um líkt leyti, og að þau minni um
margt hvort á annað.
Nafn Vigfúsar kemur ekki einungis fyrir í griplunum heldur er kvæð-
inu einnig lokað með nafni hans. Dýrð himnaríkis hefur verið útmáluð
fögrum orðum, þar sem sálir útvaldra una sér vel hjá englum og syngja
sælar hjá hásæti Krists; sviðið hefur verið undirbúið og vænt ingar lesenda/
áheyrenda vaktar þegar ljóðmælandi snýr sér beint að efninu: „því bíður vor
og væntir þar / Vigfús minn Gíslason“. Þessi orð eru kjarnyrt niðurstaða
(conclusio) þeirrar rökræðu sem fram hefur farið á undan. Þau eru hvort
14 Ljósmynd af legsteininum er birt í Margrét Eggertsdóttir 2005, 264.
UPP SKÝST LÖNGU GLEYMT LISTAVERK