Morgunblaðið - 11.07.2015, Page 46

46 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JÚLÍ 2015
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Þetta byrjaði með því að ég var að
velta fyrir mér hvernig hefði verið
umhorfs á Ís-
landi á sjötta
og sjöunda
áratugnum,“
segir banda-
ríska listakon-
an Nina Zu-
rier um
áhugaverða
bók hennar
sem kemur út í
dag, Ef ég hefði verið … – Reykjavík
1950-1970 sem gefin er út af Crymo-
geu í samstarfi við Ljósmyndasafn
Reykjavíkur. Í bókinni eru ljós-
myndir eftir ýmsa ljósmyndara frá
þessum tveimur áratugum, sem
Nina hefur valið, birtar óskornar á
vinstri síðu en á þeirri hægri hefur
hún stækkað upp hluta hverrar
myndar og segir sérstaka „sögu“.
Í bókinni segir Zurier ævisögu
sína eins og hún hefði getað verið. Ef
hún hefði ekki alist upp í Miðvest-
urríkjum Bandaríkjanna, heldur í
Reykjavík.
Nina hefur margoft heimsótt Ís-
land á undanförnum árum og dvalið
hér í lengri eða skemmri tíma ásamt
eiginmanni sínum, myndlistarmann-
inum John Zurier. Hún hefur lagt
stund á íslenskunám og telur það
mikilvægt til að geta lesið og fylgst
með. Þegar hún var að hugsa um
þennan liðna tíma hér á landi heim-
sótti hún Ljósmyndasafn Reykjavík-
ur og lagðist í að skoða ljósmyndir.
„Ég hafði séð veggspjald frá Mats
Wibe Lund frá þessum tíma, af
Volkswagen Bjöllu á leið yfir
Fnjóskárbrú í Vaglaskógi og mér
fannst þetta svo kunnuglegt að ég
hefði getað verið í þessum bíl á þess-
ari stundu,“ segir hún. „Ég byrjaði
að skoða safnið, önnur verkefni tóku
síðan yfir um hríð, en þar sem hægt
er að skoða myndasafnið á netinu
gat ég síðan haldið áfram að skoða
og velta myndum Ljósmyndasafns-
ins fyrir mér þar sem ég sat heima
hjá mér í Kaliforníu.
Í um eitt ár skoðaði ég vandlega
allar myndir frá þessum tíma en tók
svo að þrengja valið við myndir frá
Reykjavík, með nokkrum undan-
tekningum. En gæði myndanna
sjálfra voru mikilvægust og margar
þeirra eru einstaklega fallegar.
Fyrst ætlaði ég að vinna aðeins
með smáatriði úr ljósmyndunum,
leitaði þá að ákveðnum formrænum
eiginleikum sem töluðu saman milli
mynda, en síðan hreifst ég sífellt
meira af fegurð myndanna og sá að
ég gæti ekki aðeins unnið með þessi
smáatriði. Þá breyttist verkefnið í
huga mér úr því að vera aðeins
myndlistarsýning yfir í að vera bók
og mögulega sýning.“ Sýning á verk-
efninu verður opnuð í Ljósmynda-
safni Reykjavíkur í haust.
Þegar spurt er eftir hverju hún
hafi leitað í smáatriðunum segir
Nina að stundum grípi eitthvað at-
hygli hennar, til dæmis í myndbygg-
ingunni. Hún tekur dæmi, mynd eft-
ir Lilý Guðrúnu Tryggvadóttur, af
konu að greiða sér í sumarbústað.
„Þetta er gríðarlega falleg ljós-
mynd,“ segir hún. „En mér þótti
höfuðið, handleggurinn og þetta
furðulega bjarta form áhugaverð-
ast.“ Hún bendir á þann hluta mynd-
arinnar sem stækkaður er upp.
„Saga myndskurðar er löng og í
sögunni eru í raun ekkert margir
ljósmyndarar sem birta myndir sín-
ar alltaf óskornar. Margar þessara
mynda hér birtust fyrst í dagblöðum
og voru líklega skornar; nú birti ég
þær óskornar en sker þær líka, á
minn hátt,“ segir hún og brosir.
Myndval Ninu er hrífandi,
óneitanlega óvenjulegt, og ég hef á
orði að Íslendingur hefði valið aðrar.
„Það kann að vera vegna þess að
ég hef ekki raunverulegar minn-
ingar um þennan tíma hér á landi,“
svarar hún. „Fyrir vikið er ég frjáls-
ari og horfi ekki á myndirnar með
neinni nostalgíu – þó að ég geti orðið
nostalgísk við að horfa á sumar, eins
og þessa.“ Hún bendir á ljósmynd af
skemmu sem á stendur stórum stöf-
um orðið Ford. „Faðir minn rak
Ford-bílasölu þetta ár, 1953. Ég
varð því að hafa þessa mynd með.“
Hún hlær og bendir á það hvernig
formrænir eiginleikar óma milli
mynda, stundum í arkitektúr, á öðr-
um stöðum í náttúrunni eða tísku.
„Ég fór smám saman að horfa meira
á hendur fólks og stellingar. Ég er
femínisti, þótt ég hamri ekki á því,“
segir hún og glottir, „en ég fór líka
að beita þeirri linsu við myndavalið,
og svo vitaskuld hugsaði ég: hvað ef
þetta hefði verið ég að alast hér upp
á Íslandi. Þess vegna eru konur
áberandi í bókinni.“
Fyrsta myndin sýnir konu sem
situr ein á stól á gamlárskvöld, tekin
af Lilý Guðrúnu. „Ég ímyndaði mér
að þetta væri móðir mín þegar ég
var um tveggja og hálfs mánaðar
gömul,“ segir hún. „Sumar myndir
hér eru þannig persónulegri en aðr-
ar. Ég ímyndaði mér sögu út frá
myndunum. Lilý Guðrún var frábær
ljósmyndari en er augsýnilega lítið
þekkt hér. Hún þyrfti að fá sína eig-
in bók …“ Hún bendir á verk annars
ljósmyndara sem á margar myndir í
bókinni, Gunnar Rúnar Ólafsson.
