Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.2015, Page 68

60 Menning Helgarblað 29. október–2. nóvember 2015
Bíómyndir sem líkja
eftir listaverkum
n Málverk hafa haft mikil áhrif á útlit og stemningu ýmissa kvikmynda
T
aste of Cinema er frábær
kvikmyndavefur sem tekur
saman áhugaverða topplista
yfir allt sem viðkemur kvik­
myndum og kvikmynda­
gerð: 12 myndir sem heimspeki­
áhugamenn verða að sjá, 20 mestu
kvikmyndaillmenni 21. aldarinnar,
14 umdeildustu kvikmyndirnar
byggðar á ævisögum, og svo fram­
vegis. Í september birti vefurinn
áhugaverðan lista yfir nokkrar kvik­
myndir sem hafa orðið fyrir beinum
áhrifum frá málverkum.
1 The Shining (1980) og Identical Twins, Roselle,
New Jersey (1967) Stanley
Kubrick tókst að gera tvíbura að
hrollvekjandi fyrirbæri með hinni
mögnuðu kvikmynd The Shining.
Hugmyndin að því að láta tvíbura­
systur birtast Danny, skyggnum syni
húsvarðarins Jacks, spratt upp þegar
Kubrick sá ljósmynd listakonunnar
Diane Airbus af tvíburasystrum frá
New Jersey sem var tekin árið 1967.
2 Metropolis (1928) og Babelsturninn (1563)
Metropolis, framtíðardystópía Fritz
Lang frá 1926 er ein merkasta mynd
þýska expressjónismans í kvik­
myndagerð. Turninum í miðju fram­
tíðarborgarinnar svipar meira en
lítið til málverks hollenska endur­
reisnarmálarans Pieters Bruegel af
Babelsturninum, sem sagt er frá í
Biblíunni.
3 Psycho (1960) og Húsið við lestarteinana (1925)
Bates­vegahótelið óhugnanlega í
einni frægustu kvikmynd allra tíma,
hryllingsmyndinni Psycho eftir
Alfred Hitchcock, er innblásið af
málverki bandaríska málarans Ed­
wards Hopper, af viktorísku heimili
í New York.
4 Road to Perdition (2002) og New York Movie (1939)
Hopper kemur víðar við því kreppu­
myndin Road to Perdition eftir Sam
Mendes er undir miklum áhrifum
frá málverkum hans. Dimm lýsingin,
dökkir litir og alltumlykjandi þögnin
eiga að ná fram sömu stemningu
og í verkum Hoppers, til dæmis
málverkinu New York Movie.
5 Mean Streets (1983) og Köllun heilags Matteusar
(1600) Martin Scorsese hefur
talað um að baratriði í smá­
krimmamyndinni Mean Streets sé
undir áhrifum frá málverki Ítalans
Carvaggios af guðspjallamann­
inum Matteusi. Hann hefur talað
um að hann hafi viljað endurgera
stemninguna í málverkinu þar sem
áhorfandinn sé settur inn í miðja
lifandi barsenu, þar sem menn sitji
að sumbli.
6 Barry Lyndon (1975) og The Dance/ The Happy
Marriage VI: The Country Dance
(1745) Kvikmynd Stanleys Kubrick
um Barry Lyndon gerist að hluta
til í úrkynjuðu yfirstéttarsamfélagi
Bretlands á 18. öld og minnir um
margt á verk enska listamannsins
og skopmyndateiknarans Williams
Hoghart, sem gerði oft grín að
valdafólki samtíma síns í listaverk­
um sínum.
7 Days of Heaven (1978) og Christina's World (1948)
Hinn djúphuguli kvikmyndagerðar­
maður Terrence Malick skapar
hálfgerða sjónræna ljóðlist í verkum
sínum. Flatt landslagið og gulir
akrar sem eru áberandi í annarri
mynd leikstjórans, Days of Heaven
með Richard Gere og Brooke Ad­
ams, eru undir miklum áhrifum frá
verki bandaríska málarans Andrews
Wyeth.
8 The Adventures of Baron Munchausen (1989) og
Fæðing Venusar (1486) Uma
Thurman stígur augljóslega í fótspor
gyðjunnar Venusar eins og hún
birtist í klassísku málverki Sandros
Botticelli í ævintýramynd Terrys
Gilliam, The Adventures of Baron
Munchausen.
9 Labyrinth (1986) og Afstæði (1953) Völundarhús
svartálfakonungsins (sem er leikinn
af David Bowie) í 80's­myndinni
Labyrinth er innblásið af verki hol­
lenska listamannsins M.C. Escher,
en flest verk hans fást við stærð­
fræðilegar þversagnir og sjónrænar
blekkingar.
10 Inception (2010) og Hækk-andi og lækkandi (1960)
Christopher Nolan vitnar einnig
í sjónrænar blekkingar Eschers í
draumaspennumyndinni Inception,
bæði sjónrænt og hugmyndafræði­
lega.
11 Lost in Translation (2003) og Jutta (1973) Afturendinn
á Scarlett Johansson sem sést í gegn­
um hálfgagnsæjar nærbuxurnar er
það fyrsta sem blasir við áhorfend­
um í kvikmynd Sofiu Coppola, Lost
in Translation. Ramminn er nokkuð
nákvæm eftirmynd af málverki
Johns Kacere frá 1973 sem hann
nefnir Jutta.
12 Pan's Labyrinth (2006) og Satúrnus rífur son sinn í sig
(1823) Eitt óhugnanlegasta atriðið
í hryllingsævintýri Guillermos del
Toro er nokkuð augljóslega undir
áhrifum frá ógnvænlegu málverki
spænska málarans Goya af gríska
títaninum Krónus (sem Rómverjar
nefndu Satúrnus) að éta son sinn.
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
Metsölulisti
Eymundsson
21.–27. október 2015
Allar bækur
Ljóðabækur
1 Útlaginn Jón Gnarr/Hrefna Lind Heimisdóttir
2 Eitthvað á stærð við alheiminn
Jón Kalman Stefánsson
3 HrellirinnLars Kepler
4 HundadagarEinar Már Guðmundsson
5 Mamma klikk !Gunnar Helgason
6 Inn í myrkriðÁgúst Borgþór Sverrisson
7 Þarmar með sjarma Giulia Enders
8 Íslensk litadýrðElsa Nielsen
9 DimmaRagnar Jónasson
10 HeimskaEiríkur Örn Norðdahl
1 Öskraðu gat á myrkrið Bubbi Morthens
2 Frostið inni í haus-kúpunni Margrét Lóa
Jónsdóttir
3 LjóðaúrvalGyrðir Elíasson
4 Ljóðasafn VilborgarVilborg Dagbjartsdóttir
5 Til hughreystingar þeim sem Ragnar Helgi
Ólafsson
6 Bikarinn tæmdurSigríður Ólafsdóttir
7 Hugmyndir:And-virði hundrað millj-
ónir Halldór Halldórsson
8 TilfinningarökÞórdís Gísladóttir
9 BlýengillinnÓskar Árni Óskarsson
10 StormviðvörunKristín Svava Tómasdóttir