Morgunblaðið - 14.10.2016, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. OKTÓBER 2016
Í grein í Við-
skiptaMogganum í
gær eftir Sturlu Jóns-
son er fjallað um ný-
legar breytingar á lög-
um um ársreikninga
sem ætlað er að ein-
falda ársreikningaskil
um 80% íslenskra fyr-
irtækja með „Hnapp-
inum“ samhliða skatt-
skilum ár hvert.
Hér er um tímamótamál að ræða
og fer Sturla raunar ágætlega yfir
helstu þætti þess í byrjun greinar
sinnar, en virðist ekki átta sig fylli-
lega á markmiðum laganna og því
er ástæða til að fara betur yfir þau
og ávinninginn fyrir viðskiptalífið.
Með „Hnappinum“ er ætlunin að
öll fyrirtæki sem falla undir skil-
greininguna „örfélög“ og uppfylla
að öðru leyti skilyrði laganna geti
skilað ársreikningi með skatt-
framtali rafrænt með einni skipan
og um leið prentað út fullgildan árs-
reikning til að leggja fyrir aðalfund
félagsins án endurskoðunar eða
áritunar skoðunarmanna.
Í grein Sturlu er því haldið fram
að félögin þurfi eftir sem áður að út-
búa ársreikning „með gamla lag-
inu“. Þar vísar hann í umsögn rík-
isskattstjóra við frumvarpið, en
getur í engu viðbragða ráðuneyt-
isins við þeirri umsögn. Þar segir að
fyrir félög sem uppfylli skilyrði ör-
félags og geti nýtt sér
einföldun „Hnappsins“
(80% íslenskra félaga)
sé þessi einföldun full-
nægjandi ársreikn-
ingur. Það er hárrétt
hjá Sturlu og RSK að
félögin þurfi að leggja
ársreikning fyrir aðal-
fund, en þann árs-
reikning munu þau
geta prentað út úr
kerfi RSK.
Markmiðið er að
ekki þurfi eftir tilkomu
„Hnappsins“ að láta
útbúa sérstakan ársreikning af end-
urskoðanda eða fá áritun skoð-
unarmanns. Þess muni einungis
þurfa hjá þeim félögum sem ekki
uppfylli skilyrði um notkun
„Hnappsins“. Í ráðuneytinu er nú
unnið að nánari útfærslu „Hnapps-
ins“ í samstarfi við ríkisskattstjóra
og m.a. er nýrrar reglugerðar að
vænta innan skamms.
Til áréttingar er rétt að minna á
að hér er um að ræða félög sem upp-
fylla tvennt af þessu þrennu; velta
undir 40 milljónum á ári, eru með
undir 20 milljónir í bókfærðar eign-
ir og ekki með fleiri en 3 ársverk.
Aðalfundir slíkra félaga eru alla
jafnan fámennir, eigendur oftast fá-
ir og aðgengi að bókhaldi á því að
vera mjög gott. Þá er einnig rétt að
árétta að RSK hefur alltaf heimild
til að krefjast frekari upplýsinga
um rekstur félaga telji ríkisskatt-
stjóri þörf á því til að ganga úr
skugga um að félögin birti réttar
upplýsingar og hafi staðið rétt að
skattskilum.
Eftirlitið verður áfram til staðar
og jafn öflugt og áður. Skilvirkni
mun aukast þar sem fyrirhöfnin við
að koma upplýsingum inn verður
minni og fleiri félög munu vonandi
skila upplýsingum inn á réttum
tíma. Allt þetta er líka liður í því að
vinna betur gegn kennitöluflakki,
ná enn betur utan um starfandi fyr-
irtæki í landinu og gefur eftirlits-
aðilum enn betra færi á að einbeita
sér að þeim sem ekki standa rétt að
málum.
Þá er mikilvægt að það komi fram
að ekki er verið að slaka á kröfum til
fyrirtækja um að færa bókhald rétt
og birta réttar upplýsingar – það er
hinsvegar verið að einfalda starfs-
umhverfi þeirra, draga úr óþarfa
skrifræði og að sýna þeim aukið
traust. Ég er stolt af þessari stóru
breytingu fyrir íslenskt viðskiptalíf
sem ég er sannfærð um að muni
valda straumhvörfum álíkum þeim
og þegar skattskil voru gerð raf-
ræn.
