Þjóðmál - 01.12.2012, Síða 44

Þjóðmál VETUR 2012 43
frumvarpsins sem lúta að stöðu, verkan
og gagnvirkum samskiptum Alþingis,
ríkisstjórnar og forseta og auknum mögu-
leikum á þjóðaratkvæðagreiðslum . Að auki
er farið fram á að nefndin greini ráðgert
kosningafyrirkomulag og áhrif þess á
fulltrúalýðræðið (http://www .althingi .is/
vef ur/frett .html?nfrettnr=1885) .
Það vekur óneitanlega nokkra athygli
hve skjótt formaður stjórnskipunar- og
eftir lits nefndar brást við ábendingu sér-
fræð inga hópsins um mögulega aðkomu
Fen eyja nefndarinnar að málinu en á liðn-
um misserum hefur ítrekað verið kallað
eftir skipulegu mati og greiningu á þeim
atriðum sem nefndin er nú beðin um álit
á . Þegar stjórnlagaráð lauk vinnu sinni var
m .a . rætt um nauðsyn „álagsprófana“ áður
en málið kæmi til kasta þingsins . Ekkert
gerðist og þessum óskum hefur enn sem
komið er í engu verið sinnt . Það vekur því
furðu að þegar til þess bær nefnd Alþingis
(í það minnsta formaður nefndarinnar)
ákveður loksins að standa fyrir efnislegri
úttekt á hugsanlegri framtíðarstjórnarskrá
lýðveldisins skuli vera ákveðið að leita til
erlendrar sérfræðinganefndar .
Komið hefur fram að Valgerði Bjarna-
dótt ur hafi verið boðið að leggja fram
form legt erindi stjórnskipunar- og eftir-
lits nendar Al þingis á reglulegum fundi
Fen eyjanefndarinn ar 14 . desember 2012 .
Nefndin muni í fram haldi af því hefjast
handa við að vinna álitsgerð um áður -
nefnda þætti frumvarpsins . Með hliðsjón
af því vægi sem reikna má með að um-
sögn Feneyjanefndarinnar fái við frekari
umfjöllun um frumvarp að nýrri stjórnar-
skrá er ekki úr vegi að fjalla lítillega um
tilkomu nefndarinnar og skoða þá álits gerð
hennar sem ætla má að geti einna helst
þjónað sem viðmið fyrir Íslendinga sem
vilja reyna að átta sig á því hvers sé að vænta
frá þessari umtöluðu nefnd Evrópuráðsins .
Feneyjanefndin
Eftir fall Berlínarmúrsins komu 18 ríki Evrópuráðsins á fót nefnd til að aðstoða
nýfrjáls ríki Austur-Evrópu við að setja sér
nýja stjórnarskrá í samræmi við vestrænar
lýðræðishugmyndir . Nefndin, sem var stofn-
uð árið 1990, ber heitið „Evrópunefnd til
lýðræðis með lögum“ (opinbert heiti „The
European Commission for Democracy
through Law“) og hefur meginstarfi hennar
falist í aðstoð við fyrrum kommúnista-
ríki . Önnur ríki hafa þó einnig leitað eftir
áliti nefndarinnar en þá á gjörólíkum for-
sendum .
Nú eru samtals 58 ríki fullgildir aðilar
að nefndinni en þau eru auk aðildarríkja
Evrópuráðsins: Kyrgyztan, Suður-Kórea,
Marokkó, Alsír, Ísrael, Perú, Brasilía,
Túnis, Mexíkó og Kazakhstan . Hvíta-
Rússland telst hafa aukaaðild að nefndinni
en Argentína, Kanada, Páfadómur, Japan,
Bandaríki Norður-Ameríku og Uruguay
eiga áheyrnarfulltrúa á fundum hennar .
Fulltrúar frá Suður-Afríku og Palestínu hafa
náð samkomulagi við Feneyjanefndina um
fundarsetu með svipuðu fyrirkomulagi og
ríkin sem eiga rétt á að hafa áheyrnarfulltrúa
á fundum hennar .
Hvert aðildarríki skipar einn fulltrúa til
setu í Feneyjanefndinni og annan til vara .
Nefndarmenn koma flestir úr röðum fræði-
manna, hæstaréttardómara eða fulltrúa
á þjóðþingum aðildarríkjanna . Þeir eru
kosnir til fjögurra ára í senn og eru óháðir
viðkomandi heimalandi í störfum sínum .
Fulltrúi Íslands í nefndinni er dr . jur . Herdís
Þorgeirsdóttir, prófessor og lögmaður,
en hún er einnig formaður undirnefndar
Feneyjanefndar um grundvallarréttindi og
forseti Evrópusamtaka kvenlögfræðinga .*
* Sjá frekari upplýsingar um Herdísi Þorgeirsdóttur
á: http://www .viklaw .is/?c=webpage&id=110&lid=7
6&option=links