Málfregnir - 01.12.1999, Blaðsíða 15

GUÐNI OLGEIRSSON
Nýjar aðalnámskrár í íslensku
í grunn- og framhaldsskólum
í menntamálaráðuneytinu verður ársins
1999 væntanlega minnst um ókomna fram-
tíð sem árs aðalnámskrár, með sama hætti
og aðrir minnast þess sem árs aldraðra eða
ársins þegar Islendingar voru næstum búnir
að vinna heimsmeistara Frakka í fótbolta.
Arið 1999 gaf menntamálaráðuneytið út
aðalnámskrá leikskóla í fyrsta skipti, sem
leysti uppeldisáætlun leikskóla af hólmi. Ný
aðalnámskrá grunnskóla í 12 heftum kom út
1999, þ.e. almennur hluti og 11 greinahefti,
þ.m.t. aðalnámskrá í íslensku. Aðalnámskrá
framhaldsskóla fyrir bóknámsbrautir var
einnig gefin út á árinu, þ.e. almennur hluti
og 9 greinahefti. Einnig er unnið að gerð
aðalnámskrár tónlistarskóla og aðalnám-
skráa fyrir starfsmenntun á framhaldsskóla-
stigi. Elér verður í stuttu máli gerð grein
fyrir endurskoðun aðalnámskrár grunn- og
framhaldsskóla í íslensku og greint frá
helstu áhersluatriðum í námskránum. Víða í
þessari grein eru birtir orðréttir kaflar úr
aðalnámskránum til að glöggt megi sjá
hvaða kröfur eru raunverulega gerðar. Slíkar
tilvísanir eru ekki alltaf nákvæmlega til-
greindar í hvert sinn.
Forvinna við endurskoðun aðalnámskrár
grunn- og framhaldsskóla
Heildarendurskoðun á aðalnámskrám grunn-
og framhaldsskóla hófst haustið 1996 með
skipan verkefnisstjómar í menntamálaráðu-
neytinu, vinnu stefnumótunamefndar og
ráðningu faglegra umsjónarmanna fyrir ein-
stök námssvið. Sigfús Aðalsteinsson var
ráðinn faglegur umsjónarmaður endurskoð-
unar námskrár á námssviði móðurmáls og
vann hann með sérstökum forvinnuhópi er
skilaði skýrslu sumarið 1997: Markmið
móðurmálskennslu í grunnskólum ogfram-
haldsskólum. í hópnum voru íslenskukenn-
arar í grunnskóla og framhaldsskóla og pró-
fessorar í íslensku við Háskóla Islands og
Kennaraháskóla Islands. Við skilgreiningu á
markmiðum og röksemdafærslu í tengslum
við þau tók hópurinn tillit til yfirlýstrar
stefnu menntamálaráðuneytisins í mennta-
og menningarmálum eins og hún kemur
fram í ýmsum skýrslum og álitsgerðum sem
komið hafa frá ráðuneytinu eða verið unnar
á vegum þess. Þar má t.d. nefna atriði eins og
að móðurmálið, þjóðmenning og saga lands
og þjóðar eigi að skipa veglegan sess í
námskránni, þekkingu á íslensku þjóðfélagi,
sögu þess og sérkennum, áherslu á tækni-
menntun og tölvulæsi, að Islendingar dragist
ekki aftur úr öðmm þjóðum í þeim kröfum
sem gerðar em til nemenda í skólum, áherslu
á lífsleikni, samskipti, tjáningu í öllu skóla-
starfi og að kennsluhættir ættu að vera fjöl-
breyttir til að koma sem best til móts við þarf-
ir nemenda. I forvinnuskýrslunni er mælt
með heildstæðri móðurmálskennslu sem sé
einnig boðuð í aðalnámskrá frá 1989 og þeim
erlendu námskrám sem hópurinn skoðaði.
Fullyrt er að slíkt fyrirkomulag geri auknar
kröfur til kennara. Til að fylgja þeirri stefnu
eftir þurfi kennari að vera vel að sér um bók-
menntir, mál, sögu og samfélag. Forvinnu-
hópurinn skilaði vel unnu verki sem nýttist
vel við námskrárgerðina.
Enn betri skóli
Þegar forvinnuhópar allra námssviða höfðu
skilað skýrslu gaf menntamálaráðuneytið út
ritið Enn hetri skóli sem m.a. var sent á öll
heimili í landinu og kynnt sérstaklega á fjöl-
mörgum fundum víða um land. I þeirri
stefnu er lögð áhersla á nokkur veigamikil
atriði, m.a. traustan grunn í íslensku og
15