Fréttatíminn - 08.01.2016, Síða 24

LóABORATORíUM LóA hjáLMTýsdóTTiR
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir. Fréttastjóri: Þóra
Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af
Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
Þ að er augljóst af sölu dag-blaða um allan heim að þau eiga mjög í vök að verjast.
Blómatími þeirra er liðinn. Útgáfu-
fyrirtækin berjast flest í bökkum.
Eigendaskipti eru tíð. Nýir eigend-
ur láta blekkjast af glæstri fortíð en
verða að beygja sig fyrir miskunn-
arleysi sögunnar. Dagblöðin hafa
ekki sömu áhrif á samfélagsumræð-
una og fyrr. Þau skipta sífellt minna
máli og bráðum næstum engu. Það
er ekki nema hinir allra ríkustu sem
geta staðið undir taprekstri hefð-
bundinna dagblaða.
Samfélagið á milli okkar er sam-
skiptin á milli okkar. Og það voru
fyrst og fremst dagblöðin sem héldu
saman stórum samfélögum á Vest-
urlöndum. Þau voru leikvöllur um-
ræðunnar.
Samfélagsleg staða blaða byggði á
efnahagslegum styrk þeirra. Sumra
þeirra. Auglýsingar knýja vélina
sem drífur dagblaðarekstur áfram.
Á auglýsingamarkaði tekur sigur-
vegarinn til sín allan fenginn. Fyrir-
tæki í samkeppni geta ekki neitað
sér um að auglýsa hjá útbreiddasta
blaðinu ef samkeppnisaðilarnir gera
það. Að öðrum kosti væri fyrirtækið
kerfisbundið að minnka markaðs-
hlutdeild sína.
Það má lesa af sögunni hvenær
þessi vél fór á fullan skrið. Víðast
á Vesturlöndum gerðist það strax
eftir seinna stríð. Þá óx kaupmáttur
og neytendamarkaður margefldist.
Og þar sem auglýsendur leituðu til
útbreiddasta blaðsins efldist það og
gat þá boðið áskrifendum sínum
betri þjónustu. Það jók aftur for-
skot þess á auglýsingamarkaði, sem
aftur fjölgaði áskrifendum. Á tiltölu-
lega fáum árum skrúfaðist upp eitt
blað á hverjum markaði og drottn-
aði yfir honum.
Á Íslandi kviknaði seinna á neyt-
endamarkaði. Það var ekki ljóst fyrr
en undir lok áttunda áratugarins að
Morgunblaðið bæri höfuð og herðar
yfir aðra íslenska fjölmiðla. Það var
orðið meira en blað hægri manna í
Reykjavík og nágrenni heldur vildi
verða blað allra landsmanna.
Öll önnur stórblöð á Vesturlönd-
um brugðust við með svipuðum
hætti. Þau reyndu að axla þá sam-
félagslegu ábyrgð sem efnahags-
legur styrkleiki og mikil útbreiðsla
færði þeim. Þau breyttu talsmáta
sínum eftir því sem fjölgaði í saln-
um. Blöðin reyndu að halda utan um
allt samfélagið og draga í gegnum
sig vitræna umræðu.
Dagblöðin fengu ekki sam-
keppni að ráði fyrr en upp úr síð-
ustu aldamótum. Með fréttaveitum
á internetinu urðu almennar fréttir
ókeypis. Þar með grófst undan dag-
blöðunum.
En það á fyrst og fremst við um
áskriftarblöð.
Lestur Fréttablaðsins hefur
vissulega dregist saman undanfar-
inn áratug. Að hluta til vegna minni
dreifingar til þess að spara útgjöld
tímabundið. Að teknu tilliti til þess
getum við áætlað að lestur Frétta-
blaðsins hafi fallið úr 66 prósentum
þjóðarinnar í 50 prósent. Til saman-
burðar hefur lestur Morgunblaðsins
dregist saman úr 64 prósentum í 28
prósent. Það er ekki svo langt síð-
an að áhorf á kvöldfréttir Ríkissjón-
varpsins var um og yfir 40 prósent. Í
dag er það rétt rúmlega 20 prósent.
Og þótt notkun á internetinu aukist
gríðarlega á það ekki við um notkun
fólks á einstökum netmiðlum. Í sam-
anburði við Fréttblaðið eru flestir
netmiðlar minni en peð. Þrátt fyrir
minni lestur Fréttablaðsins hefur
það í dag meiri yfirburði yfir aðra
miðla en það hafði fyrir tíu árum.
Það hefur minnkað en aðrir miðlar
hafa minnkað enn meira.
Það er því mikil einföldun að
lesa það úr samfélagsbreytingum
umliðinna ára að pappírinn sé að
láta undan netinu. Það sem hefur
gerst er að almennt efni dagblaða
er ekki lengur söluvara og almennt
efni sjónvarpsstöðva og nets hefur
látið undan, á lyklaborðinu og í far-
símanum.
Í þessu umhverfi hafa fríblöðin
haldið mun betur í sinn notendahóp
en aðrir. Það gera þau í krafti dreif-
ingar. Engum fjölmiðli hefur tekist
betur en Fréttablaðinu að halda í
sína notendur á undanförnum árum
– að undanskildum Fréttatímanum.
Fréttatíminn er sá miðill sem best
hefur haldið sínum lesendum.
Það er markmið nýrrar ritstjórnar
Fréttatímans að nýta öflugt dreifi-
kerfi til að segja lesendum blaðsins
sögur úr samfélaginu. Smjörþef-
inn af því má sjá í þessu tölublaði.
Á næstu vikum og mánuðum mun
koma betur í ljós hvernig tekst til.
Vonandi tekst okkur að standa und-
ir þeirri samfélagslegu ábyrgð sem
mikil dreifing og efnahagslegur
styrkleiki færir okkur.
Gunnar Smári
Blöðin eru
dauð – lengi
lifi blöðin
24 | fréttatíminn | Helgin 8. janúar-10. janúar 2016
FRÁ 11.30–14.30
HÁDEGIS
TRÍT
2ja rétta 2.990 kr.
3ja rétta 3.790 kr.
FORRÉTTUR
BLEIKJA Á SALTBLOKK FRÁ HIMALAYA
Hægelduð bleikja, yuzu mayo, truŽu mayo,
stökkt quinoa, epli
HREFNA
Skarlottulauks-vinaigrette, stökkir jarðskokkar
NAUTARIF
24ra tíma hægelduð nautarif, reyktur Ísbúi,
gulrætur, karsi
AÐALRÉTTUR
LAMBAKÓRÓNA
Grillaðar lambahryggsneiðar, sveppa
„Pomme Anna“
SKARKOLI
Sjávargras, grænn aspas, blóðappelsínu-
og lime beurre blance
JARÐARBERJA YUZU-SALAT
Spínat, yuzu tónuð jarðaber, parmesan kex,
ristuð graskersfræ, pipar- og mynturjómaostur
EFTIRRÉTTUR
KARAMELLU CRANKIE
Karamellumousse, pistasíu-heslihnetubotn,
karamellukaka

SÚKKULAÐI RÓS
Súkkulaðimousse, hindberjahlaup, Sacherbotn
ARPÍKÓSU MASCARPONE
Apríkósuhlaup, karamellukrem, pralín,
mascarponemousse, Sacherbotn
ÞÚ VELUR
ÚR ÞESSUM
GIRNILEGU
RÉTTUM
Austurstræti 16 Sími 551 0011 apotek.is
ÞÚ ÁTT SKILIÐ SMÁ TRÍT