Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2014, Blaðsíða 9

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 90. árg. 2014 5
Undanfarin ár hefur mikið verið rætt um þessi mál. Bækur hafa verið skrifaðar,
sérstaklega um börn sem hafa verið fyrir kynferðislegu ofbeldi, en einnig um
fullorðnar konur og fullorðna karla. Skýrslur og fræðigreinar hafa verið birtar. Nú er
einfaldlega komið nóg.
Nú er kominn tími til að skera upp herör gegn þessu samfélagsmeini. Kostnaðurinn
af því að menn úti í bæ (oftast karlmenn en stundum kvenmenn) fá að halda áfram
þessari iðju er einfaldlega allt of hár. Þá á ég við kostnað ekki bara í peningum (þó að
þetta séu talsverðar upphæðir) heldur fyrst og fremst þjáningu þolenda. Mikilvægt er
líka að beina kastljósinu að erfiðisvinnu heilbrigðisstarfsmanna og annarra, töpuðu
vinnuframlagi þolenda, siðferðisleg áhrif ofbeldis á samfélagið í heild og margt annað
sem of langt mál er að telja upp hér.
Við getum rétt ímyndað okkur hvað hægt væri að gera í öðrum samfélagsverkefnum
ef heilbrigðisstarfsmenn, félagsráðgjafar, sálfræðingar, prestar, lögreglumenn,
lögfræðingar, dómarar og svo framvegis þyrftu ekki að fást við kynbundið ofbeldi
og annað heimilisofbeldi. Þá er ótalið hvernig gerandi og þolandi gætu varið tíma
sínum í staðinn fyrir að lemja og verða laminn. Sama mætti að vísu segja um önnur
samfélagsmein eins og reykingar. Þær eru hins vegar ekki bannaðar með lögum.
Heimilisofbeldi er oftast kynbundið, þ.e. karl lemur konu eða öfugt, en stundum er
því beint gegn börnum. Kynferðislegt ofbeldi hefur hins vegar sjaldan með kynlíf að
gera. Það má frekar kalla tegund af valdníðslu. Stríðsnauðganir eru dæmi um þetta.
Þær hafa fengið að viðgangast allt of lengi en nú hefur utanríkisráðherra Bretlands, í
samvinnu við flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna, haft frumkvæði um að berjast
gegn kynferðislegu ofbeldi á átakasvæðum.
Hér og í löndunum kringum okkur er heimilisofbeldi og kynferðislegt ofbeldi bannað
með lögum og eitthvað sem við vildum flest uppræta. Nú ætti hver hjúkrunarfræðingur
að íhuga hvað hann getur gert til þess að stöðva ofbeldi eða aðstoða fórnarlömb
þess innan lands sem utan.
Nú er mál að linni. Upprætum heimilisofbeldi og kynferðislegt ofbeldi!
Tímarit hjúkrunarfræðinga
Suðurlandsbraut 22
108 Reykjavík
Sími 540 6405
Bréfsími 540 6401
Netfang christer@hjukrun.is
Vefsíða www.hjukrun.is
Útgefandi: Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga
Sími skrifstofu 540 6400
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Christer Magnusson
Tekið er á móti efni til birtingar á netfanginu
christer@hjukrun.is.
Leiðbeiningar um ritun fræðslu­ og fræðigreina
er að finna á vefsíðu tímaritsins.
Ritnefnd
Ásta Thoroddsen
Bergþóra Eyólfsdóttir
Dóróthea Bergs
Kolbrún Albertsdóttir
Oddný S. Gunnarsdóttir
Vigdís Hrönn Viggósdóttir
Þórdís Þorsteinsdóttir
Fréttaefni
Aðalbjörg Finnbogadóttir,
Christer Magnusson o.fl.
Ljósmyndir
Christer Magnusson, Eyrún Ósk Guðjónsdóttir,
Sigríður Aðalheiður Pálmadóttir o.fl.
Próförk og yfirlestur
Álfhildur Álfþórsdóttir, Svavar Sigmundsson
og Ragnar Hauksson
Auglýsingar
Guðrún Andrea Guðmundsdóttir, sími 540 6412
Hönnun
Þór Ingólfsson, grafískur hönnuður FÍT
Prentvinnsla
Litróf
Upplag 4100 eintök
Pökkun og dreifing
Póstdreifing
ÓLÍÐANDI SAMFÉLAGSMEIN
Í þessu tölublaði er mikið fjallað um
heimilisofbeldi og kynbundið ofbeldi.
Lesa má um málið í fræðigrein, í
fræðslugrein, í viðtölum og meira að
segja í bókarkynningu. Þetta er engin
tilviljun.
Christer Magnusson.
Ritstjóraspjall
Gegnsæi og ábyrgð
Árið 2016 munu aðildarfyrirtæki Frumtaka birta
ársskýrslu með upplýsingum um tilteknar greiðslur
vegna samstarfs við heilbrigðis starfsfólk og
heilbrigðisstofnanir frá og með árinu 2015 og árlega
þaðan í frá. En hvers vegna?

Samstarf heilbrigðisstarfsfólks og lyfjafyrirtækja hefur haft
jákvæð áhrif á þróun meðferða og lyfja. Þessir aðilar taka
iðulega höndum saman við rannsóknir og fræðslu, til
hagsbóta fyrir sjúklinga.

Með innleiðingu siðareglna hafa lyfjafyrirtækin og
heilbrigðisstarfsfólk unnið að því að efla þær reglur sem
samstarf þeirra byggist á. Almenningur á að geta treyst því
að slíkt samstarf hafi ekki áhrif á klínískar ákvarðanir og að
heilbrigðisstarfsfólk ráðleggi, veiti eða kaupi viðeigandi
meðferð og þjónustu sem byggist eingöngu á klínískum
niðurstöðum og reynslu.

Framkvæmdastjórn ESB hefur gefið út reglur um eflingu
góðra stjórnunarhátta í lyfjaiðnaðinum sem allir
hagsmunaaðilar samþykktu árið 2013. Þessar reglur gera ráð
fyrir að upplýsingar um tilteknar greiðslur verði gerðar
opinberar.

EFPIA, Frumtök og öll okkar aðildarfyrirtæki styðja þessar
reglur um birtingu upplýsinga. Reglurnar kveða á um að öll
aðildarfyrirtæki birti upplýsingar um greiðslur til
heilbrigðisstarfsfólks og -stofnana frá árinu 2016. Þá verða
birtar upplýsingar byggðar á samskiptum ársins 2015 og
þaðan í frá árlega. Þær greiðslur sem reglurnar ná til eru t.d.
styrkir til heilbrigðisstofnana, ráðgjafagreiðslur fyrir
fyrirlestra, ferða- og dvalarkostnaður og skráningargjöld á
ráðstefnur. Þessar upplýsingar verða birtar á heimasíðu
Frumtaka, www.frumtok.is

Markmiðið er að efla samstarf lyfjafyrirtækja og
heilbrigðisstarfsfólks með því að gera það gegnsærra fyrir
sjúklinga og aðra þá sem hagsmuna eiga að gæta. Við
hlökkum til að vinna áfram að því að auka gæði meðferða,
rannsókna og almennrar umönnunar sjúklinga.
Frekari upplýsingar og kynningarefni:
transparency.efpia.eu | pharmadisclosure.eu | @Pharma2015_16
Frumtök – samtök
framleiðenda frumlyfja
Húsi atvinnulífsins,
Borgartúni 35, 105 Reykjavík
Sími 588 8955
www.frumtok.is
frumtok@frumtok.is
DISCLOSURE
CODE