Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2012, Síða 45

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 88. árg. 2012 41
Ritrýnd fræðigrein
SCIENTIFIC PAPER
NIÐURSTÖÐUR
Unnið var með svör frá 143 einstaklingum. Í rannsókn 1 var
101 einstaklingur beðinn um að svara spurningalistanum og
urðu 92 við þeirri ósk. Svör frá tveimur einstaklingum reyndust
ónothæf þar sem of mörgum spurningum var ekki svarað eða
þeim svarað með ófullnægjandi hætti. Svörun var 89% fyrir
þekkingarkvarðann og eflingarkvarðann (n=90) en 83% (n=84)
fyrir streitukvarðann. Í rannsókn 2 komu í fyrstu 63 einstaklingar
til greina sem þátttakendur. Fimm reyndust þó ekki uppfylla
skilyrði og fimm aðrir vildu ekki taka þátt í rannsókninni.
Allir sem eftir stóðu svöruðu hins vegar spurningalistanum
(n=53), svörun var því 91%. Tafla 1 sýnir fjölda gildra svara,
lýðfræðilegar breytur og meðaltöl kvarða.
Einföld fylgni
Mynd 1 sýnir einfalda línulega fylgni milli þeirra þátta sem
mældir voru í rannsókninni. Þar kom í ljós að þeir sem eldri eru
búa frekar einir og þeir eru líklegri en þeir yngri til að vera með
sykursýki af tegund 2. Kynferði hafði hins vegar ekki teljandi fylgni
við neinn af þeim þáttum sem skoðaðir voru. Einungis streita
og menntun höfu fylgni við langtímasykurgildið. Tengsl streitu
annars vegar og menntunar hins vegar við langtímasykurgildið
virðast að mestu óháð öðrum þáttum. Þannig mælist sérhæfð
skýring1 streitu í dreifingu langtímasykurgildis 0,27 en einföld
fylgni milli streitu og langtímasykurgildis mælist 0,35. Áhrif
menntunar virðast sömuleiðis að mestu óháð öðrum þáttum.
Aðhvarfslíkan – langtímasykurgildið
Tafla 2 sýnir aðhvarfslíkan þar sem mæld voru áhrif einstakra
þátta á langtímasykurgildi. Þar kemur fram að sambandið milli
streitu og menntunar annars vegar og langtímasykurgildis hins
vegar er til staðar þrátt fyrir að tekið sé tillit til annarra hugsanlegra
Tafla 1. Fjöldi gildra svara og lýsandi mælitölur fyrir mælingar í rannsókninni.
Mæling Gild svör Spönn Meðaltal
(hlutfall)
Staðalfrávik Staðalvilla
Búseta
Býr einn
Í sambúð
Kyn
Konur
Karlar
Menntun lokið
Grunnskóli eða minna
Framhaldsskóli
Háskóli
Tegund sykursýki
Tegund 1
Tegund 2
Aldur í árum
142
26
116
142
58
84
142
55
51
36
143
90
53
142

0­1
0­1

0­1
0­1

0­1
0­1
0­1

0­1
0­1
19­76

(18%)
(82%)

(41%)
(59%)

(39%)
(36%)
(25%)

(63%)
(37%)
46,47

15,33

1,29
Langtímablóðsykurgildi
Tegund 1
Tegund 2
142
89
53
4,5­12,4
4,5­12,4
7,5­11,0
7,83
7,68
8,13
1,29
1,44
0,84
0,11
0,22
0,21
Þekkingarkvarðinn 143 3­14 10,73 2,04 0,17
Streitukvarðinn 137 0­75 27,10 17,56 1,50
Sjálfseflingarkvarðinn 122 2,4­4,9 3,73 0,37 0,03
Aðlögunarspurningar sjálfseflingarkvarðans 143 1,7­10,0 7,83 1,76 0,15
Mynd 1. Einföld línuleg fylgni (Pearsons­r) milli þátta.
Feitletraðar tölur eru marktækar við p=0,01.
1. Part correlation, þ.e. sá hluti af dreifingu fylgibreytunnar sem viðkomandi frumbreyta skýrir ein og sér og sem ekki verður skýrður með öðrum frumbreytum í líkaninu.