Frón - 01.06.1944, Blaðsíða 39

Lok sambandsmálsins
101
semdar þess að hitt ríkið skuli lengja samningstímann fram yfir
umsaminn frest og stofna þannig ef til vill hagsmunamálum
þjóðarinnar í háska.
Allt annað en »samningar um endurskoðun sambandslaganna«
eru vitanlega þeir samningar um ákveðin hagsmunamál sem
hljóta að sigla í kjölfar sambandsslita; hér yrði einkum að ræða
um samninga um tolla, um íslenzk handrit og fornminjar og um
réttarstöðu þegna annars landsins i hinu. En eins og áður hefur
verið sagt, hafa íslendingar fyrirfram veitt Dönum (þar með
einnig Færeyingum) beztu aðstöðu sem á verður kosið, með því
að gefa þeim forréttindi umfram alla aðra útlendinga.
Við þessa greinargerð er litlu að bæta. Málið er nú útrætt
af hálfu Islendinga, og ekki ástæða til að halda áfram frekari
umræðum um það hér. Hafnar-íslendingar hafa áður látið í ljósi
óskir sínar um að þjóðerniskröfum íslendinga mætti verða
fullnægt í bróðerni og samkomulagi við Dani, eins og gerð hefur
verið grein fyrir í Fróni í fyrra. íslendingar hér í landi eru
efalaust yfirleitt þessum óskum fylgjandi, engu síður nú en
áður. Margir málsmetandi menn heima á íslandi hafa tekið í
sama streng, og þær deilur sem um málið hafa orðið hafa fengið
því áorkað, að lokasamþykktir Alþingis tóku meira tillit til
sjónarmiða Dana en ætlazt var til í fyrstu. Priggja ára upp-
sagnarfresti sambandslaganna er hlítt, og réttarstaða danskra
þegna gagnvart íslendingum er í engu skert þangað til samning-
um verður við komið. Þjóðaratkvæðagreiðslan hefur tekið af
öll tvímæli um vilja Islendinga í þessu máli, þar sem kjósenda-
þátttaka og meirihluti sá sem fylgdi sambandsslitum fór langt
fram úr þeim kröfum sem gerðar voru í 18. grein sambánds-
laganna, en þær kröfur hefur jafnvel Berlin prófessor talið
ósanngjarnar og lítt framkvæmanlegar.
Pó að við íslendingar sem hér dveljumst hefðum óskað þess,
að endalok þessa máls hefðu náðst með öðrum hætti, þá getum
við ekki með öllu vísað á bug þeirri skoðun þings og stjórnar
að óheppilegt gæti verið að fresta sambandsslitum um óákveðinn
tíma, einkum þar sem stjórnarfari Danmerkur er svo komið,
að útséð er um að nokkrar viðræður við dönsk stjórnarvöld geti
farið fram fyrr en að striðinu loknu.
Ef til vill er það of mikil bjartsýni að vænta þess að Danir
láti sér skiljast sjónarmið íslendinga í þessu máli eða að