Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.2015, Blaðsíða 34

Helgarblað 29. október–2. nóvember 2015
Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
34 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Eggert Skúlason og Kolbrún Bergþórsdóttir
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson • Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
RÚV-skýrslan
Athyglisvert verður að rýna í
skýrslu úttektarhóps um RÚV
sem afhent verður menntamála-
ráðherra í dag. Eyjan skúbbaði
upp úr skýrslunni um síðustu
helgi og af þeim fréttum að dæma
er mikið kjöt á beinum nefndar-
innar, sem vinnur undir forystu
Eyþórs Arnalds. Útvarpsstjóri var
kominn í varnargír í Morgunút-
varpi Rásar 2 í gær og sagði mikið
um rangfærslur og misskilning í
hinni óbirtu skýrslu. Spennandi
verður að sjá í dag hvort út-
tektarnefndin er á sama máli.
Óvænt val
Ari Edwald var um síðustu helgi
kjörinn formaður atvinnu-
veganefndar Sjálfstæðisflokksins
á nýafstöðnum landsfundi. Það
kann vafalaust að
koma spánskt fyrir
sjónir að flokkur
sem kennir sig við
athafna- og við-
skiptafrelsi skuli
velja forstjóra fyr-
irtækis í einok-
unarstöðu í slíka
stöðu. Enda tók Ari til óspilltra
málanna á fundinum og barðist
fyrir því að ályktun um að endur-
skoða beri búvörulögin frá grunni
skyldi felld út. Þar hafði Ari hálfan
sigur því yfirlýsing um að stefnt
skuli að afnámi allra tolla á næstu
fjórum árum var felld út.
Nýjar leikreglur – óskráðar
D
ómur Hæstaréttar yfir
Landsbankamönnum fyrr í
mánuðinum hefur vakið fjöl-
margar spurningar. Sumir
hafa raunar gengið lengra og lýst
undrun og furðu, þótt eflaust fagni
því líka margir að áberandi banka-
fólk í hruninu fái þunga dóma. Sig-
urjón Árnason, bankastjóri Lands-
bankans á sínum tíma, var dæmdur
fyrir lánveitingu til félagsins Imon og
mun Sigurjón þurfa að sitja í fangelsi
í þrjú og hálft ár. Elín Sigfúsdóttir var
einnig dæmd til fangelsisvistar svo
og Steinþór Gunnarsson.
Þegar að er gáð, er rökstuðningur
Hæstaréttar fyrir því að svipta þetta
fólk frelsi sínu um margt undarleg-
ur. Þau eru sögð hafa brotið óskráðar
reglur og sagt að þeim hafi mátt vera
það ljóst. Þau gerðust ekki brotleg
við lög, reglugerðir eða reglur bank-
ans. Þau gerðust brotleg við óskráðar
reglur. Hæstiréttur birtir ekki þessar
reglur. Það væri fróðlegt að rétturinn
tæki sig til og birti þær, þótt ekki væri
nema fyrir núverandi bankamenn
sem væntanlega standa í lánveiting-
um alla daga.
Leiðarahöfundur hefur séð skjalið
þar sem lánveiting til félagsins Imon
er samþykkt. Núverandi bankamenn
fullyrða að lánið hafi uppfyllt þær
forsendur sem eðlilegt er að gera
til lánveitingar af þessu tagi. Eru
bankamenn í dag þá að brjóta þessar
óskráðu reglur Hæstaréttar?
Þessi dómur hefur fengið furðu
litla umfjöllun. Hvernig stendur
á því? Af hverju er umræða sér-
fræðinga og lögspekinga ekki meiri
um þennan tímamótadóm? Getur
verið að lögmenn sem eiga eftir að
standa frammi fyrir sömu dómur-
um í Hæstarétti, óttist að þeim eða
skjólstæðingum þeirra verði refsað?
Það er vonandi ekki skýringin. En
af hverju þessi þögn um dóm sem
er í hróplegu ósamræmi við leik-
reglur réttarríkisins – jú, nema þær
óskráðu.
Hæstiréttur er grunnstoð í sam-
félagsgerð okkar. Þar má hvorki bera
skugga á né vera efi til staðar. Lög-
in sem Alþingi setur og við öll eig-
um að lifa eftir, eru túlkuð í Hæsta-
rétti á hverjum degi. Það eru engar
óskráðar reglur til sem hægt er að
dæma fólk í fangelsi eftir. Hæstiréttur
verður að birta þessar reglur, annars
er dómur þeirra yfir Landsbankafólki
ótrúverðugur.
Fram undan eru málaferli í
Hæstarétti vegna fleiri fyrrverandi
bankamanna. Þetta fólk þarf ekki að
velta fyrir sér niðurstöðunni. Miðað
við nýjustu þróun er ekki annað að
sjá en þau fari öll í fangelsi með réttu
eða röngu. Óskráðu reglurnar eru
í fórum Hæstaréttar. Á sama tíma
spyrja lögmenn hinnar krefjandi
spurningar – hvað á nú að kenna í
lögfræði í háskólum þessa lands?
Hvenær ætla stjórnmálamenn að
vakna og krefjast þess að Hæstiréttur
vinni samkvæmt skráðum reglum
– ekki eftir óskráðum? Átti réttvísin
ekki að vera blind? n
Afneitunin minnir meira á hags-
munagæslu en vanþekkingu
Þórlaug Ágústsdóttir er harðorð í garð SÁÁ á Píratablogginu. - DV
N
ú í desember verður haldin
loftslagsráðstefna í París.
