Frón - 01.06.1944, Blaðsíða 14

76
Jón Helgason
samræmi viS þann höfuðstaf sem hlutkestiS heimtaSi, og þaSan
af hafi stuSlasetning orSiS rótgróin í hugum manna. Enginn veit
hvort þetta er nokkuS annaS en heilaspuni. En viS rekumst hér
enn á þann grun aS skáldskapur og véfréttir, spádómar og
prestleg störf hafi allt veriS hvaS öSru nátengt í forneskju.
PaS sem varSveitzt hefur af stuSluSum þýzkum skáldskap er
ekki ýkjamikiS. Af þeim kvæSum er eitt langgirnilegast til
fróSleiks: HildibrandskviSa, fornt hetjukvæSi, sambærilegt viS
EddukvæSin. KvæSi þetta segir frá gömlum manni sem kemur
heim til lands síns eftir áratuga útivist og hittir fyrir son sinn,
en hann vill ekki kannast viS komumann, og þeir herjast.
Leikslokin hafa sjálfsagt veriS þau aS sonurinn fellur (niSurlag
kvæSisins er t'ýnt). Gamla manninum er ljóst hvert stefnir, og
honum verSur meSal annars aS orSi:
Nu scal mih suasat chind
suertu hauwan,
breton mit sinu billiu,
eddo ih imo ti banin werdan.
Hér þarf ekki nema aS víkja viS fáeinum orSum svo aS úr
verSi íslenzka:
Nú skal mig svás kundur
sverði höggva,
brytja með sínum brandi,
eða eg honum að bana verða.
í kringum 860, um þaS bil sem NaddoSur víkingur er aS
sveima í norSurhöfum, er stuSlaSur skáldskapur aS blikna meS
PjóSverjum og hverfa. I5á snýr Otfrid (AuSröSur mundi hann
heita á voru máli) guSspjöllunum í ljóS, eitthvaS líkt því sem
gert var liSlega 1000 árum síSar austur í Hreppum, og þar eru
stuSlarnir farnir forgörSum, en aSfenginn háttur meS lokarími,
víSa miSlungi góSu, kominn í staSinn. Á landnámsöld íslands eru
þýzk skáld hætt aS kveSa aS fornum siS. l5essi umskipti eru
talin hin snöggustu og gagngerustu sem orSiS hafi í allri sögu
þýzkrar ljóSagerSar.
Á Englandi stendur stuSlaSur kveSskapur miklu lengur í
blóma. Nafnkunnast kvæSi meS þeim hætti á fornenska tungu
er Beowulf eSa BjólfskvæSi. Hér skal tilgreint sýnishorn úr öSru
frægu kvæSi fornensku, því er nefnist WídsíS eSa VíSförull og
taliS er eldra en íslands byggS. I5aS er lagt í munn skáldi