Einföldun fyrir
örfélög – „Hnappurinn“
Eftir Ragnheiði
Elínu
Árnadóttur
»Ég er stolt af þessari
stóru breytingu fyr-
ir íslenskt viðskiptalíf,
sem ég er sannfærð um
að muni valda straum-
hvörfum.
Ragnheiður Elín
Árnadóttir
Höfundur er iðnaðar- og
viðskiptaráðherra.
Ekki ætti að hafa far-
ið framhjá neinum hve
íslenskukunnátta lands-
manna virðist hafa á
síðustu árum breyst til
hins verra og orðaforð-
inn minnkað. Að sjálf-
sögðu þróast tungu-
málið og málvitundin og
tekur breytingum eins
og allt annað í lífinu, en
þarna meir en góðu hófi
gegnir að mínu mati. Meira að segja
má heyra í sjálfu ríkisútvarpinu ýmsar
málfarsambögur, sem aldrei var, því
slíkur var þá metnaður starfsmann-
anna. Sem sýnishorn af því má nefna
t.d. „Magnaukning á kaupendum leið-
ir til hærra fasteignaverðs“.
Það að gagnrýna aðra í þessum efn-
um er að hætta sér út á hálan ís og
vandmeðfarið. Í því sambandi minnist
ég skipsfélaga míns hér fyrir margt
löngu, sem hafði þá miklar áhyggjur
af því hvernig komið væri fyrir móð-
urmálinu. Hélt hann langa þrumu-
ræðu á kjarnyrtri íslensku en lauk svo
máli sínu með þessum orðum: „Svona
meðferð á íslenskri tungu á ekki að
eksisterast.“ Þótt ég sé sammála hon-
um og deili sömu áhyggjum vona ég
þó að mér takist að ljúka máli mínu
hvað íslenskuna snertir en verði ekki
fótaskortur á síðasta orðinu ef ekki
fyrr.
Ofnotkunin á orðinu að gera þykir
mér færast stöðugt í aukana og orðið
að gera notað í tíma og ótíma. Í stað
þess að segja t.d. semja lag, elda mat,
smíða stól, skora mark, ríða net, taka
viðtal, þá er í öllum tilvikum notað orð-
ið gera, t.d. gera lag, gera mat, gera
stól, gera mark, gera net o.s.frv. Að
sjálfsögðu má oft nota orðið gera, t.d.
gera kvikmynd, þ.e. kvikmyndagerð-
armaður. Stundum fer notkunin á
þessu orði út í hreina vitleysu, svo sem
að gera vinnuna sína, gera fyndni
o.s.frv. eða orðinu að gera er troðið inn
til að koma því að og sagt t.d. að gera
breytingu á, í stað þess að segja stutt
og laggott breyta.
Í annan stað er farið
að nota orðið stór í tíma
og ótíma, t.d. stór ástæða
þess, stórir hagsmunir
eru í húfi, stækkun í
fjölda nemenda, stórar
breytingar, stór mis-
munur og fer stækkandi
o.s.frv. Þá er iðulega ver-
ið að nota orðin hátt og
lágt, eins og allur mæli-
kvarði sé settur upp í
einhvers konar súlurit
eða línurit, upp eða niður, t.d. skuldir
heimilanna eru hærri nú en áður,
verðbólgan er hærri, lágt fylgi flokks-
ins, hækka þarf réttindin o.s.frv. Þá
virðast forsetningar vera að hverfa úr
málinu, t.d. sagt að syngja Kaldalóns,
en ekki syngja lög eftir Kaldalóns,
sigra mótið en ekki sigra í mótinu. Þá
eru flest samskipti manna í milli í dag
afgreidd með því að eiga samtal, helst
að eiga samtal við þjóðina, svo dæmdi
séu nefnd.
Af framangreindum ástæðum og
áður en maður sjálfur missir endan-
lega tökin á íslenskunni beini ég því til
íslenskufræðinganna, áður en Róm
brennur öll, að hætta að velta vöngum
yfir því, hvernig þáskildagatíð er af
einhverju orði sem fæstir hafa heyrt
getið um eða annað í þeim dúr. Farið
nú heldur að fjalla um og leiðbeina
okkur hinum varðandi það sem að
framan sagði eða varðandi önnur mál-
farsatriði, sem daglega eru notuð í
máli manna eða ætti öllu heldur að
gera. Það væri víxlspor í rétta átt, eins
og maðurinn sagði, og myndi vænt-
anlega geta bætt málfar okkar hinna,
nema það sé kolröng staðreynd að það
geti nokkurn tíman orðið raunin.
