Málfregnir - 01.12.1999, Síða 31

sinni? Það er full ástæða til þess að velta
fyrir sér hvort ekki þurfi með námskránni
nokkurs konar leiðbeiningar því að þó að sú
hugsun sé ekki ný að kennsla eigi að vera
heildstæð og innihalda allt milli himins og
jarðar þá er það mikil nýlunda að kennarar
geti lesið það svart á hvítu í námskránni og
þar með er þörf fyrir aðra nálgun en áður
tíðkaðist. Nú sé ég fyrir mér að í öllum
skólum á landinu séu kennarar að bræða
með sér hvemig þeim beri að nálgast nám-
skrána og vinna úr andstæðum hennar merk-
ingarbæra heild. Þeim andstæðum að annars
vegar á að vinna eftir heildstæðum mark-
miðum og hins vegar sundurhlutuðum.
Ég gef mér það að ritstjórar námskrár-
innar hafi séð fyrir sér notkunarmöguleika
hennar, hugsanlega hefði mátt fylgja henni
eftir með upplýsingum um þeirra sýn á
notkun hennar.
Snúum okkur nú að gagnrýnendum skóla-
starfs, hinum prúða flokki fólks sem veit
betur. Eða veit allavega að grunnskólinn er
að bregðast hlutverki sínu, kennarar eru illa
menntaðir og agalegt agaleysi hvert sem
litið er. Þeim er með nýju námskránni feng-
ið vopn í hendur. I nýju námskránni stendur
hvað á að kenna, það stendur líka hvað nem-
endurnir eiga að kunna í lok hvers skólaárs,
nemandi, sem lokið hefur 7. bekk, á að hafa
þjálfun í að lesa skilaboð inn á símsvara, ef
hann hefur það ekki hefur skólinn væntan-
lega brugðist, rétt eins og skólinn hefur
brugðist heymarlausum nemanda í 10. bekk
sem ekki kannast við hvemig breytingar á
þjóðfélagsháttum endurspeglast í skáldskap
síðustu 150 ára.
Það er ekki hægt að horfa fram hjá því að
námskráin gefur gagnrýnisröddum byr
undir báða vængi en hvað er til ráða? Hafa
grunnskólana lokaða og námskrána loðna
svo að ekki sé hægt að gagnrýna hana? Auð-
vitað er það engin lausn heldur þarf að gera
sér grein fyrir að gagnrýni getur verið til
góðs og að ljóst er að þrátt fyrir að nám-
skráin sé ýtarleg þá búum við ekki, enn sem
komið er, við samræmdan tölvukeyrðan
nemendahóp. Það er að segja, vissulega má
auðveldlega nota námskrána sem stuðnings-
tæki neikvæðrar gagnrýni, ef kennslan er
heildstæð þá skortir að nógu skýrt sé farið
eftir þrepamarkmiðum, ef kennari aftur á
móti einbeitir sér að þrepamarkmiðum er
hætt við að hann falli á heildstæðniprófinu í
inngangi námskrárinnar. Þama komum við
aftur að leiðbeiningunum. Gagnrýnendumir,
rétt eins og kennaramir, gætu þurft stuðning
við að steypa andstæðunum heildstæðni og
sundurhlutun í eina merkingarbæra heild
En hvað um það þótt hægt sé að misskilja
námskrána og nota hana til illra verka, ef
kennarar og aðrir, sem að skólamálum
koma, eru tilbúnir að horfa jákvætt á nám-
skrána og nýta sér hana sem hjálpartæki, þá
held ég að allir geti fundið leið til þess að
nýta sér hana til gagns og gamans. Eins
vona ég að ráðuneytið og raddirnar frægu í
þjóðfélaginu komi til með að lesa þessa
sömu námskrá með það fyrir augum að
sannfærast enn frekar um það að þeir sem
sinna kennslu í landinu eru fagmenn sem
nota námskrána til þess að gera starf sitt enn
faglegra og nýta sér möguleikann, sem nám-
skráin gefur, til nokkurrar samræmingar á
íslensku skólastarfi án þess að það verði
einlitt.
En hvað ráðuneytið ætlar að gera til þess
að fylgjast með því að námskránni sé fram-
fylgt er í raun forvitnilegasta spurningin
sem vaknar við lestur námskrárinnar. Því
þar er komið að kjama málsins; duldu nám-
skránni. Það veit alþjóð að þrátt fyrir að
námskráin frá 1989 hafi verið jafn sveigjan-
leg og gúmmí þá vofðu yfir samræmdu
prófin í 10. bekk. Prófin sem aðgættu hvort
búið var að kenna og nema allt sem átti að
kenna og nema. Burt séð frá öllum sveigjan-
leika í kennsluháttum er það bara rétt
síðustu ár sem umræða hefur verið virk og
opinber um að markmiðum með námi megi
ná með fleiri en einum hætti. Staðreynda-
nám í tengslum við samræmdu prófin hefur
fylgt bömunum í gegnum alla skólagöngu
þeirra. Nú verður spennandi að sjá hvort
31