Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2012, Side 14

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 4. tbl. 88. árg. 201210
Helga Jónsdóttir, helgaj@hi.is
SAMRÁÐ TIL EFLINGAR SJÁLFSUMÖNNUNAR FÓLKS MEÐ
LANGVINNA LUNGNATEPPU OG FJÖLSKYLDNA ÞEIRRA
Helga Jónsdóttir er prófessor
við hjúkrunarfræðideild Háskóla
Íslands og forstöðumaður
fræðasviðs langveikra fullorðinna
í samtengdri stöðu við
Landspítalann.
Þessi áhersla endurspeglast ekki
síður í tilflutningi heilbrigðisþjónustu
frá sjúkrahúsum til heilsugæslunnar
og á ábyrgð og umönnun sjúkra og
aldraðra frá heilbrigðisstarfsmönnum til
einstaklinga og fjölskyldna (Kielmann,
o.fl., 2010; WHO, 2008). Sjálfsumönnun
er þannig ein meginstoð í hugtakalíkani
um heilbrigðisþjónustu fyrir langveika
(e. chronic care model) sem nýtur
alþjóðlegrar viðurkenningar sem fyrir­
mynd árangursríkrar heilbrigðisþjónustu
(Bodenheimer, o.fl., 2002; New Zealand
Minister of Health, 2009; Wagner, Austin
og Von Korff, 1996).
Á Íslandi hefur opinber umræða um
heilbrigðisþjónustu með áherslu á sér­
stöðu langveikra verið lítil. Megin áherslur
eru nú sem fyrr á þjónustu við bráðveika. Í
nýlegri stefnu heilbrigðis ráðherra segir að
stefnt skuli að því að draga úr aukningu
langvinnra sjúkdóma (Heilbrigðis­
ráðuneytið, 2008). Það er að sjálf sögðu
verðugt markmið, en ekki er síður nauð­
synlegt að horfast í augu við þá alþjóð legu
stað reynd að lang veikum fer fjölgandi
(Partnership for Solutions, 2004) og ekki
Á alþjóðlegum vettvangi er sjálfsumönnun eitt af
meginhugtökum nútímaheilbrigðisþjónustu. Áherslan
á sjálfsumönnun er lögð fram í þeim megintilgangi að
stemma stigu við hrattvaxandi útgjöldum heilbrigðis­
þjónustunnar samhliða vaxandi fjölda aldraðra og
fólks með langvinna sjúkdóma.
Þessi grein tengist vinnu við rannsókn sem ber heitið Samráð til eflingar sjálfsumönnunar hjá fólki með langvinna
lungnateppu og fjölskyldum þeirra og nýtur styrkja frá RANNÍS, Rannsóknasjóði Háskóla Íslands, Félagi íslenskra
hjúkrunarfræðinga, Vísindasjóði Landspítalans og Sjóði Odds Ólafssonar.