Frón - 01.06.1944, Blaðsíða 12

74
Jón Helgason
Frítt tú vart í fornum tíma
fagra jokulsland,
eingin orkaði at gríma
Ingolvs ætt í band;
hetjur hevjaðu á tingi
hátt sítt fríða mál,
teir frá fedrum hovdu fingið
frælsishug í sál.
I’essi vísa getur minnt okkur á að stuðlar eru ekki allir
þar sem þeir eru séðir og að ekki er einhlítt að gæta réttrar
tölu á þeim, heldur verður líka að skipa þeim rétt í sæti, þeir
mega hvorki vera of fjarri línulokum né of gisnir. Allt þetta
heyrir íslenzkur maður samstundis, hafi hann á annað borð
brageyra, en útlendur þarf langrar tamningar til. En skáldið nær
fastari tökum á íþróttinni eftir því sem hann yrkir lengur, og
niðurlagsvísan fyllir ströngustu kröfur íslenzkar:
Lýsi vítt um tún og tindar
tungl og gylta sól,
láti blítt í leyvi vindar,
leiki frískt um hól;
bleiktri merkið bjart um landið
blátt og reytt og hvítt,
gjognum allar ævir standi
Island sterkt og frítt.
Oehlenschláger framdi einu sinni þann leik að kveða á dönsku
um Harald konung hilditönn undir íslenzkum rímnabragar-
háttum og felldi þá engan vanda þeirra undan:
Hæren stod, da Hildetand i Horn Iod stode.
Mægtigt over Marken brode
Malmets Toner, hult de lode.
Pegar ég var strákur í skóla las ég í Ordenes Liv eftir Nyrop
að Oehlenschláger hefði ort þessar vísur með geníölu virtúósíteti.
Ég lét mér heldur fátt um finnast, því að ég vissi vel að á
Islandi væri þá heill hópur manna sem ættu skilið að heita
geníalir virtúósar, þó að þeir hefðu hingað til farið með öllu
varhluta af þvílíkum nafnbótum. Pá var Símon Dalaskáld enn
á lífi. Síðar hef ég séð að svo mjög sem Oehlenschlágeri bregzt
stundum bogalistin í rímunni, þá stuðlar hann þó furðu vel hjá
því sem sumir aðrir útléndingar hafa gert. Vísan hér að ofan
er t. d. alveg lýtalaus. En jafnvel maður eins og Gustaf Fröding,
líklega fremsti bragsnillingur Svía, hefur ort kvæði sem á að
vera með fornyrðislagi, án þess að hann virðist hafa gert sér