Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2010, Blaðsíða 7

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 86. árg. 2010 3
Kjarasamningar Félags íslenskra hjúkr­
unar fræðinga við flesta viðsemjendur
hafa nú verið lausir í rúma 18 mánuði.
Sumarið 2008 skrifaði félagið síðast undir
samning við ríkið og aðra viðsemjendur
í fram haldinu. Þeir samningar náðust
á elleftu stundu, kvöldið áður en fyrsta
yfir vinnu bann hjúkrunar fræðinga átti að
hefjast. Samningurinn var aðeins gerður
til níu mánaða en ákvæði hans halda
gildi sínu á meðan nýr samningur er ekki
undir ritaður og samþykktur af félags­
mönnum. Í umræddum samningi voru
gerðar nokkrar breytingar, sú veiga­
mesta að yfirvinnu taxti lækkaði úr
1,0385% af mánaðarlaunum í 0,95%
af mánaðarlaunum. Á móti kom að
dagvinnulaun hækkuðu að meðaltali um
rúm 14% sem fullyrða má að sé einstök
hækkun í kjara samningi með svo stuttum
gildistíma. Í ljósi þeirra breytinga sem
orðið hafa á vinnutíma hjúkrunarfræðinga
frá því samningurinn var gerður, að nú er
yfirvinna víða nánast óþekkt, var þessi
hækkun dagvinnulauna mikil kjarabót og
langt umfram það sem aðrar stéttir fengu
sem sömdu um líkt leyti.
Öllum ætti að vera ljóst að gerð
kjarasamninga við þær aðstæður, sem
nú eru uppi hér á landi, verða snúnir.
Kaupmáttur launa hefur lækkað verulega,
öll útgjöld heimilanna hafa hækkað hvort
heldur er vegna afborgana af lánum eða
kaupa á nauðsynjavöru, skattar hafa
hækkað og áfram mætti telja. Vinnuálag
hjúkrunarfræðinga hefur enn aukist í þeirri
miklu hagræðingu sem gengið hefur yfir
heilbrigðisþjónustuna. Í launakönnun,
sem SFR stéttarfélag í almannaþágu
gerði nýverið, kemur fram að launamunur
milli þeirra sem starfa á almennum
vinnumarkaði og þeirra sem starfa í
almannaþjónustu hefur aukist og er nú
18% starfsmönnum í almannaþjónustu í
óhag. Könnunin leiðir jafnframt í ljós að
heildarlaun VR félaga hækkuðu um 4,6%
á síðasta ári samanborið við 1,6% hjá
SFR. Ofan á þetta allt bætist að stjórnvöld
hafa lýst því yfir að ekkert svigrúm sé
til launahækkana og að stjórnendum
heilbrigðisstofnana og annarra opinberra
stofnana verði gert að hagræða um
5–10% á næsta ári. Eftir margra ára
hagræðingu í heilbrigðiskerfinu, þar sem
búið er að skera af allt sem hægt er að
skera og þar sem laun eru alla jafna um
70% af rekstrarkostnaði, er ljóst að enn
meiri hagræðing næst ekki nema með
uppsögnum starfsmanna. Það er því ekki
að undra að flestir þeirra sem nú standa
frammi fyrir því að gera kjarasamninga
fyrir hönd félagsmanna stéttarfélaga
telja að fram undan séu einir erfiðustu
samningar sem lengi hafa verið gerðir.
Það þýðir hins vegar ekkert að láta
hugfallast. Hjúkrunarfræðingar eru
fjölmenn og öflug stétt sem með
samstöðu getur náð langt. Þegar þetta er
skrifað hefur samninganefnd félagsins átt
einn fund með Samninganefnd ríkisins.
Gildistími verðandi kjarasamnings ræður
miklu um áherslur í kröfugerð félagsins.
Trúnaðarmenn og stjórnir svæðis­
deilda hafa þegar safnað fjölda hug­
mynda og ábendinga sem munu nýtast
samninganefnd félagsins vel. Það er
mikill ávinningur af því að sem flestir
félagsmenn taki þátt í undirbúningi
kjarasamninga og komi hugmyndum og
tillögum á framfæri við trúnaðarmenn á
hverjum stað. Kjarasamningar félagsins
þurfa að taka mið af því hversu fjölbreyttur
og á ýmsan hátt ólíkur starfsvettvangur
hjúkrunarfræðinga er. Því betri og
almennari sem þátttaka félagsmanna er í
mótun kröfugerðar félagsins og því meiri
stuðningur sem samninganefndin fær
því meiri líkur eru á góðum árangri sem
sæmileg sátt getur ríkt um.
Einn þátturinn í undirbúningi kjara samn­
inganna er gerð kjarakönnunar meðal
hjúkrunar fræðinga. Könnunin verður gerð
á vefsvæði félagsins í byrjun nóvember.
Um sam bærilega könnun verður að ræða
og gerð var í fyrra haust. Þannig fást
meðal annars upplýsingar um breytingar
á launakjörum hjúkrunarfræðinga milli ára.
Því miður var þátttaka í launakönnuninni
í fyrra ekki nógu góð og því skora ég
á félagsmenn að gera betur nú. Við
berum sameiginlega ábyrgð á kjörum
stéttarinnar og því verða allir að leggja
sitt af mörkum til að sem bestur árangur
náist í kjarasamningunum.
Það verður aldrei ítrekað nógsamlega
hversu mikilvægt það er að hver og einn
félagsmaður þekki kjarasamning félagsins
vel og þann stofnanasamning sem unnið
er eftir á vinnustað viðkomandi. Hver og
einn hjúkrunarfræðingur ber ábyrgð á að
sækja sér þær kjarabætur sem mögulegar
eru í stofnanasamningum og að um hver
mánaðamót séu greidd laun í samræmi
við vinnuframlag og kjarasamninga. Þetta
á ekki hvað síst við þegar reynt er
að halda útgjöldum heilbrigðisstofnana
í algjöru lágmarki. Hjúkrunarfræðingar
þurfa að gaumgæfa hvern launaseðil
svo tryggt sé að greitt sé í samræmi við
vinnutíma, að frítökuréttar sé gætt og þar
sem við á að vinnuskyldubanki sé réttur
hverju sinni.
Þær breytingar voru gerðar á aðalfundi
FÍH síðastliðið vor að sviðstjóri kjara­ og
réttindasviðs félagsins er nú formaður
samninganefndar. Formaður og stjórn
félagsins með fulltrúum fag­ og svæðis­
deilda sitja í samninganefndinni, auk fimm
fulltrúa úr hópi félagsmanna með fulla
aðild. Virkni og þátttaka félagsmanna og
stuðningur við samninganefndina er það
afl sem getur skilað okkur bestum árangri
í komandi kjaraviðræðum.
Sameinaðir stöndum vér – sundraðir
föllum vér.
KJARASAMNINGAR HJÚKRUNARFRÆÐINGA
Formannspistill
Elsa B. Friðfinnsdóttir.