Sumir hafa kallað þennan
fund mikilvægasta fund
mannkynssögunnar enda er
viðfangsefnið risavaxið, að tryggja að
hlýnun verði haldið innan marka og
jörðin verði áfram byggileg fyrir kom-
andi kynslóðir.
Undanfarin ár hafa margar
skýrslur verið lagðar fram um áhrif
loftslagsbreytinga af manna völdum.
Fáir afneita lengur loftslagsbreyting-
um en það er líka ljóst samkvæmt nýj-
um rannsóknum að fólki reynist erfitt
að hugsa fram í tímann og takast á við
svo stórt verkefni. Það er ekki hægt að
leggja ábyrgðina á þessu verkefni á
herðar einstaklinga þó að hver og einn
geti lagt sitt af mörkum. Þetta er verk-
efni af slíkri stærðargráðu að stjórn-
völd þurfa að taka afgerandi forystu
og ráðast í róttækar aðgerðir. Þær leið-
ir sem hingað til hafa verið reyndar, á
borð við viðskiptakerfi með losunar-
heimildir, hafa því miður ekki skilað
nægjanlegum árangri. En hvað er þá
til ráða?
Nýlega ályktaði landsfundur
Vinstri grænna að Ísland ætti að setja
stefnuna á að verða kolefnishlutlaust
árið 2050. Það þýðir að Ísland ætti
að draga verulega úr losun gróður-
húsalofttegunda og beita sér líka fyrir
bindingu kolefnis. Til þessa eru ýms-
ar leiðir. Meðal annars þarf að skipta
jarðefnaeldsneyti út fyrir endurnýjan-
lega orkugjafa í samgöngum og
iðnaði, það þarf að setja öll frekari
áform um mengandi orkufreka stór-
iðju af borðinu og hverfa frá áformum
um olíuvinnslu. Það þarf enn fremur
að binda kolefni, til dæmis með auk-
inni votlendisendurheimt. Skipu-
leggja þarf þéttbýli þannig að almenn-
ingssamgöngur, hjólreiðar og ganga
verði raunhæfir valkostir. Skoða á nýja
möguleika í almenningssamgöngum,
til dæmis léttlestir. Beita þarf enn frek-
ari skattalegum hvötum til að græn
samgöngutæki verði hagkvæmasti
kosturinn fyrir almenning.
Þá er mikilvægt að Ísland geri
sitt til að efla rannsóknir og nýsköp-
un á sviði endurnýjanlegra orku-
gjafa og stuðli með beinum styrkjum
og skattalegum hvötum að auknum
framförum á því sviði. Ísland getur
þar orðið frumkvöðull í alþjóðasam-
félaginu. Síðast en ekki síst á Ísland
að beita sér gegn olíu- og gasvinnslu á
norðurslóðum en æ fleiri stjórnmála-
menn stíga nú fram og lýsa því yfir
að þeir standi gegn slíkum áformum,
bæði vegna loftslagsbreytinga en líka
vegna hugsanlegra áhrifa á hið við-
kvæma vistkerfi norðurslóða.
François Hollande, forseti Frakk-
lands, sótti Ísland heim á dögunum
og ávarpaði ráðstefnuna Arctic Circle.
Þar sagði hann að það breytti engu þó
að einhverjir gætu grætt á loftslags-
breytingum, grætt á því að nýta auð-
lindir norðurskautsins, grætt á nýjum
siglingaleiðum. Við ættum ekki að
græða á því sem ylli eymd annarra,
sem skaðaði náttúruna. Um það sner-
ist raunveruleg mannúð og þetta
verk efni snerist um mennskuna og að
tryggja mannúðlegan heim fyrir fólk
um allan heim.
Ísland getur orðið fyrirmyndarland
í þessum málum. Ekki með því að tala
um að hér sé nú ansi gott ástand held-
ur með því að gera miklu betur. Þar
geta stjórnvöld tekið forystuna, tekið
nýja stefnu í atvinnuuppbyggingu,
farið í aðgerðir til að flýta orkuskiptum
í samgöngum, gefið yfirlýsingu um að
Ísland muni beita sér fyrir því að vist-
kerfi norðurslóða verði ekki ógnað
með ágengri auðlindanýtingu. Því þó
að Ísland sé ekki stórt land þá getur
það haft áhrif. Og ef ekki er þörf á því
núna þá veit ég ekki hvenær er þörf á
slíku frumkvæði. Það er algjört lykil-
atriði að fundurinn í París skili okkur
nýrri stefnu og nýrri von. Við getum
lagt okkar af mörkum til þess. n
Nýja stefnu, nýja von
Katrín Jakobsdóttir
FormaðurVG
Kjallari
„ Ísland getur orðið
fyrirmyndarland
í þessum málum.
Ég drullusé
eftir því í dag
Dr. Gunni sér eftir því að hafa látið Sóla Hólm herma eftir Gylfa Ægissyni. - Eyjan
Fólk má alveg vera í búningi
eða með gerviblóð
Hits&tits, Margrét Erla og Ragnheiður Maísól, snúa aftur með karókíkvöldin á Húrra í kvöld. - DV
Leiðari
Eggert Skúlason
eggert@dv.is
„Hæstiréttur verður
að birta þessar
reglur, annars er dómur
þeirra yfir Landsbanka-
fólki ótrúverðugur.
Síðumúla 31 • 108 Reykjavík • S. 581 2220 • Opið kl. 12-18
Lengri og breiðari
parketpLankar