Morgunblaðið - 09.03.2016, Blaðsíða 13

Miklir mátar Viktor Weisshappel Vilhjálmsson og Alfreð Gígja á Mokka, eftirlætiskaffihúsi beggja.
annan hátt en flestir aðrir. Einnig
spilaði inn í að mér finnst umfjöllun
um geðsjúkdóma nauðsynleg því
ennþá eimir eftir af fordómum gagn-
vart fólki með geðsjúkdóma. Hug-
myndin tók þó ýmsar vendingar.
Fyrst datt mér í hug að myndskreyta
ákveðna geðsjúkdóma, ef hægt er að
orða það þannig, því næst að taka
viðtöl við nokkra manneskjur með
einhvers konar geðræna kvilla og
vinna út frá þeim – en svo kynntist ég
Alfreð Gígja.“
Um leið var viðfangsefni út-
skriftarverkefnisins ráðið. Viktor var
kominn með góðan efnivið í hend-
urnar. Honum þótti saga Alfreðs
Gígja svo áhrifarík og maðurinn
sjálfur svo áhugaverður að hann
ákvað að verkefnið yrði
bókverk um Alfreð Gígja –
og aðeins Alfreð Gígja.
Lífið og listin
á Mokka
„Upphaflega sagði
móðir kærustu minnar mér
frá Alfreð Gígja, en hún
hafði kennt honum í Fjöl-
brautaskólanum í Breiðholti.
Það fylgdi sögunni að hann
væri greindur með geðklofa og
þunglyndi, hefði átt mjög erfiða ævi
og að hann hefði verið efnilegur
myndlistarmaður á sínum tíma en
leiðst af vegi.“
Alferð Gígja tók vel í að hitta
Viktor á Mokka, eftirlætiskaffihús-
inu sínu, hlustaði áhugasamur á út-
listanir hans á verkefninu og hafði
ekkert á móti því að taka þátt. „Eitt
það fyrsta sem hann sagði við mig
var að hann væri svolítið svipaður
Pálma úr Englum alheimsins;
trommuleikari, myndlistarmaður og
geðsjúklingur,“ rifjar Viktor upp.
Þeir félagar hittust nokkrum
sinnum á Mokka og fór alveg ljóm-
andi vel á með þeim. Viktor tók sam-
FÍT-verðlaunanna. „Mikill heiður,“
segir hann.
Söluvara eða tjáningarform?
Nám í grafískri hönnun hafði
lengi blundað með Viktori þegar
hann hóf nám í LHÍ, eða allt frá því
hann var á listabraut í Borgarholts-
skóla, þar sem myndlist og grafískri
hönnun var að hans mati tvinnað
skemmtilega saman. Hagnýtri list
og almennri list eins og þessar tvær
listgreinar eru oft skilgreindar. Í
BA-ritgerð sinni skoðar Viktor ein-
mitt þennan meinta mun, en yf-
irskrift ritgerðarinnar er: Mörk hag-
nýtra og almennra lista: hvar liggur
línan og þarf hún að vera til staðar?
„Í huga flestra gengur grafísk
hönnun út á að selja vöru eða hug-
mynd og er því ekki eins og mynd-
listin álitin einlægt tjáningarform
listamannsins. Að því leytinu er það
kannski rétt, en mörkin eru samt
óljós. Þessar listgreinar tengjast
órjúfanlegum böndum og eru, frá
mínum sjónarhóli séð, tvær hliðar á
sama peningi. Þegar öllu er á botn-
inn hvolft setja bæði listamenn og
grafískir hönnuðir sál sína í verkin –
og þau eru oftast til sölu,“ segir Vikt-
or, sem er grafískur hönnuður hjá
Döðlum hönnunarstofu.
Bókin Alfreð Gígja telst til graf-
ískrar hönnunar og er eftir graf-
ískan hönnuð. Samt er hún óneit-
anlega tjáningarform. Með fleiri
prentuðum eintökum og réttri mark-
aðssetningu gæti hún efalítið verið
söluvara. Svona geta mörkin verið
óljós.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. MARS 2016
Hoist Vinnulyftur • Víkurhvarf 4 • Sími 517 6000 • hoist@hoist.is • www.hoist.is
Umboðsaðili Alimak Hek á Íslandi
Turnlyftur
Sala og þjónusta
Sérhæfum okkur
í sölu og þjónustu
á lyftum af öllum
stærðum og gerðum
517 6000
þó geta að tískurýnum ber
saman um að fatnaðurinn
hafi verið vandaður að allri
gerð, líklega margra milljóna
virði hver flík. En frægir tísku-
hönnuðir ku hvort tveggja þrá
og þrífast á að koma fólki á
óvart svo kannski er Hedi Slim-
ane vorkunn. Það er svo fátt
nýtt undir sólinni þegar öllu
er á botninn hvolft.
,,Mitt álit er að það sé tjáning í öllu sem telst sköpun, hvort sem það
er málning á striga eða hönnun á bókakápu þá kemur það frá lista-
manninum sjálfum. Hann á sína útfærslu á þeirri hugmynd sem
staldraði við í huga hans. Hugmynd, útfærsla,
framkvæmd, þetta er ferli sem á sér stað í
hvaða skapandi grein sem er, ég tel flokk-
unina ekki vera aðalatriði. Þetta gengur
allt út á það að koma sinni hugmynd
frá sér, hvort sem það er skoðun,
ögrun, ást eða hatur. Hver sem til-
gangur verksins er, þá er hann að
miðla skilaboðum og upplifun til
fólks.“
Pælingar um sköpun og tjáningu
ÚR BA-RITGERÐ VIKTORS
tölin upp og valdi síðan tólf áhuga-
verðustu frásagnirnar til að vinna
með. „Ég gerði mér grein fyrir að
ábyrgð mín væri mikil, ég þyrfti að
fara vel með þessar sögur og setja
þær fram á heiðarlegan hátt. Hvorki
gera lítið úr né ýkja minningar hans
og upplifanir vegna sjúkdómsins. “
Magnaður náungi
Viktor segir hafa hjálpað sér
mikið hversu Alfreð Gígja var op-
inskár, mælskur, mikill sögumaður
og talaði fallegt mál. „Hann er ljóð-
rænn að eðlisfari og mikill húm-
oristi, sem á auðvelt með að slá á
létta strengi þótt umræðuefnið sé
grafalvarlegt. Eiginlega er hann al-
veg magnaður náungi.“
Frásagnir Alfreðs Gígja urðu í
meðförum Viktors að tólf örsögum
sem spanna lauslega ævi söguhetj-
unnar frá 5 ára aldri til nútímans.
Eftir samtölin á Mokka og úrvinnslu
þeirra fór Viktor að huga að mynd-
ræna þættinum. „Ég prófað mig
áfram, til dæmis með því að teikna á
blað og nota liti, en komst loks að því
að tölvuteiknaðar svart hvítar
myndir hentuðu viðfangsefninu best
og komu hughrifum mínum best til
skila. Þótt myndirnar og sögurnar
séu í rauninni mín túlkun á lífshlaupi
og hugarheimi Alfreðs Gígja, var
hann mjög ánægður þegar verkið
var hálfnað og ég sýndi honum af-
raksturinn,“ segir Viktor og bætir
við að sama hafi verið uppi á ten-
ingnum þegar verkinu var lokið.
Sjálfur er hann að vonum himinlif-
andi yfir að bókverkið er tilnefnt til
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Hönnun Viktors
Plötuumslag fyrir
hljómsveitina Vio og
bolur fyrir hljóm-
sveitina Fufanu.