19. júní - 19.06.2015, Síða 100

98 | 19. júní 2015
Pólitískar ákvarðanir takmarkast við
kröfur um eftirlit og gæðastjórnun sem
byggja á ýmsum líkönum eins og stefnu
um nýskipan í ríkisrekstri (e. New Public
Management), án þess að skoðað sé
hversu raunhæfar eða árangursríkar
þær aðferðir eru.
Há tíðni veikindaleyfa kvenna
sem starfa í velferðargeiranum kallar
á aðgerðir. Með því að beita aðferðum
kynja samþættingar má kortleggja helstu
ástæður nar og finna lausnir sem stuðla
að heilbrigði og vellíðan starfsfólks.
Norðurlöndin þurfa að deila r eynsl u
af hag nýtum leiðum til að draga úr
veikinda leyfum og vinnu tengdum
meiðsl um innan velferðargeirans. Norður­
löndin verða sífellt fjöl menn ingar legri og
velferðarkerfið verður að vera fært um að
takast á við mismun andi þarfir íbúanna.
Önnur áskorun eru auknar lífslíkur
og mismunandi áhrif þeirra á konur
og karla í samfélagi okkar, en konur
lifa lengur með verri lífskjör en karlar.
Umönnun sjúklinga með ólæknandi
aldurs tengda sjúkdóma kallar á aukna
þjón ustu af hálfu ríkisins og sveitar­
félaga í framtíðinni, en einnig á aðkomu
fjölskyldunnar þar sem konurnar bera oftar
en ekki hitann og þungann af umönnun.
ViÐ KREFJuMST ÞESS:
AÐ norrænu ríkisstjórnirnar forgangsraði
í þágu góðra starfsskilyrða og heilsu starfs­
fólks í velferðargeiranum og að starfsfólk
með litla menntun og ófaglært starfsfólk
fái tækifæri til frekari menntunar.
AÐ norrænu ríkisstjórnirnar leggi á hersl u
á mikilvægi þess að auka þátt töku
karla í heilbrigðisþjónustu og umönn­
unar störfum, bæði í ólaunaðri vinnu á
heimil um og í launavinnu í umönnunar­
og velferðargeiranum.
AÐ ríkisstjórnir Norðurlandanna setji í
forgang menntun og rannsóknir á lýð­
fræði legum breytingum sem snúa að
öldrun þjóðarinnar, fjárfesti í tæknilegum
og skipulagslegum nýjungum á sviðinu,
og noti kynjasamþættingu við stefnu­
mótun.
AÐ stjórnvöldum og viðkomandi aðilum
verði falið að móta stefnu um hvernig
nýta megi tækniframfarir til að bæta
lýðheilsu. Sérstaklega skal huga að
þörfum viðkvæmra hópa og leggja skal
áherslu á virðingu fyrir einstaklingnum.
Aðstoð skal veita til þess að aldraðir geti
búið sjálfstætt svo lengi sem mögulegt er.
Friður og öryggi
Pekingsáttmálinn kallar eftir
þátt töku kvenna í ákvarðanatöku
þegar kemur að friðarsamningum á
átakasvæðum. Sáttmálinn kallar eftir
aðgerðum án ofbeldis og aðgerðum sem
stuðla að menningu sem einkennist af
friði. Á síðasta áratug hafa Norðurlanda­
þjóðirnar breytt áherslum sínum og
hlutverki í alþjóðlegum átökum, frá því
að vera leiðandi í friðargæsluverkefnum
og friðarviðræðum yfir í leggja aukna
áherslu á hernaðaraðgerðir þegar upp
kemur alþjóðlegt hættuástand.
Norrænu ríkisstjórnirnar telja sig
öfluga talsmenn þess að konur taki
þátt í friðarferlum og utanríkisstefn­
ur Norðurlandanna leggja áherslu á
þátttöku kvenna, samanber ályktun
öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna nr.
1325 um konur, frið og öryggismál (e.
Security Council Resolution 1325) og
framhaldsályktanir. Konur eru þó enn
útilokaðar frá form legum friðarviðræðum
og ákvarðana töku.
Í eftirfylgni ályktunar nr. 1325 hafa
Sameinuðu þjóðirnar einblínt á konur
sem þolendur og skipað sérstaka full­
trúa þeirra. Gerendum kynferðislegs
ofbeldis og kynbundis ofbeldis á stríðs­
tímum er hins vegar sjaldan refsað, jafn­
vel þó að alþjóðasamfélagið sam þykki
að þess háttar ofbeldi er napurlegt
hernaðar tæki, stríðsglæpur, og í sumum
tilvikum glæpur gegn mannkyninu og