„Það er talsvert um hestamyndir í
bókinni, og ég hefði getað gert aðra
með myndum af hestum,“ segir hún
og til skýringar að þau hjónin hafi
fyrst komið hingað til lands til að
fara ríðandi yfir Kjöl. „Sjáðu hvað
þetta er fallegt,“ segir hún og opnar
bókina á mynd Gunnars Rúnars af
stelpu að halda í ljósan klár. „En það
sem mér finnst frábærast á mynd-
inni er hvernig hvít girðingin er í
beinni línu með sjóndeildarhringn-
um. Það finnst mér stórkostlegt.“
Ekki raunverulegar minningar
 Í nýrri bók bandarísku listakonunnar Ninu Zurier eru ljósmyndir frá 6. og 7 áratugnum á Íslandi
 Segir í myndunum ímyndaða ævisögu sína eins og hún hefði getað verið hefði hún alist upp hér
Morgunblaðið/Einar Falur
Nina Zurier „Ég ímyndaði mér sögu út frá myndunum,“ segir hún.
Stúlka og klár Ljósmynd eftir Gunnar Rúnar Ólafsson, 1955-1964.
Gamlárskvöld 1952 Ljósmynd eftir Lilý Guðrúnu Tryggvadóttur.
Söfn • Setur • Sýningar
Hvað er svona merkilegt við það? Störf kvenna í 100 ár í Bogasal
I Ein/Einn-Ljósmyndir Valdimars Thorlaciusar í Myndasal
Fólkið í bænum á Veggnum
Bláklædda konan - Ný rannsókn á fornu kumli í Horninu
Þjóð verður til – Menning og samfélag í 1200 ár grunnsýning
Að lesa blóm á þessum undarlega stað á Torgi
Hið íslenska biblíufélag 200 ára á 3. hæð
Fjölbreyttir ratleikir fyrir alla fjölskylduna. Safnbúð og kaffihús
Nesstofa við Seltjörn:
Sýningin Nesstofa-Hús og saga er opin þriðjudaga-sunnudaga frá 13-17
Listasafn Reykjanesbæjar
Huldufley,
skipa- og bátamyndir Kjarvals
„Klaustursaumur og Filmuprjón“
Textíll í höndum kvenna.
Byggðasafn Reykjanesbæjar
Konur í sögum bæjarins. Brot úr
sagnaþáttum Mörtu Valgerðar.
Bátasafn Gríms Karlssonar
6. júní – 23. ágúst
Opið alla daga 12.00-17.00
Aðgangur ókeypis
reykjanesbaer.is/listasafn
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
LISTASAFN ÍSLANDS
SAGA - ÞEGAR MYNDIR TALA 22.5. - 6.9. 2015
SAFNBÚÐ - Listrænar gjafavörur
KAFFISTOFA - Ljúffengar veitingar.
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600, www.listasafn.is
Opið daglega kl. 11-17, lokað mánudaga.
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR
SAMSPIL Sigurjón Ólafsson og Finn Juhl
Hugarflug milli höggmyndar og hönnunar 25. apríl - 30. ágúst 2015
Sumartónleikar - þriðjudag kl. 20.30 - Hlíf Sigurjónsdóttir, fiðla og Carl
Philippe Gionet, píanó
Opið alla daga kl. 14-17, lokað mánudaga.
Laugarnestanga 70, sími 553 2906, www.lso.is
SAFN ÁSGRÍMS JÓNSSONAR
Í BIRTU DAGANNA Málverk og teikningar Ásgríms Jónssonar, 1.2.-15.9. 2015
VATNSLITASMIÐJA kl. 14-15. Tilkynnið þátttöku í síma 515 9600
Opið þriðjudaga, fimmtudaga og sunnudaga kl. 14-17.
Bergstaðastræti 74, sími 561 9616, www.listasafn.is
Enginn staður – íslenskt landslag
Björn Árnason, Claudia Hausfeld,
Daniel Reuter, Edda Fransiska Kjarval,
Ingvar Högni Ragnarsson,
Katrín Elvarsdóttir, Pétur Thomsen,
Stuart Richardson
Keramik –úr safneign
Opið 12-17, fim. 12-21, lokað þriðjudaga.
www.hafnarborg.is, sími 585 5790
Aðgangur ókeypis
Sýningin Sjónarhorn Ferðalag um íslenskan myndheim fyrr og nú
Geirfuglinn, Jónsbók, kirkjulist, skjöl, samtímalist, alþýðulist,
plötuumslög, ljósmyndir, landakort og vaxmynd
Fræðslurými og skemmtilegt fræðsluefni fyrir alla fjölskylduna
Safnbúð Bækur og gjafavörur í úrvali
Veitingahúsi Kapers Hádegismatur, kaffi og meðlæti
Safnahúsið er hluti af Þjóðminjasafni Íslands
SAFNAHÚSIÐ
Þjóðminjasafn Íslands, Suðurgötu 41, s. 530 2200,
www.thodminjasafn.is • www.facebook.com/thjodminjasafn
Opið daglega frá kl. 10-17.
Hverfisgötu 15, 101 Reykjavík s: 530 2210
www.safnahusid.is Opið daglega frá 10-17
GEYMILEGIR HLUTIR
Að safna í söguna
Opið kl. 12-17. Lokað mánud.
Verslunin Kraum í anddyri
Garðatorg 1, Garðabær
www.honnunarsafn.is