Jökull

Eksemplar

Jökull - 01.12.1993, Side 54

Jökull - 01.12.1993, Side 54
°o JP (VJ (V) <ri (\ O ro <0 Mynd 6. Mælingar á segul- misvísun 1870-1930, ásamt áætluðum línum um jafna misvísun 1910. — Declin- ation measurements 1870- 1930, and estimated isogon- icsfor 1910 (Reichs-Marine- Amt 1908). uð óbreytt í seinni útgáfum bókarinnar (síðast 1927) og kortið lagfært í samræmi við það, en ekki getið heirn- ilda. Handbók Reichs-Marine-Amt (1908, bls. 47) getur um staka mælingu á Faxaflóa 1906, en er ann- ars með samskonar misvísunarkort og danska bókin. Fimm mælingar austan við land, leiðréttar til ársins 1905, eru á dönsku sjókorti frá aldamótunum (Kgl. Sdkaart-Archiv 1901), og eru eflaust fleiri slík kort í skjalasöfnum. Á árinu 1910 mældu tveir Þjóðverjar (Angenheist- er & Ansel 1912, sjá Leó Kristjánsson 1986) misvís- unina á nokkrum stöðum í leiðangri sínum til Islands til að fylgjast með halastjörnu Halleys. Þá kom hingað 1914 skipið "Carnegie", í eigu jarð- segulmælingadeildar samnefndrar stofnunar í Wash- ington. Það skip var sérstaklega smíðað úr ósegul- mögnuðum efnum 1909 og sigldi um öll heimsins höf til rannsókna. Carnegie-menn mældu svið á nokkrum stöðum sunnan við landið, og auk þess á Seltjarnar- nesi, Engey, Kjalamesi og Akranesi (Bauer o.fl. 1917, 1921). Mælingarnar voru eflaust mjög vandaðar, en samt engu betur treystandi en þeim fyrri; í Viðey voru tækin t.d. sett upp rétt ofan við þverhnípta sjávarkletta. Gögn úr þessum leiðangri voru meðal annars notuð til að gera misvísunarkort af heimskautasvæðunum (Jo- nes 1923,sjáogFisk 1931). Skipiðkomaftur 1928og mældi segulsvið á nokkrum stöðum sunnan við land og auk þess í Engey (Wallis & Green 1947). Vakti koma þess nokkra athygli, en ekki varð þessu skipi auðið mikið lengri ævidaga, því það brann við Samoa-eyjar 1929. Sumurin 1929 og 1931 gerðu Frakkar á skipinu "Pourquoi-pas?" enn fáeinar mælingar á misvísun hér á landi (Mercanton 1930, 1931). í samantekt Homery (1933) um jarðsegulsviðið 1931 er áætlað að misvís- unin minnki um 12’-13’ á ári hér. Þjóðverjar voru að gera tilraunir með mælingu segulstefna í loftskip- um um þetta leyti (t.d. Ljungdahl 1932), en ekki fara sögur af slíkum mælingum í leiðangri þeirra hingað 1930. Niðurstöður misvísunarmælinga 1880-1930 eru sýndar á 6. mynd, og þar eru einnig línur um jafna mis- vísun 1910, úr handbók Reichs-Marine-Amt (1908). 52 JÖKULL, No. 43, 1993

x

Jökull

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar: 1. tölublað (01.12.1993)
https://timarit.is/issue/387311

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

1. tölublað (01.12.1993)

Handlinger: