Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2010, Blaðsíða 57
Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 86. árg. 2010 53
og sturta eða daglegur neðanþvottur með
volgu vatni er nauðsynlegur. Notast má
við milda sápu en sápunotkun getur ert
viðkvæma slímhúð í þvagfærum. Mikilvægt
er að drekka vel eða um 2000 ml á
sólarhring ef heilbrigðisástand leyfir til að
forðast sýkingu. Þeir sem þurfa þvaglegg
til lengri tíma fá uppáskrifaða beiðni til
Sjúkratrygginga Íslands um þvagleggi,
poka og tengdar vörur ásamt upplýsingum
um aðgengi.
Á hjúkrunarheimilum eða öldrunar stofn un
um eru alltaf einhverjir einstakl ingar sem
þurfa að hafa inniliggjandi þvaglegg til
lengri tíma. Ástand einstaklinga er misjafnt
og erfiðara hjá órólegum og hjá fólki með
heilabilun að þurfa að hafa þvaglegg.
Það er því afar miklvægt hjá þessum
einstaklingum að tryggja góðan festibúnað
og ganga þannig frá að viðkomandi geti
ekki rifið úr sér þvaglegginn.
Lokaorð
Hjúkrunarfræðingar gegna lykilhlutverki
sem fagaðilar í uppsetningu og frágangi
þvagleggs hjá einstaklingum, hvort
heldur sem er vegna tímabundinnar
þarfar eða langtíma. Þeir eru í fararbroddi
með að veita bestu hjúkrun og að þekkja
fylgikvilla og koma í veg fyrir aukaverkanir.
Því er mikilvægt að fylgjast með lit og
lykt af þvagi, hita og skrá upplýsingar.
Margir einstaklingar með þvaglegg dveljast
heima og eru í umsjá heimahjúkrunar eða
félagsþjónustunnar. Mikilvægt er að öll
umgengni og aðkoma vegna um hirðu sé
eins og best verður á kosið til að tryggja
viðkomandi einstaklingum sem bestu
lífsgæði og líðan og því nauð synlegt að
fræða og upplýsa alla um önnunaraðila. Að
fá þvaglegg er mikið inngrip á viðkvæman
stað sem eru kyn færi einstaklinga og
skerðir lífsgæði þeirra í mismunandi langan
tíma. Því er mikilvægt að slík framkvæmd
sé unnin faglega og góð fræðsla veitt til að
tryggja sem bestu lífsgæði meðan ástandið
varir. Aðgát skal höfð í nærveru sálar og er
mannhelgin einnig mjög mikilvæg.
Sigríður Jóhannsdóttir er hjúkrunarfræðingur
og þvagfæraráðgjafi og starfar á göngudeild
þvagfærarannsókna 11-A á Landspítala
Hringbraut.
Myndir úr myndbandi um þvagleggs upp
setningu birtar með leyfi höfunda, Eiríks
Jónssonar yfirlæknis og myndir af þvagleggi
hjá konu með leyfi Coloplast.
Órólegur sjúklingur: Einstaklingur færður í síðar
nærbuxur með klaufina að aftanverðu. Nærbuxur
og nærskyrta plástruð saman með breiðum plástri
til að hefta aðgengi.
Filmuhúðaðar töflur 0,5 mg og 1 mg. : Hjá fullorðnum til að hætta reykingum. : Hefja á meðferð samkvæmt eftirfarandi
áætlun: Dagur 1-3: 0,5 mg einu sinni á sólarhring. Dagur 4-7: 0,5 mg tvisvar á sólarhring. Dagur 8-meðferðarloka: 1 mg tvisvar á sólarhring.
Heildartími meðferðar er 12 vikur. : Lítið til í meðallagi mikið skert nýrnastarfsemi: Ekki þarf að breyta skömmtum.
: 1 mg einu sinni á dag eftir þriggja daga skammtaaðlögun (0,5 mg einu sinni á dag). : Ekki þarf að breyta
skömmtum. : Ekki þarf að breyta skömmtum. : Ekki er mælt með notkun handa börnum og unglingum yngri en 18 ára.
: Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna. :Aðlaga getur þurft
skammta hjá sjúklingum sem samtímis nota teófýllín, warfarín og og insúlín.
