Skagfirðingabók - 01.01.2012, Qupperneq 98

SKAGFIRÐINGABÓK
raun ar ekki um neina „velli“ að ræða.
Líklega er einmitt það ástæðan til þess
að Kålund segir að Möðruvellir séu
„utvivlsomt“ sama og Skíðastaðir sem
eiga að hafa verið til í dalnum vestan
ár, milli Másstaða og Dælis [um tvo
km norðan Þverár, innskot greinarhöf­
undar]. Þar er landslag við hæfi en
ekkert er þó vafalaust um þett a efni.“
Ef Skíði í Svarfdælu, sem fyrstur
byggði Skíðadal, gaf dalnum nafn,
eftir hvaða Skíða heitir þá Skíðadalur í
Kolbeinsdal? Spurningin er hvort
hugs anlegt sé að báðir dalirnir heiti
eftir sama manninum. Kannski er vís­
bendingu að finna í Svarfdælu.
Vera má að Skíði í Svarfdælu sé
skáld sagnapersóna sem höfundurinn
hefur skapað út frá örnefninu Skíða­
dalur. En einnig er hugsanlegt að höf­
undurinn hafi stuðst við gamlar
munn mælasögur og á því byggist sú
tilgáta sem sett er fram í þessari grein.
Hún styðst einungis við eitt orð í
Svarfdælu, vestur.
Karl ómáli, sonur Karls rauða,
hefnd i föður síns þegar hann var frum­
vaxta eins og segir í Svarfdæla sögu.
Hann reið frá Grund með liði manna
að Möðruvöllum. Hann handtók Skíða
og þrjá syni hans og leiddi Yngvildi
til sætis í túninu. Karl hálshjó síðan
þrjá syni þeirra:
[Hann] gengr síðan til Yngvildar ok
þerrir sverðit eftir miðri skyrtu henn­
ar ok spyrr, hvárt fullt væri skarðit í
vör Skíða. Hún segir, at hann þyrfti
ekki jafnan at klifa ins sama, – „og
hefir þat allvel gróit.“ Hann gekk þá
at Skíða ok spurði, hvárt hann vildi
þiggja líf at sér.
Hann kvaðst þat gjarna vilja þiggj a,
– „þó ek þæga at miklu verra manni.“
Karl mælti: „Þá máttu fara, hvert er
þú vill, en ek mun taka upp bú þetta,
ok mun ek fá þér fararefni, svá þú
megir fara, hvert er þú vill, en eigi vil
ek, at þú finnir Ljótólf.“
„Hvat leggr þú þá til?“ segir hann
[Skíði].
Karl segir: „Þú skalt fara útan á ein­
hverju skipi, en ek mun fá þér fé þat,
er mér sýnist.“ Hann fekk honum tvá
hesta ok mælti: „Þú skalt fara upp ór
[garði] ok svá vestr [leturbreyting
greinarhöfundar]. Far sem ek kenni
þér, ella mun ek gera til þín ok drepa
þik.“
Skíði fór nú sem Karl bauð honum,
til þess er hann kom suðr á Eyrar, ok
fór þar útan, ok er hann fyrst ór sög­
unni.3
Leið til norðurs frá Möðruvöllum í
Skíðadal lá beint til Hofs í Svarfaðar­
dal, en þar bjó Ljótólfur goði, stuðn­
ingsmaður Skíða. Það var því rökrétt
að Karl ungi vildi meina Skíða að fara
þangað. Skíði fór vestur frá Möðruvöll­
um, þ.e.a.s. um Þverárdal yfir í Skíða­
dal og Kolbeinsdal á leið sinni suður á
Eyrar.
Á kortinu hér á eftir er þessi leið
98
3 Svarfdæla saga. Íslendingasögur VIII, Rvík 1947, 202. Guðni Jónsson bjó til prentunar.
Innan hornklofa er eyðufyll ing úr einu handriti sögunnar: „upp ór [garði]“. Í öðrum
handritum stendur: „upp ór [dal, dalnum, Skíðadal]“. Jónas Kristjánsson (útg.):
Svarfdæla saga, Rvík 1966, 63, neðanmáls. Í útgáfu Fornritafélagsins eru svolítil frávik
í texta og eyðan fyllt með „upp ór [Svarf aðardal]“, sem er tilgáta útgefandans. Íslenzk
fornrit IX, 197–198.