Íslenskt mál og
þróun þess
Eftir Jónas
Haraldsson
Jónas Haraldsson
»Meira að segja má
heyra í sjálfu ríkis-
útvarpinu ýmsar mál-
farsambögur.
Höfundur er lögfræðingur.
Nú þegar stjórn-
málamenn allra flokka
eru hvað duglegastir við
að lofa gjöfum, þá er
ágætt að hafa í huga að
þeir eru að gefa annarra
manna fé. Þitt fé.
Allar gjafirnar eru
fjármagnaðar með
skattheimtu. Sumt er
sýnilegt og við sjáum
tekjuskattsrukkunina á
launaseðlinum og
virðisaukaskattsrukkunina á sölukvitt-
unum. Megnið af rukkuninni er hins
vegar mun betur falið. Trygginga-
gjaldið er ekki einu sinni birt á launa-
seðlinum, tolla og vörugjöld sjá neyt-
endur sjaldan og erfðaskatturinn er
ekki rukkaður af okkur fyrr en við er-
um dauð. Flestir fyrirtækjaskattar eru
síðan ákveðinn blekkingarleikur, því
fyrirtæki eru bara milliliðir sem fjár-
magna skattborgunina í gegnum þá
vöru sem þau eru að selja og neytand-
inn borgar á endanum fyrir. Þannig er
bankaskatturinn fjármagnaður með
hærri útlánsvöxtum, skattur á leigu-
sala er fjármagnaður með hærra leigu-
verði og almennur tekjuskattur á fyr-
irtæki er fjármagnaður með dýrari
þjónustu á sama tíma og
svigrúm atvinnurekand-
ans til að þróa þjón-
ustuna og borga starfs-
mönnum hærri laun,
minnkar.
Á einn eða annan hátt
þá endar reikningurinn
fyrir örlæti stjórnmála-
manna alltaf á launþeg-
anum. Þegar fjárlögum
2016 er skipt niður á
fjölda launþega (191
þúsund), þá blasir við all-
hrikaleg sviðsmynd.
Í dag kostar hinn
„ókeypis“ hluti heilbrigðisþjónust-
unnar okkur um 860 þúsund á ári, til
viðbótar við 20% eiginframlagið. 762
þúsund fara síðan í „ókeypis“ al-
mannatryggingar og velferðarmál og
380 þúsund fara síðan í vaxtagjöld fyr-
ir lán sem stjórnmálamenn hafa tekið.
Í löggæslu og öryggismál er hins
vegar sparað, en í þann málaflokk not-
um við ekki nema 148 þúsund á ári.
Öryggi og réttargæsla þegnanna er
þannig dálítið látin mæta afgangi.
Aðför að lífskjörum
Í dag er heildarkostnaður launþeg-
ans af loforðum ráðamanna um 3,4
milljónir á ári. Í hvert sinn sem örlátur
stjórnmálamaður nær máli í gegn, þá
framselur hann fjárhagslegt sjálfstæði
launþegans til embættismannakerf-
isins og skattabyrðin hækkar. Í stað-
inn fyrir það að ábyrgðarfullir ein-
staklingar fái að halda eftir sínu
sjálfsaflafé og ráðstafa því eftir eigin
þörfum, þá eru ákvarðanirnar teknar
af ábyrgðarlausum milliliðum. Þar
sem allt er „ókeypis“ þá leiðir þetta
fyrirkomulag til sífellt vaxandi sóunar
og þegar reynt er að bregðast við því,
þá skerðist þjónustan fyrir alla.
Ákvörðunarvald einstaklingsins í því
sem skiptir hann máli minnkar þannig
jafnt og þétt.
Ef t.d. loforð sumra um að auka út-
gjöld ríkisins til heilbrigðismála úr 8%
af landsframleiðslu í 11% ganga eftir,
samhliða því að heilbrigðiskerfið verði
gert gjaldfrjálst, þá þýðir það, ef ekki
kemur sambærilegur niðurskurður á
móti, að launþegar fá viðbótarskatt-
areikning upp á hálfa milljón á ári. Er
það virkilega eitthvað sem fólk vill?