: CHAMPIX á ekki að nota á meðgöngu. Ekki er vitað hvort vareniclin útskilst í brjóstamjólk. Meta skal hvort vegi
þyngra, ávinningurinn sem barnið hefur af brjóstagjöfinni eða ávinningurinn sem móðirin hefur af CHAMPIX meðferð, áður en ákveðið er hvort
halda skuli brjóstagjöf áfram. Champix getur haft lítil eða í meðallagi mikil áhrif á hæfni til aksturs og
notkunar véla. Á meðan á meðferðinni stendur geta sjúklingar fundið fyrir sundli og syfju. : Þegar reykingum er hætt, hvort sem það
er gert með eða án lyfjameðferðar, geta komið fram ýmis einkenni, t.d. andleg vanlíðan og þunglyndi, svefnleysi, skapstyggð, kvíði,
einbeitingarskortur, eirðarleysi, hægur hjartsláttur, aukin matarlyst og þyngdaraukning. Í klínísku rannsóknunum var ekki aðgreint, hvort
aukaverkanirnar voru vegna fráhvarfseinkenna nikótíns eða tengdust notkun viðkomandi meðferðarlyfs. Í klínískum rannsóknum með Champix
voru u.þ.b. 4000 sjúklingar meðhöndlaðir í allt að 1 ár. Aukaverkanirnar voru vægar eða í meðallagi slæmar og komu almennt fram á fyrstu viku
meðferðar. : Ógleði, höfuðverkur, óeðlilegar draumfarir, svefnleysi. ( 1% og 10%):
Aukin matarlyst, syfja, sundl, röskun á bragðskyni, uppköst, hægðatregða, niðurgangur, uppþemba, magaóþægindi, meltingartruflanir,
vindgangur, munnþurrkur og þreyta. Auk þess hefur verið greint frá ( 0,1% og <1%) gáttatifi og brjóstverkjum. : Veita skal
stuðningsmeðferð eftir þörfum. :
Lyfið er lyfseðilsskylt og greiðist skv. greiðslufyrirkomulagi 0 í lyfjaverðskrá.
Samantekt um eiginleika lyfs er stytt í samræmi við reglugerð um lyfjaauglýsingar. Upplýsingar um
lyfið er að finna í sérlyfjaskrá og á lyfjastofnun.is.
Ábendingar Skammtar
Frábendingar Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun
Meðganga og brjóstagjöf
Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla:
Aukaverkanir
Ofskömmtun
Pakkningar og verð 1. september 2010
Handhafi markaðsleyfis:
Skert nýrnastarfsemi Alvarlega
skert nýrnastarfsemi Skert lifrarstarfsemi
Aldraðir Börn
Mjög algengar aukaverkanir ( 10%) Algengar aukaverkanir
sjaldan
Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá þunglyndi, sjálfsvígs-
hugsunum, -hegðun og -tilraunum hjá sjúklingum sem reynt hafa að hætta reykingum með CHAMPIX. Ekki höfðu allir sjúklingar hætt að reykja
þegar einkennin komu fram, ekki höfðu allir geðsjúkdóma fyrir sem vitað var um. Læknar ættu að vera meðvitaðir um hugsanlega hættu á
verulegum þunglyndiseinkennum hjá sjúklingum sem reyna að hætta að reykja og ættu að leiðbeina þeim m.t.t. þess. Hætta skal strax meðferð ef
læknir, sjúklingur, fjölskylda eða aðstandendur verða varir við óróleika, geðdeyfð eða breytingar á hegðun eða ef sjúklingur fær sjálfsvígs-
hugsanir eða sýnir sjálfsvígshegðun. Geðdeyfð, sem í mjög sjaldgæfum tilvikum hefur í för með sér sjálfsvígshugsanir og -tilraunir, getur verið
einkenni nikótínfráhvarfs. Að hætta að reykja, með eða án lyfjameðferðar, hefur einnig verið tengt við versnun undirliggjandi geðsjúkdóma (t.d.
þunglyndis). Öryggi og verkun Champix hjá sjúklingum með alvarlega geðsjúkdóma eins og geðklofa, geðhvarfasýki og alvarlegt þunglyndi hefur
ekki verið rannsakað. Gæta skal varúðar við meðferð á sjúklingum með sögu um geðsjúkdóma og leiðbeina þeim m.t.t. þess. Enginn klínísk
reynsla liggur fyrir um notkun CHAMPIX hjá sjúklingum með flogaveiki.Við lok meðferða gætti aukinnar skapstryggðar, löngunar til að reykja,
þunglyndis og /eða svefnleysis hjá allt að 3% sjúklingar þegar meðferð var hætt. Upplýsa skal sjúkling um þetta og ræða hugsanlega þörf á að
minnka skammta smám saman í lok meðferðar. : Ekki hefur verið greint frá klínískt marktækum milliverkunum lyfja við CHAMPIX.
Upphafspakkning (0,5 mg 11 stk +1mg 42 stk): 16.201,- 8 vikna fram-
haldspakkning (1mg, 112 stk): 27.663,-
Pfizer, Vistor hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabær.
Milliverkanir
> > <
>
CHAMPIX (vareniclin)®
Heimildir:
1. Gonzales D et al. Varenicline, an a4ß2 nicotinic acethylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release bupropion and placebo for smoking
cessation. A randomized controlled trial. JAMA 2006; 296(1):47-55. 2. Jorenby DE et al. Efficacy of varenicline, an 4ß2 nicotinic acethylcholine receptor
partial agonist,vs placebo or sustained-release bupropion and for smoking cessation.Arandomized controlled trial. JAMA2006; 296(1):56-63.
á
Lyfjatexti með auglýsingu á bls. 50