Skólavarðan - 01.12.2015, Blaðsíða 39

DESEMBER 2015 39
Um daginn sótti ég skólaráðstefnu
í Osló um alþjóðavæðingu í skóla-
starfi. Ráðstefnan var ákveðinn
áfangi í þróunarverkefni – tilraun
til að skoða hversu alþjóðavætt
skólastarf á leik-, grunn- og
framhaldsskólastigi er í Noregi. Ég
mætti örlítið seint, beint úr flugi
frá Íslandi. Um leið og ég kom inn
í salinn heyrði ég kvenkyns rödd
segja. „Norskir skólar þurfa að
mennta heimsborgara.“ Ég settist
niður, það var ekkert annað! Sama
rödd hélt áfram. „Skólar framtíðar verða
að undirbúa nemendur undir veruleika
heimsins, ekki bara þann norska.“
Orð norska fyrirlesarans urðu mér
umhugsunarefni. Þau eiga líka við íslenskan
raunveruleika. Heimurinn er ekki lengur
staður sem er langt í burtu frá Íslandi. Í
íslenskum skólum, rétt eins og þeim norsku,
heyrum við á hverjum degi mörg tungumál,
hittum fólk af ólíku þjóðerni, með mismun-
andi hörundslit og fjölbreyttan menningar-
bakgrunn. Trúarbrögðin eru líka fjölmörg.
Í íslenskum skólum miðla kennarar,
nemendur og foreldrar á hverjum degi af
sínum reynsluheimi. Hér endurspeglast
fjölbreytileiki samfélagsins. Starfsum-
hverfið mótast smátt og smátt af þessum
fjölbreytileika og ólíkum reynsluheimi –
verður alþjóðlegt en ekki bara íslenskt.
Ný hugsun og endurmat
Og námsefnið og námið sjálft fara ekki
varhluta af því að heimurinn færist nær.
Áskoranir heimsins eru líka áskoranir okkar
hér á Íslandi. Hlýnun jarðar og loftslagsmál,
orkuskortur, mengun, opin hagkerfi, mann-
úðarmál, misskipting auðs og fátækt, stríð,
flóttamenn. Listinn er lengri, en
þessi málefni eru viðfangsefni
heimsbyggðarinnar allrar –
veruleiki heims sem við erum
hluti af og verðum að undirbúa
íslenska nemendur undir að
verða þátttakendur í.
Þessi veruleiki kallar líka
á nýja hugsun í skólastarfi og
endurmat á þeirri hæfni sem
einstaklingar þurfa að hafa til að
takast á við eigin viðfangsefni
og samfélagslegar áskoranir.
Auk hæfni í einstaka námsgreinum þurfa
einstaklingar að búa yfir hæfni til að læra,
hæfni til að eiga í samskiptum og miðla,
hæfni til að rannsaka og skapa. Samskipta-
hæfni, tungumálakunnátta og geta til að
miðla er hæfni sem er í senn almenn og það
sem stundum er kölluð alþjóðleg hæfni.
Þetta eru hvorki glæný vísindi eða nýjar
fréttir fyrir íslenskt skólafólk. Þessi hugsun
í skólastarfi hefur verið innleidd víða, líka á
Íslandi.
Að víkka sjóndeildarhringinn
Þátttaka í fjölþjóðlegu samstarfi, hvort
heldur um er að ræða nám nemenda eða
starfsfólks, starfsþjálfun eða starfsnám,
miðlun kennsluaðferða eða þróun nýrra, er
tækifæri til að víkka sjóndeildarhringinn,
næra ný viðhorf og stuðla að sameiginlegum
skilningi þannig að við getum öll lifað
saman í sátt. Skólar á öllum skólastig-
um, þar á meðal tónlistarskólar, sem og
sveitarfélög hafa fjölmörg tækifæri til að
taka þátt í alþjóðlegu starfi, meðal annars
með Erasmus+, mennta- og æskulýðsáætlun
Evrópusambandsins.
Erasmus+ áætlunin styrkir skóla og
sveitarfélög til að senda starfsfólk erlendis
til að sinna starfsþjálfun eða kennslu og
miðla svo reynslu sinni áfram inn í skóla-
samfélagið við heimkomu. Skóli eða sveitar-
félag sækir um styrk fyrir hönd starfsfólks-
ins en umsókn þarf að taka mið af áherslum
og stefnu hvers skóla eða skólasamfélags.
Verkefnin eru til 1 eða 2 ára en þátttakendur
geta dvalið erlendis skemmst í 2 daga en
lengst í 2 mánuði. Styrkur er veittur vegna
undirbúnings, ferðalaga og uppihalds.
Erasmus+ styrkir líka fjölþjóðlegt sam-
starf skóla, eða samstarf skóla, sveitarfélaga
og fyrirtækja. Fjölþjóðlegu verkefnin standa
í 24-36 mánuði og hafa margvísleg markmið
og tilgang. Sum hafa það að markmiði að
vinna að þróun nýs námsefnis eða nýrra
hugmynda sem eru tengd ákveðnu þema.
Önnur miða að yfirfærslu þekkingar í tengsl-
um við ákveðið verkefni eða stefnumörkun
sveitarfélags eða skóla eða tilraunakennslu.
Í þessum verkefnum geta nemendur tekið
virkan þátt.
Þetta eru einungis örfá dæmi um
tækifæri með Erasmus+. Fleiri er að finna á
www.erasmusplus.is.
AÐ MENNTA HEIMSBORGARA
­ ALÞJÓÐAVÆÐING SKÓLA­
STARFS MEÐ ERASMUS+
María Kristín
Gylfadóttir
stjórnandi Land-
skrifstofu Erasm-
us+ á Íslandi
(menntahluti)
Auk hæfni í einstaka
námsgreinum þurfa
einstaklingar að búa
yfir hæfni til að læra,
hæfni til að eiga í
samskiptum og miðla,
hæfni til að rannsaka
og skapa.