Morgunblaðið - 14.10.2016, Blaðsíða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. OKTÓBER 2016
Orri Páll Ormarsson
orri@mbl.is
Sýning á myndverkum Þorvaldar Þor-
steinssonar verður opnuð í listarýminu
PARIS TEXAS antwerp í Antwerpen í
Belgíu í dag. Þetta er þriðja sýningin á
verkum Þorvaldar sem opnuð er í borginni
á einni viku; fyrst var
opnuð sýning í tromp-
oline-galleríinu um síð-
ustu helgi og síðan í gall-
eríinu M HKA í gær.
Á sýningunum eru
eldri verk sem Þorvald-
ur vann meðan hann bjó
í Hollandi frá 1987 til
1992 í bland við nýrri
verk sem hann gerði í
Antwerpen, þar sem
hann bjó tvö síðustu ár ævi sinnar. Þor-
valdur lést langt fyrir aldur fram árið
2013.
„Við erum að halda áfram því verki sem
Þorvaldur hóf þann stutta tíma sem hann
bjó hérna í Antwerpen. Hér leið honum af-
skaplega vel, var mjög frjór og það stafaði
ofboðsleg orka frá honum. Eldri og yngri
verkin kallast á með mjög skemmtilegum
hætti,“ segir Helena Jónsdóttir, ekkja Þor-
valdar, sem tók virkan þátt í undirbúningi
sýninganna.
„Þorvaldur hafði einstakt lag á því að
tengja saman fólk og hvetja það til góðra
verka og galleristarnir og sýningarstjór-
arnir sem koma að þessum sýningum vildu
endilega að þær yrðu að veruleika, en búið
var að leggja drög að þeim áður en Þor-
valdur féll frá. Þetta er eins og skrifað í
stjörnurnar,“ segir hún.
Leiðir okkur áfram
Helena kveðst hafa fundið vel fyrir Þor-
valdi við undirbúning sýninganna. „Hann
er hérna við hliðina á mér og leiðir okkur
áfram.“
Helena segir mikinn heiður að fá inni á
þessum sýningarstöðum, sér í lagi hjá M
HKA, þar sem sýningar séu planaðar
langt fram í tímann. „Sýningarstjórinn
þar, Anders Kreuger, hefur þekkt Þorvald
frá því snemma á níunda áratugnum og
þekkir vel til verka hans.“
Hún segir téðar sýningar alls engan
endapunkt á ferli Þorvaldar; þvert á móti
séu þær upphafið að framhaldinu. Sjálf
vinnur hún að skráningu verka Þorvaldar,
ásamt Simon Delobel, eiganda trampoline-
gallerísins, en hátt í 300 verk urðu til á
þessum tveimur árum í Antwerpen. „Það
hefur verið mjög gaman að vinna þetta
með Simon, en þeir Þorvaldur áttu mjög
vel skap saman,“ segir Helena.
Bók um höfundarverkið
Þá er Helena farin að leggja drög að
bók um listsköpun Þorvaldar í samvinnu
við fyrrnefndan Kreuger. Jón Proppé list-
fræðingur mun einnig koma að þeirri
vinnu, en þeir Þorvaldur höfðu sambæri-
leg áform á sínum tíma.
Helena segir ekki liggja fyrir hvenær
bókin komi út enda sé höfundarverk Þor-
valdar mikið að vöxtum.
Leikrit Þorvaldar lifa einnig góðu lífi;
Leitin að jólunum gengur ennþá í Þjóð-
leikhúsinu og And Björk, of course... var
sýnt í Belgíu í fyrra og Þýskalandi í hitti-
fyrra. „Áhuginn á verkum Þorvaldar er
ennþá mjög mikill,“ segir Helena.
Upphafið að framhaldinu
 Þrjár sýningar á
myndverkum Þorvald-
ar Þorsteinssonar í
Antwerpen  Leik-
ritin lifa líka góðu lífi
Myndlistin Eitt verka Þorvaldar, sem sýnt er í Antwerpen.
Morgunblaðið/RAX
Leiðir áfram Þorvaldur Þorsteinsson lifir í verkum sínum, hvort sem það er myndlist, leiklist eða tónlist.
Helena
Jónsdóttir
Ítalski leikritahöfundurinn Dario
Fo er látinn, 90 ára að aldri. Hann
hafði glímt við veikindi um tíma og
legið á spítala í tæpar tvær vikur.
