Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2010, Blaðsíða 61

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 86. árg. 2010 57
Ritrýnd fræðigrein
upp í tvo hópa eftir fæðingarþyngd: 44 börn voru með
fæðingarþyngd 2500 g og yfir og 16 börn með fæðingarþyngd
undir 2500 g. Töluverður munur var milli hópanna varðandi
lengd meðgöngu og dvalar á nýburagjörgæsludeild og höfðu
léttari börnin marktækt styttri meðgöngulengd (p<0,05) og
marktækt lengri dvöl á nýburagjörgæsludeild (p<0,05). Búseta
og hjúskaparstaða foreldra höfðu ekki marktæk áhrif á
brjóstagjöf barnanna hvorki við heimferð né við fjögurra
mánaða aldur (p>0,05). Eins og kemur fram í töflu 3 er
lengd dvalar á sjúkrahúsi mjög misjöfn milli þátttakenda,
eða 1–98 dagar, sem endurspeglar vel dreifingu legudaga
á nýburagjörgæsludeild LSH sem var 1–95 dagar árið 2008
(Kristlaug H. Jónsdóttir, 2009). Meðallegutíminn (12 dagar) er
sambærilegur meðallegutíma á nýburagjörgæsludeild LSH árið
2004 þegar rannsóknin var framkvæmd eða 12,15 dagar og
12,17 dagar árið 2008 (Kristlaug H. Jónsdóttir, 2009).
Brjóstamjólkurgjöf við heimferð
Við heimferð nærðust 36 börn (58%) alltaf eða nær alltaf af
brjósti og 16 börn, eða 26% til viðbótar, nærðust af blöndu
af brjóstagjöf og pelagjöf (tafla 4). Samanlagt voru því 52
börn (84%) sem nærðust að hluta til eða alfarið af brjósti.
Fleiri börn fengu þó brjóstamjólk þar sem sum börnin fengu
brjóstamjólkina meira og minna úr pela. Í töflu 4 má sjá að 47
börn (76%) nærðust að öllu leyti á brjóstamjólk við heimferð
og 16% til viðbótar nærðust að hluta á brjóstamjólk. Þar af
leiðir að 92% barnanna nærðust að hluta til eða alfarið á
brjóstamjólk við heimferð. Eingöngu fimm börn (8%) nærðust
ekkert á brjóstamjólk við heimferð af nýburagjörgæslu.
Áhrif fæðingarþyngdar á næringu
Ef skoðuð eru áhrif fæðingarþyngdar á næringu sést að 31
barn (70%) af þeim 44 börnum sem höfðu fæðingarþyngd
2500 g eða yfir nærðist alltaf eða nær alltaf af brjósti við
heimferð og sex börn til viðbótar nærðust af blöndu af
brjóstagjöf og pelagjöf. Á heildina litið voru því 37 af 44 börnum
(84%) í þyngri hópnum sem nærðust af brjósti við heimferð. Í
hópi barnanna undir 2500 g í fæðingarþyngd voru fimm börn
(31%) sem nærðust alltaf eða nær alltaf af brjósti við heimferð
auk átta barna sem fengu blöndu af brjóstagjöf/pelagjöf og
því voru 13 börn (81%) sem nærðust af brjósti. Þetta sýnir
að hlutfallslega fleiri börn með fæðingarþyngd 2500g eða
yfir nærðust alltaf eða nær alltaf af brjósti við heimferð heldur
en börn með lægri fæðingarþyngd. Munurinn er tölfræðilega
marktækur (χ2=9,7; p<0,01). Ef skoðaður er munurinn á
brjóstamjólkurgjöf eftir fæðingarþyngd (tafla 4) kemur í ljós að
35 börn (80%) með fæðingarþyngd 2500 g eða yfir nærðust
eingöngu á brjóstamjólk og til viðbótar nærðust fimm börn að
hluta á brjóstamjólk. Þannig má sjá að 91% þyngri barnanna
nærðist að einhverju leyti á brjóstamjólk við heimferð. 11 af
léttari börnunum (69%) nærðust eingöngu á brjóstamjólk og
4 börn til viðbótar að hluta og því voru 94% barnanna sem
nærðust eingöngu eða að hluta á brjóstamjólk við heimferð.
Munurinn á brjóstamjólkurgjöf við heimferð eftir fæðingarþyngd
var ekki marktækur (χ2=1,8; p>0,05).
Brjóstagjöf/brjóstamjólkurgjöf við fjögurra mánaða aldur
Skoðuð var brjóstagjöf barnanna á þeim tímapunkti sem
gagnasöfnun fór fram en þá voru börnin að meðaltali 15
vikna gömul (S=±4.1). Þá nærðust 38 af 72 börnum (61%)
eingöngu af brjósti og 3 til viðbótar fengu brjóstamjólk að
hluta (sjá töflu 5).
Öll börnin sem fengu brjóstamjólk á þessum tímapunkti, að
þremur undanskildum, komu úr hópi barnanna sem fengu
brjóstamjólk alltaf eða nær alltaf af brjósti við heimferð. Þessi
þrjú komu úr þeim hópi sem fengu blöndu af brjóstagjöf/
pelagjöf við heimferð. Ekkert barnanna, sem hafði fengið
brjóstamjólk eingöngu af pela við heimferð, fékk brjóstamjólk
á þessum tíma.
Áhrif fæðingarþyngdar á næringu
Eins og sjá má í töflu 5 nærast hlutfallslega fleiri börn með
fæðingarþyngd 2500 g eða yfir eingöngu af brjósti við fjögurra
mánaða aldur en færri hinna léttari barna (68% á móti 44%).
Þó er munurinn ekki tölfræðilega marktækur (χ2=3,0; p>0,05).
Helmingur léttari barnanna nærðist ekkert á brjóstamjólk við
fjögurra mánaða aldur. Ekkert barnanna fékk brjóstamjólk úr
Tafla 2. Lýðfræðilegar upplýsingar fjölskyldunnar
N Meðaltal (bil)
Aldur móður (ár) 62 31 (21­43)
Aldur föður (ár) 59 33 (26­48)
Systkini (fjöldi) 60 1 (0­4)

Hjúskaparstaða mæðra
Gift/sambúð 57 92
Einstæð 5 8
Búseta
Höfuðborgarsvæðið 50 81
Annars staðar 12 19
< 2500 g ≥ 2500 g Allir
(n=16) (n=44) (N=60)
n (%) n (%) n (%)
Drengir 6 30 (68) 36(60)
Fjölburar 6 5 (12) 11 (19)
Meðgöngulengd (vikur) 34 39 38
(bil) (28­39) (34­42) (28­43)
Meðgöngulengd við 37 40 39
útskrift (vikur) (bil) (35­42) (35­43) (35­43)
Aldur við svörun (vikur) 17 15 15
(bil) (9­27) (8­21) (8­27)
Fæðingarþyngd (g) 1886 3462 3042
(bil) (824­2485) (2506­4750) (824­4750)
Þyngd við svörun (g) 4884 6190 5827
(bil) (3370­7000) (3980­7800) (3370­7800)
Lengd dvalar 27 6 12
á sjúkrahúsi (dagar) (bil) (1­98) (1­18) (1­98)
Tafla 3. Einkenni barna