Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2010, Blaðsíða 62

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 86. árg. 201058
pela á þessum tíma, þ.e. öll börn, sem fengu brjóstamjólk,
fengu hana af brjósti.
Áhrif sjúkrahúsdvalar á næringu
Þau börn, sem fengu eingöngu pela á þessum tímapunkti
(n=21), höfðu dvalið að meðaltali í 16 daga á sjúkrahúsinu en
hin sem voru á brjósti að meðaltali 10 daga en munurinn er
ekki marktækur (t=1,1; p>0,05).
UMRÆÐA
Brjóstagjöf við útskrift af sjúkrahúsi
Þátttaka í rannsókninni var góð (74%). Niðurstöður ættu því að
gefa góða mynd af brjóstagjöf barna af nýburagjörgæsludeild
á Íslandi. Bakgrunnsbreytur þátttakenda: meðgöngulengd,
systkini, aldur foreldra og fæðingarþyngd, voru sambærilegar
öðrum rannsóknum sem fjalla um sama efni (Flacking o.fl.,
2003; Hill o.fl., 1997; Lefebvre o.fl., 1989; Meberg o.fl., 1982).
Þegar tíðni brjóstamjólkurgjafar hjá íslenskum nýburum er
skoðuð er minni munur en búast hefði mátt við á milli einnar
viku fullburða barna (93%) (Geir Gunnlaugsson, 2005) og
barna við heimferð af nýburagjörgæslu (76%). Niðurstöðurnar
eru mjög jákvæðar því að eins og áður sagði eru margir þættir
taldir geta hamlað brjóstagjöf á nýburagjörgæsludeild.
Samanburður við erlendar rannsóknir er erfiður vegna ólíkra
skilgreininga á brjóstagjöf og einnig vegna þess að yfirleitt
eru eingöngu skoðuð börn fædd léttari en 2500 g en ekki
öll börn sem útskrifast eins og gert er í þessari rannsókn.
Niðurstöður hér fyrir þann hóp (undir 2500 g) voru einnig
góðar en 94% barnanna nærðist á brjóstamjólk (eingöngu
eða að hluta) við heimferð og 69% þeirra nærðust eingöngu
á brjóstamjólk. Flacking og félagar (2003) gerðu rannsókn á
sænskri nýburagjörgæsludeild á börnum með fæðingarþyngd
undir 2500 g. Þau skilgreindu brjóstagjöf á mjög svipaðan
hátt og hér er gert og úrtakið var einnig sambærilegt.
Meðalfæðingarþyngd sænsku þátttakendanna var 2021 g
(íslenski hópurinn 1886 g) og meðgöngulengd 33,6 vikur
(íslenski hópurinn 33,5). 93% sænsku barnanna nærðust á
brjóstamjólk við útskrift og þar af nærðust 74% eingöngu á
brjóstamjólk. Niðurstöður þeirra eru því mjög sambærilegar við
niðurstöður þessarar rannsóknar.

Niðurstöður rannsóknarinnar hvað varðar brjóstamjólkurgjöf
barna með fæðingarþyngd undir 2500 g eru vissulega mjög
jákvæðar en þegar þessi hópur er borinn saman við þyngri
börn (fæðingarþyngd 2500 g eða yfir) liggur munurinn milli
hópanna í því hvernig börnin fá brjóstamjólkina. Ljóst er að
mæður eru viljugar að mjólka sig og gefa brjóstamjólkina í pela.
En af hverju nærast börnin ekki af brjóstinu? Rannsóknin sýndi
að 19% barna með fæðingarþyngd undir 2500 g nærðist ekki
að neinu leyti af brjósti við heimferð. Til samanburðar gerðu
um 5% barna hjá Flacking og félögum (2003) slíkt hið sama.
Enginn munur er á meðgöngulengd barnanna í rannsóknunum
(meðaltal 37,4 við heimferð í íslensku rannsókninni á móti 37,8
í þeirri sænsku). Mæðrunum í sænsku rannsókninni var boðin
dvöl á sjúkrahúsinu með börn sín í viku fyrir heimferð og líklegt
er að sú dvöl skipti máli hér.
Ástæður þess að börnin nærast ekki af brjóstinu geta verið
margar eins og áður hefur verið nefnt. Velta má því fyrir sér
hvort þessir erfiðleikar leiði frekar til þess að mæður mjólki sig
og gefi barninu í pela heldur en að gefa af brjósti. Hugsanlegt
er að þrá foreldranna að fá barnið heim og hugsunin ,,ég kem
barninu á brjóst heima“ verði til þess að mæður leggi meiri
áherslu á að næra barnið af pela en brjósti fyrir heimferð þar
sem flestir fyrirburar eiga auðveldara með að drekka af pela en
brjósti. Þannig þyngist barnið hugsanlega hraðar og flýtir þetta
heimferð. Reynslan sýnir að markmið flestra mæðra á Íslandi
sé að barnið nærist af brjóstinu eftir að heim er komið.
Brjóstagjöf við fjögurra mánaða aldur
Á þessum tímapunkti voru allar mæðurnar hættar að mjólka
sig svo að ljóst er að þau börn, sem fengu brjóstamjólk, voru á
brjósti. Aukning hafði orðið í hópi léttari barnanna sem nærðust
eingöngu á brjóstamjólk, þ.e. fleiri núna en við heimferð og er
það ánægjuleg niðurstaða. Þetta þýðir að sumum mæðrum
tókst að auka brjóstagjöf til barna sinna eftir heimferð af
nýburagjörgæslunni. Fleiri voru það þó sem voru alveg hættar
brjóstagjöf við fjögurra mánaða aldur, eða 50% en það eru
töluvert fleiri en við útskrift en þá voru það 8% mæðranna. Sá
hópur barna, sem fékk brjóstagjöf að hluta til með pelagjöf við
heimferð, var annaðhvort farinn að drekka eingöngu af brjósti
eða eingöngu úr pela; ekkert barn fékk brjóstamjólk í pelann.

Eingöngu Að hluta Ekki
(2-5 x
á sólarhring)
Brjóstagjöf n (%) n (%) n (%)
Allir (N=62) 36 (58) 16 (26) 10 (16)
≥ 2500 g (n=44) 31 (70) 6 (14) 7 (16)
< 2500 g (n=16) 5 (31) 8 (50) 3 (19)
Brjóstamjólkurgjöf
Allir (N=62) 47 (76) 10 (16) 5 (8)
≥ 2500 g (n=44) 35 (80) 5 (11) 4 (9)
< 2500 g (n=16) 11 (69 4 (25) 1 (6
Tafla 4. Brjóstagjöf og brjóstamjólkurgjöf við heimferð
Eingöngu Að hluta Ekki
(2-5 x
á sólarhring)
Brjóstagjöf n (%) n (%) n (%)
Allir (N=62) 38 (61) 3 (5) 21 (34)
≥ 2500 g (n=44) 30 (68) 2 (5) 12 (27)
< 2500 g (n=16) 7 (44) 1 (6) 8 (50)
Brjóstamjólkurgjöf
Allir (N=62)
≥ 2500 g (n=44) Ekkert barn fékk brjóstamólk úr pela
< 2500 g (n=16) á þessum tíma
Tafla 5. Brjóstagjöf og brjóstamjólkurgjöf við
fjögurra mánaða aldur