Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2014, Blaðsíða 35

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 90. árg. 2014 31
Þórdís hefur síðan farið á hin og þessi námskeið hjá ýmsum
stofnunum. Henni leið samt aldrei vel og fór á námskeiðin full af
kvíða og vanlíðan. Yfirleitt voru allar konur í námskeiðshópunum
þunglyndar en henni fannst hún ekki tengjast þeim. Eitthvað
vantaði. Hún var hætt að láta sig dreyma um að hún gæti átt
eitthvað gott í vændum og farin að langa lítið til þess að lífa.
Svo var hún svo heppin að komast á Gæfusporin. Á þessum
tíu vikum sem námskeiðið stóð fannst henni hún vera komin
heim. „Aldrei gekk ég þar inn með kvíða eða verki. Ég var
full tilhlökkunar. Þar var ég komin í hóp kvenna sem höfðu
allar orðið fyrir áföllum, við skildum hver aðra og samstaðan
í hópnum var mikil. Þegar ég hitti þær núna og tek utan um
þær þá er það eins og að koma heim. Tilfinningar okkar og
þessi reynsla sem við höfum orðið fyrir tengja okkur. Þetta var
ótrúlega magnað námskeið.“
Hún fann fyrir breytingum á mörgum sviðum. „Líkamsvitundin
gerði mér ofsalega gott. Ég hef lifað allt mitt líf án þess að
eiga líkama. Ég er auðvitað með verki en líkaminn var samt
einhvern veginn ekki partur af mér. Þar uppgötvaði ég að ég
hafði líkama. Sálfræðihópurinn var líka mjög magnaður og
ég lærði margt og fékk svo mörg verkfæri í hendurnar. Nú,
þegar koma erfiðir tímar, er ég meira vakandi fyrir viðbrögðum
mínum og því hvernig ég get tekið á þeim. Það er ekki bara
allur heimurinn sem hrynur heldur get ég afmarkað vandamálið
og einblint á það.“ Þórdís segir þetta námskeið hafa verið ein
dýrmætasta reynsla sem hún hefur orðið fyrir. Mörg af þeim
námskeiðum sem hún hefur áður farið á hefðu nýst betur ef
hún hefði fyrst farið á Gæfusporin. Námskeiðið var hins vegar
mjög erfitt bæði líkamlega og andlega. En þó að hún væri
gjörsamlega búin á því eftir vikuna fannst henni hún samt vera
með meiri orku en áður.
Þórdís veitti því eftirtekt að þegar konurnar á námskeiðinu fóru
að rétta úr bakinu og líða betur fóru þær að finna fyrir þörf
fyrir að hafa sig til. Þær vildu fá ný föt, lita á sér hárið eða láta
plokka augabrúnir. Hins vegar voru þær allar öryrkjar og höfðu
hreinlega ekki efni á því að veita sér þennan munað. Samt
skipta slík smáatriði máli fyrir sjálfsmyndina.
Sjálf hætti Þórdís að ganga um eins mikið á náttfötunum
en hún segist hafa gert það flesta daga síðastliðin tíu ár.
Hún styrktist það mikið á námskeiðinu að hún gat sagt upp
stuðningskonunni frá þjónustumiðstöðinni í hverfinu. „Hún
hjálpaði mér með börnin og gaf mér ráðleggingar. Stundum
vorum við bara að ræða saman um daginn og veginn. En hún
var farin að skipta sér of mikið af mínum málum og bannaði
mér til dæmis að fá mér heyrnartæki. Eftir námskeiðið fékk
ég hugrekki til að segja að nú vildi ég ekki lengur þennan
stuðning.“ Við það má bæta að Þórdís er nú komin með
heyrnartæki. „Nú geri ég hlutina þannig að það fer vel um mig.
Áður fyrr sat ég kannski bara og lét mig hafa það að líða illa en
nú er ég öruggari og stend með mér.“
Þórdís hefur í nokkur ár tekið áfanga í öldungadeild mennta­
skólans. Eftir að námskeiðinu Gæfusporin lauk hefur hún
lagt enn meiri áherslu á að ljúka menntaskólanámi. „Það er
stúdentshúfan sem ég stefni að. Fólk segir að maður þurfi ekki
stúdentspróf til þess að lífa af. En stúdentinn er draumur minn
og hann verður senn að veruleika,“ segir Þórdís að lokum.
fjármögnun er tryggð. Ég hef bankað
á dyr hjá VIRK en svo þarf að fara með
þetta lengra því einhvers staðar þarf
þetta að eiga heima,“ segir hún.
„Mér hefur verið bent á að námskeiðið
gæti líka hentað fyrir þá sem hafa orðið
fyrir einelti. Þeir eru gjarnan með sömu
tilfinningavandamál og þeir sem hafa orðið
fyrir kynferðislegu ofbeldi. Það er líka
þannig að þegar maður talar við einhvern
sem hefur reynt að taka líf sitt er það nánast
undantekningarlaust að hann segist hafa
orðið fyrir einelti. Ég held að svona úrræði
gæti nýst mörgum með alls konar áföll en
aðalatriðið er að fólk kemur inn á sömu
forsendum og með svipaða reynslu. Ég
myndi vilja kalla markhópinn þá sem hafa
orðið fyrir áföllum í æsku,“ segir Sigrún.
Sigrún og Sigríður Hrönn segjast helst
vilja sjá þetta námskeið innan heilbrigðis­
kerfisins. Það gæti verið úrræði alveg eins
og offituhópur og verkjahópur. Reyndar
hafa þær heyrt frá þeim sem vinna
með þessa hópa að stór hluti þessara
skjólstæðinga sé með áfallasögu. „Af
hverju þá ekki að ráðast að rót vandans,
vera með áfallahóp og vinna með offituna
og verkina þar? Ég held að það myndi
skila meiri árangri. Konurnar sem hafa
verið hjá okkur hafa margar verið í slíkum
hópum en ekki náð árangri því ekki var
unnið með rót vandans, í þessu tilfelli að
hafa orðið fyrir áföll,“ segir Sigrún. Spyrja
þyrfti fólk sem kemur oft til heimilislæknis
með óljós vandamál hvort það hefur orðið
fyrir ofbeldi.
Áhugavert væri finnst þeim að fá heilsu­
hagfræðing til að reikna það út hvað gæti
áunnist með svona námskeiðum með
minni lyfjanotkun, fækkun sjúkrahús­
lega, aukinni atvinnuþátttöku og þá færri
einstaklingum á örorku. Þær jákvæðu
breytingar á sjálfsmynd, sjálfstraust,
líðan, lífsánægju og fleiri þætti lífsins,
sem þessi námskeið hafa orsakað, er
ekki hægt að meta til fjár.
Þeim fyndist það miður ef Gæfuspora­
námskeiðin dyttu niður sökum fjárskorts.
Það væri þvert á móti augljóslega
samfélagslega hagkvæmt að bæta við
fleiri námskeiðum. „Ég á mér draum um
hús undir þessi námskeið,“ segir Sigríður
Hrönn. „Þar mætti hafa fræðslufundi og
kynningar en það væri líka staður til þess
að hittast fyrir gömlu hópana, þar gæti
verið aðstaða fyrir sálfræðinga og margt
annað.“