Frón - 01.06.1944, Blaðsíða 26

88
Jón Helgason
hafSi síöan í fornöld, einkum í rímum, þyki óhæft í ljóði, nema
sérstaklega standi á. Heiti eins og fljóS, sprund, snót, svanni,
víf, halur, gumi, beimar, jóS, kundur, bur; kenningar eins og
auSgrund, hringagná, silkihlín, reflarein, geiragrér, hjörvalund-
ur, laufarunnur — allt þetta er nú orSiS forngripir. Um aldaraöir
hefur þaS veriS aöal íslenzkra skálda aS kunna aS kenna rétt,
og fáránlegar kenningar hafa veriS einn þáttur í þeim forSa
kjánalegra vísna sem fólk hefur haft aS skemmta sér viS:
Gunnlaug hrellir hörmung mörg,
hráskinns mellu kundur!
í öxnafelli hún Aðalbjörg
öll er að vella í sundur.
En nú á tímum gætu menn hæglega orSiS þjóSskáld án þess aS
finna neinn mun á því hvort sá sem vísunni er beint til hefSi
heldur veriS ávarpaöur linns grundar lundur, hráskinns mellu
kundur eSa unda glóSa þundur.
PaS sem þá er helzt eftir hjá okkúr af elztu skáldskaparíþrótt
forfeSra vorra er stuölasetningin, og er í raun og veru furSa hve
lífseig hún hefur reynzt. Manni gæti komiö til hugar aS spyrja
hvort dýpri rætur mundi eiga í Islendingum, skynbragS á stuSla
eSa tilfinning fyrir rími. Mér virSist helzt sem þaÖ muni skiptast
eftir einstaklingum. Þannig sé ég af ljóSakveri Unu skáldkonu
Jónsdóttur í Vestmannaeyjum (sem mér þykir lærdómsríkt),
aS hún stuölar jafnan rétt en rímar miSur:
Seggir sómaslyngir
sigla á ránarhyl,
áttu allt í kringum
auðug fiskimið.
Hins vegar mætti eflaust tína til annan kveSskap sem sýndi
meiri rímlist en stuSlagáfu, svo sem þessa stöku:
Nú er farinn vinur minn,
og ég græt hann mikið,
mér mun bætast brátt um sinn
sá skaðinn og missirinn.
Vísuna hefur Stefanía Clausen kennt mér og segir hana orta af
fjósamanni séra Skúla Gíslasonar á BreiSabóIstaS eitt vor þegar
búiS var aS bera á völlinn og hann horfSi ofan í tómt haugstæSiS.
Hún sýnir ríkar tilfinningar í látlausum verkahring.
Sannast aS segja eru þeir víst fleiri en margur hyggur sem