19. júní - 19.06.2008, Blaðsíða 32

30
Simone var afburðagreind.
Aðeins tuttugu og eins árs
tók hún agrégation-próf í
heimspeki en slík próf þreyttu
menn í Frakklandi til að freista
þess að fá góðar stöður við
menntastofnanir. Þeir sem best
stóðu sig voru kallaðir agrégés
og var Simone ein þeirra og að
auki yngsti stúdent sem náð
hafði þessu prófi.
Þessi sérstæða stúlka ólst upp í
virðulegri borgarafjölskyldu og
var sú eldri af tveimur dætrum
foreldra sinna. Hún fæddist
þann 9. janúar árið 1908 í París.
Georges Bertrand, faðir hennar
var af lágaðli og hafði eitt sinn
dreymt um að gerast leikari
en af því varð ekki. Hann lærði
lög og var ríkisstarfsmaður
allt sitt líf. Hann hafði þó ávallt
mikla ánægju af leikhúsi og
bókmenntum og hann var
trúlaus. François Brasseur hét
móðir hennar og var af ríku fólki
komin. Hún var hins vegar mjög
trúuð og vildi ala börn sín upp
í kaþólskri trú. Simone gekk
því í kaþólskan stúlknaskóla til
sautján ára aldurs og hlaut þar
undirstöðumenntun. Sem barn
var hún ákaflega trúuð en þegar
hún var fjórtán ára varð eitthvað
til þess að hún missti trúna og
upp frá því var hún trúlaus.
Simone var ákaflega forvitið
barn og pabbi hennar hélt af
þeim sökum að henni alls konar
bókum um hin ýmsu fræði.
Viðleitni hans bar ríkulegan
ávöxt því Simone skaraði alls
staðar fram úr. Samband hennar
við föður sinn var þó blendið því
hann hafði alla ævi samviskubit
yfir að geta ekki reitt fram
heimanmund með dætrum
sínum og hafði lítinn skilning á
því að eldri dóttir hans vildi síst
af öllu giftast og eignast börn.
Hjónband kom aðeins einu sinni
til greina af hennar hálfu en þá
stóð til að hún tæki saman við
Jacques Champigneulle frænda
sinn. Hún kaus þó frekar að lifa
lífi fræðimanns.
Aðeins Sartre var hærri
Í kjölfar trúmissisins kviknaði
áhugi hennar á því að kenna
heimspeki. Hún lauk BA-prófi
í heimspeki og stærðfræði frá
kaþólskum skóla árið 1926 og
sama ár stóðst hún próf sem
gáfu henni skírteini um að
hún hefði lokið æðri menntun
í frönskum bókmenntum
og latínu. Framhaldsnám í
heimspeki stundaði hún í
Sorbonne og hafði hugsað sér
að ljúka certificates eða lokprófi
í sögu heimspekinnar, almennri
heimspeki, grísku og rökfræði
árið 1927 og ári síðar í siðfræði,
þjóðfélagsfræði og sálfræði.
Lokaritgerð sína í heimspeki
skrifaði hún um Leibniz en að
hennar mat snerist heimspekin
fyrst og fremst um umræðu um
og skoðun á því sem manninum
væri nauðsynlegt til að lifa.
Árið 1929 tók hún svo
agrégation-prófið sem fyrr var
nefnt og náði betri einkunn
en bæði Paul Nizan og Jean
Hyppolite. Jean Paul Satre
var ofurlítið hærri en hafa
ber í huga að hann var að
taka prófið í annað sinn.
Karlarnir höfðu einnig allir
sótt undirbúningstíma. Prófið
varð örlagaríkt í fleiri en einum
skilningi því hún varð yngsti
heimspekikennari Frakklands og
vegna þess góða árangurs sem
hún náði fór Satre fram á að vera
kynntur fyrir henni. Þá hitti hún
í fyrsta sinn manninn sem varð
elskhugi hennar.
Þau áttu í opnu ástarsambandi
upp frá þessu meðan bæði
lifðu en giftust aldrei þótt Satre
bæði hennar árið 1931. Þau
eignuðust engin börn saman
og bjuggu heldur aldrei saman.
Þetta nýstárlega samband var
fyllilega í anda skoðana Simone
á kvenfrelsi. Hún vildi losna
undan þeim höftum sem henni
fannst borgaralegar kröfur
samfélagsins setja konum. Hún
átti í ástarsamböndum við bæði
menn og konur og var ákaflega
frjálslynd í kynferðismálum ef
tekið er tillit til tíðarandans á
þessum árum. Leiða má getum
að því að fyrsta ástin í lífi hennar
hafi raunar verið kona. Þær
kynntust í stúlknaskólanum sem
hún gekk í en Elizabeth Mabille,
kölluð Zaza, dó árið 1929 úr
heilahimnubólgu. Simone bæði
talaði og skrifaði um vináttu
þeirra en hún taldi að dauða
vinkonu hennar hefði verið flýtt
því að þegar hún dó stóð hún í
deilum við fjölskyldu sína vegna
þess að samið hafði verið um
að hún giftist þvert gegn vilja
sínum.
Upphaf
rithöfundarferilsins
Simone kenndi á
menntaskólastigi á fjórða áratug
síðustu aldar, fyrst í Marseilles
og síðar í Rouen. Hún fékk
opinbera áminningu í Rouen
fyrir að gagnrýna stöðu kvenna
HÚN VARÐAÐI VEGINN
Í ár er hundrað ára ártíð franska rithöfundarins, heimspekingsins
og baráttukonunnar Simone de Beauvoir. Hún var meðal fremstu
hugmyndasmiða existentialismans og afburðasnjall rithöfundur.
Bók hennar Hitt kynið mótaði umfram flestar aðrar hugmyndir manna
um konur og kvenfrelsi. Byltingarkenndasta kenning hennar var sú að
enginn fæðist kona heldur verði kona.
Simone tók lítinn þátt í
Andspyrnuhreyfingunni en hún var engu
að síður virk í pólitískri andspyrnu við
nasista.
Hæfni Simone á ritvellinum varð til þess
að hún varð fræg. Sartre var það líka og
samband þeirra varð til að draga þau bæði
enn frekar fram í sviðsljósið.