Hádegismaturinn
er aldrei ókeypis
Eftir Jóhannes
Loftsson » Öll skattheimta er að
lokum tekin úr vasa
launþegans.
Jóhannes
Loftsson
Höfundur er verkfræðingur og
frumkvöðull í stjórn Frjálshyggju-
félagsins.
Einhver lífseigasta
lygi stjórnar-
andstæðinga á yf-
irstandandi kjör-
tímabili er að
núverandi stjórnar-
flokkar hafi afnumið
auðlegðarskattinn.
Það eina sem núver-
andi stjórnarflokkar
hafa unnið sér til
saka varðandi afnám-
ið er að þeir voru við
völd þann dag sem lögin um hann
féllu úr gildi.
„Það eru hins vegar ákveðin
vandamál með auðlegðarskattinn.
Hann er þó tímabundinn og ég
mun leggja áherslu á að end-
urnýja hann ekki.“
Þessi orð á Oddný G. Harðar-
dóttir, þáverandi fjármálaráðherra
og núverandi formaður Samfylk-
ingar, í viðtali við Viðskiptablaðið í
ágúst 2012.
Ekki rekur mig eða hr. Google
minni til þess að nokkur þáverandi
stjórnarliði, ráðherra eða þing-
maður hafi mótmælt þessum orð-
um Oddnýjar. Enda var það stefna
hinnar norrænu velferðarstjórnar
að hafa skattinn tímabundinn.
Stærsta vandamálið varðandi
skattinn, fyrir utan það að stærsti
einstaki hópurinn sem greiddi
skattinn var tekjulitlir eldri borg-
arar sem áttu skuldlausar fast-
eignir, var að Hæstiréttur heim-
ilaði hann á þeim forsendum að
hann væri tímabund-
inn og hefði verið sett-
ur á í neyð.
Nú getur enginn, og
þar með talin Oddný
sjálf, haldið því fram
að einhver vá eða
neyð sé yfirvofandi í
ríkisfjármálum. Nema
kannski ef hér taki við
vinstristjórn að lokn-
um kosningum. For-
sendur fyrir skatt-
inum eru því ekki
lengur fyrir hendi samkvæmt úr-
skurði Hæstaréttar, voru það ekki
þegar lögin um hann féllu úr gildi
og verða það vonandi aldrei aftur.
Það afnam enginn auðlegð-
arskattinn nema þau lög sem um
hann giltu. Lög sem Oddný tók
sjálf þátt í að koma í gengum
þingið á síðasta kjörtímabili og
lagði sjálf ríka áherslu á að yrðu
ekki framlengd.
En það lýsir kannski tilvistar-
kreppu Samfylkingarnar best að
hún talar nú hátt og skýrt fyrir
því að leggja á að nýju svokall-
aðan „kreppuskatt“ í miðri upp-
sveiflu.
Lífseig lygi
Eftir Kristin Karl
Brynjarsson
Kristinn Karl
Brynjarsson
» Forsendur fyrir
skattinum eru því
ekki lengur fyrir
hendi...
Höfundur situr í 13. sæti á lista Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík suður.
Nú þegar kosningar nálgast liggur
fyrir að allir vinstri flokkarnir eru
meira og minna fylgjandi aðild að
ESB. Ný flokkur, Viðreisn, er einnig
fylgjandi aðild en flíkar því lítt. Eins
og staðan er núna virðast aðeins tveir
flokkar, Sjálfstæðisflokkar og Fram-
sókn, heilir í andstöðu sinni við ESB.
Jón Baldvin, fv. utanríkisráðherra,
hefur lýst því að það að sækjast eftir
aðild núna væri eins og að fara inn í
brennandi hús. Afstaða vinstri flokk-
anna í þessu máli er því torskildari að
Bretland, eitt helsta viðskiptaland
okkar, er á útleið úr ESB. Það virðist
því vera ljóst að þeir sem andvígir eru
aðild að ESB eiga þann eina kost að
kjósa ríkisstjórnarflokkana í kosning-
unum sem framundan eru.
Sigurður Guðjón Haraldsson.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Vinstri flokkar og ESB
Morgunblaðið/Eggert