Jökull

Issue

Jökull - 01.12.1993, Page 57

Jökull - 01.12.1993, Page 57
<\ <v <9 oo £> Mynd 8. Áætluð misvísun á íslandi 1986, reiknuð út úr alþjóðlegum formúlum um meðalsviðið á allri jörðinni. Þessi mynd er mjög svip- uð kortum í Almanaki Há- skólans frá þessum tíma, en þau eru byggð á niðurstöð- um kanadískra flugmælinga hér 1965 og síðari leiðrétt- ingumviðþær. —Isogonics of the magnetic declinati- on in lceland, calculated from the International Geo- magnetic Reference Fieldfor 1986. 5°, og sumstaðar á landinu, til dæmis víðast í Rangár- vallasýslu, gefa flugsegulmælingar vísbendingu um að þau séu aðeins 2° eða svo. I segulmælingastöðinni í Leirvogi, sem stendur á áreyrum, er misvísun rúmum 2° minni en hún ætti að vera samkvæmt flugmælingum (7. og 8. mynd). Helstu staðir, þar sem varúðar er þörf við notk- un áttavita, eru i) Úfin hraun frá nútíma: segulmögn- un bergsins í þeim er gjarna 5-10 sinnum meiri en meðal-segulmögnun hrauna í hinum eldri jarðlag- astafla landsins. ii) Megineldstöðvar, þar sem geta ver- 'ð mjög sterkt segulmögnuð innskot eða aðrar mynd- anir. Staðbundnar truflanir í misvísun ná þar jafnvel tugum gráða. Dæmi um þetta er nálægt bæjarhúsunum í Stardal í Mosfellssveit (sbr. mynd í Leó Kristjáns- son 1987, bls. 217), þar sem áttavitinn ruglast alveg. Margar þeirra truflana í misvísun sem merktar eru á sj ókort, til dæmis kringum Reykj avík (Reichs-Marine- Amt 1908) og við Díönuboða eystra, eiga sér þessa orsök. iii) Ymsar bólstrabergs- og móbergsmyndanir með þursabergi eða innskotum. Við Skálafell á Hell- isheiði eru til dæmis mjög stór segulfrávik af þessum toga, og sama gildir grunnt á Reykjaneshryggnum. Móbergið sjálft er þó nokkurn veginn ósegulmagnað. iv) Klettadrangar og hvassar hæðir eða brúnir í lands- lagi. í sumar þeirra, einkum á Suður- og Vesturlandi, getur hafa slegið eldingum. Þeir sterku rafstraumar, sem mynda eldingarnar, skilja eftir sig segulmögnun í berginu sem er allt að 10-20 föld venjuleg segulmögn- un eldri hrauna hér, á svæði sem getur verið tugir metra á hvern veg. v) Mannvirki með miklu af jámi eða stáli í, þar með taldar stórar vatnsleiðslur í jörðu, og farartæki. HELSTU NIÐURSTÖÐUR Hérlendis stefnir hinn lárétti þáttur segulsviðsins (að slepptum staðbundnum truflunum) á árinu 1992 um 16.5° vestan við norður á sunnanverðum Aust- fjörðum, en þessi vestlæga misvísun vex til vest- norðvesturs eftir landinu um 1° á hverjum 65 km og er 23.5° á annesjum Vestfjarða. Misvísun hefur far- ið minnkandi um 5-15’ á ári í allt að hálfa aðra öld JÖKULL, No. 43, 1993 55

x

Jökull

Qulequttap nassuiaataa:
Ársrit Jöklarannsóknarfélags Íslands og Jarðfræðafélags Íslands
Saqqummersitap suussusaa:
Katersaatit:
Gegnir:
ISSN:
0449-0576
Oqaatsit:
Ukioqatigiiaat:
72
Assigiiaat ilaat:
73
Aviisini allaaserineqarsimasut nalunaarsornikut:
Saqqummersinneqarpoq:
1951-Massakkut
Iserfigineqarsinnaavoq piffissaq una tikillugu:
2023
Saqqummerfia:
Redaktør:
Jón Eyþórsson (1952-1967)
Sigurður Þórarinsson (1957-1982)
Guðmundur Pálmason (1965-1976)
Sveinbjörn Björnsson (1967-1976)
Helgi Björnsson (1983-1985)
Leó Kristjánsson (1983-1985)
Ólafur G. Flóvenz (1986-1987)
Tómas Jóhannesson (1988-1989)
Helgi Björnsson (1990-1993)
Leó Kristjánsson (1990-1993)
Áslaug Geirsdóttir (1994-2007)
Tómas Jóhannesson (1998-1998)
Bryndís Brandsdóttir (1998-2007)
Halldór Gíslason (2002-2003)
Snævarr Guðmundsson (2006-2007)
Freysteinn Sigmundsson (2008-2008)
Leifur A. Símonarson (2008-2008)
Olgeir Sigmarsson (2008-2008)
Ívar Örn Benediktsson (2012-2012)
Helgi Björnsson (2012-2012)
Guðrún Larsen (2012-2012)
Olgeir Sigmarsson (2012-2012)
Bryndís Brandsdóttir (2013-2016)
Snævarr Guðmundsson (2013-2016)
Þorsteinn Þorsteinsson (2013-2016)
Oqaaseq paasinnissutissaq:
Allaaserineqarnera:
Reykjavík Jöklarannsóknafélag Íslands Jarðfræðafélag Íslands 1951-.

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link to this issue: 1. tölublað (01.12.1993)
https://timarit.is/issue/387311

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.

1. tölublað (01.12.1993)

Actions: