Frón - 01.06.1944, Blaðsíða 34

96
Jón Helgason
Altítt er í skáldskap vorum að endingarsérhljóð hverfi á
undan öðru sérhljóði í upphafi næsta orðs. Þetta er í samræmi
við mælt mál, en tíðkast ekki hjá nágrannaþjóðunum; aftur fara
ítalir svipað að, en þó skilst mér að þeir láti ekki fyrra hljóðið
týnast með öllu í framsögn, á sama hátt og okkur mun tamast.
Mér virðist svo sem íslenzk skáld fari oft fulllangt í þessu efni.
Það kemur þráfaldlega fyrir að ending er nauðsynleg til fulls
skilnings á orðmynd, og þá má hún illa niður falla:
Pótt] furða | kunni að | þykja um 1 leirsins | lið,
sú] list er | gefin | sumu að | talast | við.
Hér getur hvorki kunn’að né þykj’um valdið misskilningi. En
sum’að fer ekki vel, því að sú ending sem úr er felld má ekki
missa sig ef hlutverk orðsins í setningunni á að vera ljóst.
Lesandinn sér að vísu að í bókinni stendur sumu, en ekki sum.
En ljóð eru ekki ætluð lesandi mönnum einum.
LJr sama kvæði, þýðingu Magnúsar Ásgeirssonar á Ómari
Kajjam — ég vil taka fram að mér finnst margt í henni hafa
tekizt ágætlega — má og tilfæra tvö dæmi önnur:
1. er] Móses | bregður I ljósri | hendi á | loft
úr] laufi, og | Jesús | andar | milt frá grund.
2. Ég] kyssti | hennar [ munn. Hve [ margan [ koss
hún] mætti | gefa og | þiggja — hin | kalda | vör.
Mér finnst eðlilegt að segja hend’á og gef’og. En hin dæmin
laufog og þiggj’in get ég ekki fellt mig við. Komman á eftir
laufi og strikið á eftir þiggja bendir hvorttveggja til ofurlítils
hlés í flutningnum, enda verður illa án þess verið, og þar með
virðist mér helzta skilyrði stýfingarinnar vanta. Auðvitað má
líka hugsa sér þann flutning að endingunni sé ekki sleppt. En
þá raskast bragliðir.
Nú er mál komið að binda enda á þessi drög. Hafi ég upp
á síðkastið gert fullmikið úr þeim vanda sem bíður íslenzkra
skáldmenna og þeirri harðstjórn hrynjandi, ríms og stuðla sem
þau eiga við að búa, er ekki nema sjálfsagt að klykkja út með
þeim huggunarorðum, að þegar vel tekst verður íslenzk bragsmíð
föst í skorðunum og traust, og ekki auðhlaupið að hagga henni.
Sigurður Nordal hefur bent á að Geisli Einars Skúlasonar stendur
enn eins og frá honum var gengið fyrir nálega 800 árum, en