Félagsbréf - 01.09.1963, Blaðsíða 40

smekk. Hefur þú aldrei notið þess?
Eftir að Snorri kemur til Reykjavíkur
eignast hann tvær ástmeyjar. Onnur
yfirgefur hann strax. Sambúðin við
hina gengur æði skrykkjótt og er í ó-
vissu við so^ulok á sama hátt og allt
er þar í óvissu. Tvær ástmeyjar. Er
það mikið? Nægir yfirleitt minna?
Hvað heldur þú?
Þér finnst Snorri aldrei þora að
segja hug sinn, beygja sig alltaf og
hafa sig ekki í frammi. Erá sjónar-
miði höfundarins hlaul þetla að vera
svo. Þessi maður segir ekki hug sinn
að jafnaði, en það er ekki kjarkleysi,
sem veldur. Þegar til Reykjavíkur kem-
ur, reyndar miklu fyrr og síðan alltaf
í vaxandi mæli, glímir Snorri við grun
sinn um það, að hatrið á bróður hans
sé ástæðulaust. Gamla konan, sem var
honum bezt, gerði honum þann veg,
sem hann fer. Hún er honum örlögvald-
ur. Hatrið var honum ljúfsár kvöl, en
að missa það kvöl aðeins. Hann beygir
sig og segir aldrei bug sinn gegn því,
sem ýtir honum áfram þá leið, sem
hann heldur sig verða að fara, en
hvernig honum er innanbrjósts kemur
fram í ónotum og öfuguggahætti þar,
sem sízt skyldi. Svo mikið er angur
hans yfir misheppnan sinni, að næst-
um sviptir hann viti. Ég hélt, að þú
myndir skilja tilraun til svona sálgrein-
ingar.
En þú misskilur fleira. Þú kveðst
ekki trúa á samúð Snorra með alþýðu
og það er í þér háðshreimur, þegar þú
segir hann klæðast verkamannafötum.
Nú væri að vísu ekkert því til fyrir-
stöðu, að þessi maður fengi samúð með
alþýðu, en ef þú ert að gefa í skyn, að
höfundur muni ætla honum forustu-
hlutverk þar í ósagðri framtíð, þá á-
lítur þú mig heimskari en ég á skilið.
Eigi ég eftir að skrifa sögu verkalýðs-
foringja, verður hann úr öðru efni
gerður en Snorri Pétursson. Það, að
hann er seint í sögunni látinn klæðast
verkamannafötum og tala, að því er
virðist, með breyttu hugarfari, gefur
engin fyrirheit um framtíð hans. Hann
á ekki annarra kosta völ þarna. Hann
er enn sem fyrr leiksoppur í annarra
höndum, en á þeim leikvangi, sem hann
villtist inn á.
Snorra var aldrei ætlað forustuhlut-
verk, enda hverfur hann með sögunni
inn í fullkomna óvissu, að yfirlögðu
ráði höfundar. Sagan er ekki fyrst og
fremst saga Snorra Péturssonar, þó að
hann sé hafður til að tengja hana sam-
an. Það má kveða svo að orði, að hann
fari villur vegar og gangi refilstigu, en
meðfram þeirri leið, sem hann fer, blasa
alls staðar við augum þjóðfélagslegar
staðreyndir, sumar dæmigerðar, aðrar
raunsannar. Snorri er hafður eins og
hann er, vegna þess að sagan átti ekki
að vera hallelújaboðskapur um eitt-
hvert „patent", sem leyst gæti allan
vanda. Hún átti ekki að skrifast sem
lyfseðill gegn þeim mannlegu og þjóð-
félagslegu meinum, sem hún bendir á.
Hún átti fyrst og fremst að sýna okk-
ur, hvernig við erum og höfum verið
nú um skeið. Vegurinn að brúnni er
ekki prédikun. Við skulum litast um,
sjá hvar við erum stödd og hvernig
við lítum út. Þetta er ekki prédikun.
Þegar ég segi „þig“ á ég við fleiri.
Þú manst það. En mér hefur mistek-
izt að láta þig skilja Snorra. Það eru
36 FÉLAGSBRÉF