Fo er þekktastur fyrir pólitíska
farsa sína og hlaut bókmenntaverð-
laun Nóbels árið 1997. Fo vann ekki
bara hug og hjörtu ítölsku þjóðar-
innar, heldur heimsbyggðarinnar
allrar fyrir vald sitt á beittum húm-
or og háðsádeilu, og hafa mörg
verka hans verið færð upp hér á
landi gegnum tíðina, svo sem
Stjórnleysingi ferst af slysförum.
„Með Dario Fo er genginn einn af
merkustu leikhús- og menningar-
frömuðum þessa lands,“ sagði Mat-
teo Renzi, forsætisráðherra Ítalíu, í
gær og sjónvarpsmaðurinn Pippo
Baudo hitti líklega naglann á
höfuðið: „Hann skóp nýtt leikhús,
nýtt tungumál.“
AFP
Virtur Dario Fo kunni að kæta fólk.
Dario Fo látinn
níræður að aldri
Aðalsteinn Ing-
ólfsson listfræð-
ingur leiðir gesti
um sýninguna
Samskeytingar í
Listasafni Sigur-
jóns Ólafssonar
nk. sunnudag kl.
15. Þar getur að
líta úrval verka
Sigurjóns sem
nefnd hafa verið
samskeytingar.
„Þá er viðarbútum, tilsniðnum eða
eins og þeir koma fyrir, skeytt utan
um tiltekinn kjarna svo úr verður
heilstætt listaverk,“ segir í tilkynn-
ingu. Aðalsteinn, sem ásamt Birgittu
Spur valdi verkin á sýninguna, hefur
ritað grein í sýningarbækling, þar
sem hann setur samskeytt verk Sig-
urjóns í alþjóðlegt samhengi.
Leiðsögn um
Samskeytingar
Gáfnaprófið
Listaverk eftir
Sigurjón Ólafsson.
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Verkið talar sterkt til okkar og
fjallar um pirring eða reiði út í
samfélagið sem við höfum flest
skilning á. Þetta er ótrúlega vel
skrifað verk og svört kómedía,“
segir Una Þorleifsdóttir um ein-
leikinn Ég vil frekar að Goya haldi
fyrir mér vöku en einhver djöfuls-
ins fáviti eftir Rodrigo García í þýð-
ingu hennar og Stefáns Halls
Stefánssonar. Una leikstýrir Stef-
áni Halli í verkinu, sem leikhóp-
urinn ST/una frumsýnir í Kúlunni í
Þjóðleikhúsinu annað kvöld, laug-
ardag, kl. 19.30 í samvinnu við
Þjóðleikhúsið.
Að sögn Unu fjallar einleikurinn
um mann á miðjum aldri sem er á
barmi sálræns hengiflugs vegna
fjölskyldu- og efnahagslegra að-
stæðna. „Hann skipuleggur æð-
isgenginn flótta ásamt tveimur
ungum sonum sínum og hyggst
brjótast inn á listasafn í Madríd og
eyða einni nótt með listaverkum
Goya. Synir hans vilja hins vegar
frekar fara í Disneyland og úr verð-
ur kröftugt og ágengt samtímaverk
um mann á flótta undan efnahags-
kreppu og andvaraleysi nútímans.
Einhvers staðar hlýtur að leynast
boðskapur, siðferðislega sóma-
samlegur boðskapur, vel falinn,
djúpt í hringiðu reiði sem vill brjót-
ast út og segja okkur sögu. Sögu af
aftengdum, miðaldra einstaklingi
sem situr fastur í þjóðfélagi sem er
andlega og efnislega gjaldfallið.“
Í andlegu manísku ástandi
Una segir argentínska leik-
skáldið Rodrigo García hafa verið
að gera mjög spennandi hluti í upp-
færslum sínum. „Frá árinu 1989
hefur hann starfrækt sinn eigin
leikhóp sem nefnist La Carniceria
Teatro eða Slátraraleikhúsið og
notað hann sem vettvang fyrir til-
raunakenndar leiksýningar og upp-
færslu sínar í Frakklandi og á
Spáni. Leikrit hans og sýningar eru
mjög beittar og pólitískar. Það
heillaði okkur við hann sem höf-
und.“
Einleikurinn var frumsýndur í
Vel skrifuð
svört kómedía
 ST/una frumsýnir einleik í Kúlunni