Jökull


Jökull - 01.12.1981, Side 110

Jökull - 01.12.1981, Side 110
röskun veitir upplýsingar um streymi í kerf- inu. Slíkar upplýsingar, tengdar niðurstöðum annarra mælinga, eru notaðar til að gera líkan af vökvastreymi í þeim hluta jarðhitakerfisins í Kröflu, sem borað hefur verið í. HITAMÆLINGAR I BORHOLUM í KRÖFLU, TÚLKUN ÞEIRRA OG MEGINNIÐURSTÖÐUR Benedikt. Stemgrímsson, Orkustofnun Hitamælingar hafa gegnt viðamiklu hlut- verki í rannsóknum á borholunum í Kröflu. Megintilgangur mælinganna hefur verið sá að fá fram hitadreifinguna i jarðhitakerfinu og fella þá niðurstöðu að líkani af kerfinu. Lögðu t. d. hitamælingar hornsteininn að því líkani, sem nú liggur fyrir af jarðhitakerfinu í Kröflu. Ýmis vandkvæði eru á því að yfirfæra mælt hitastig á ákveðnu dýpi í borholu yfir í berg- hita á sama dýpi. Algengasta orsökin fyrir hitamismun þar á milli er að vatnsstreymi eða suða sé í/eða hafi verið í holunni skömmu áður en mæling er gerð. Getur vatnsstreymið verið tilkomið vegna dælinga í holuna á bor- tíma, rennslis milli æða í holunni eða þá að holan sé í blæstri. Til þess að sjá í gegnum truflanir af þessu tagi hefur verið leitast við að mæla Kröflu- holurnar mun oftar en áður fyrri og við mis- munandi aðstæður, þar á meðal að mæla þær í blæstri, sem ekki hefur áður tíðkast hér. EÐLISEIGINLEIKAR BORHOLU KG-12 Benedikt Steingrímsson, orkustofnun KG-12 er staðsett í suðurhlíðum Kröflu rétt austan við KW-1. Hún var boruð haustið 1978 í 2222 m dýpi, sem er það dýpsta sem borað hefur verið í svæðið. Fóðrunardýpi er 980 m og var það ákveðið svo djúpt til að koma i veg fyrir kalt innstreymi í holuna úr efri hluta jarðhitakerfisins. Aðeins þrem vikum eftir borlok var holunni hleypt í blástur og hefur hún nú blásið í tæpt ár. í upphafi blásturs gaf holan blöndu af gufu og vatni. Hlutur vatns- ins í heildarrennslinu minnkaði hins vegar hratt og var orðinn að engu eftir u. þ. b. sjö daga blástur. Síðan hefur holan gefið þurra yfirhitaða gufu. Er hún fyrsta þurrgufu holan hérlendis. ÁHRIF SUÐU OG KVIKUINNSKOTS Á ÚTFELLINGAR í JARÐHITAKERFINU VIÐ KRÖFLU Stefán Arnórsson, Raunvísindastofnun Háskólans Útfellingar, sem fundist hafa í borholum við Kröflu, eru tvennskonar. Annars vegar eru kalkútfellingar, sem myndast við suðu á vatni úr tiltölulega köldum æðum (<220°C). Hins vegar eru útfellingar af ýmsum efnasam- böndum járns og kísils, sem verða við suðu á vatni úr æðum með um og yfir 300 stiga hita. í jarðhitakerfum ríkir jafnan efnajafnvægi milli ummyndunarsteinda og efna í vatns- lausn. Við suðu og samhliða kólnun raskast efnajafnvægin. Leiðir það til þess, að soðna vatniö yfirmettast af ýmsum steindum, svo sem kalki, járnsúlfíðum, kvarsi og jafnvel fleiri kísilsteindum. Yfirmettun er forsenda þess, að útfelling geti átt sér stað. Að því er varðar kalk og súlfið er við þvi að búast, að mest útfelling verði við upphaf suðu. Styrkur járns í jarðhitavatni er jafnan mjög lágur (<0.05 ppm). Takmarkar það magn súlfíð-útfellinga. Jarðhitavökvinn í Kröflu er þó undantekning að þessu leyti, en mælst hefur allt að 60 ppm af járni i vatni úr ein- stökum holum. Þessi hái járnstyrkur orsakast af mikilli útskolun járns úr berginu fyrir áhrif súrra gufa, sem streyma frá undirliggjandi kvikuþró og/eða af útskolun við hitastig um eða yfir 350°C, en svo hátt hitastig leiðir sennilegast af undirliggjandi kviku. Vitað er, að með vaxandi hitastigi, sérstaklega ofan 300°C, eykst styrkur járns í jarðhitavatni 108 JÖKULL 31. ÁR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Jökull

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.