Orð og tunga - 01.06.2006, Page 43

Kristín Bjamadóttir: Málíræði í orðabókum
41
arstöðu danska atviksorðsins formentlig og dæmið úr Orðastað. Fram-
setningin er samt með gjörólíkum hætti; framsetningin í Orðastað mið-
ar að því að gera notandanum lífið sem léttast og þar er að auki rúm
fyrir blæbrigði í merkingu sem birtist í orðavali fyrir rökliði með sögn-
inni sem þarna er sýnd. Dæmið frá Sanni Nimb er úr doktorsritgerð
hennar um setningarstöðu atviksorða í dönsku (Nimb 2004:230) en í
því verki er sett fram formleg greining á setningarstöðu af mikilli ná-
kvæmni, eins og sést í flettugreininni fyrir orðið í heild:
formentlig_l Ddl_PP
Formentlig for forste gang herhjemme, hlev en rekla-
mespot sendt ud i æteren til ære.
formentlig_2 Ddl_PP
Formentlig et andet forhold gor, at en række
osteuropæiske mærker ogsd trygt kan std pd gaden.
formentlig_3 DdlFTe_S
Vi har formentlig kun set toppen af isbjerget af kon-
sekvenser endnu.
Þetta dæmi er sýnt hér til þess að vekja athygli á tvennu, þó að efnið
í þessari grein sé annars bundið við íslenska orðabókargerð. í fyrsta
lagi mótast framsetningin og greiningin af því að lýsingin er hluti af
hmgutækniverkefni þar sem fengist er við öll svið setningafræðinnar
og er efnið ætlað í gagnabanka sem síðar má vinna orðabókarflettur
upp úr. í öðru lagi nægir þetta dæmi til að benda á að verkefnin í orða-
bókarlýsingu fyrir íslensku eru mörg hver óunnin; í íslenskri orðabók
(2002) vottar til dæmis ekki fyrir kerfisbundinni lýsingu á setningar-
stöðu atviksorða.
Greining af því tagi sem Sanni Nimb setur fram er sennilega ekki
sérlega vel til þess fallin að létta venjulegum orðabókarnotanda lífið;
til þess er hún of tæknileg. Hún er hins vegar vísbending um það sem
hægt er að gera með því að nota stór textasöfn með nákvæmri grein-
ingu. Framsetning hverrar orðabókar er svo eftir sem áður á valdi
orðabókarmannsins sem þarf að taka fullt tillit til notenda sinna og
nýta allar þær aðferðir sem nú standa til boða. Orðabækur eru ekki
lengur í því hafti sem prentuð bók skapar; nú er veigamesti þáttur-
inn í allri framsetningu ekki að spara pláss heldur að ganga frá öllum
upplýsingum á kerfisbundinn hátt.