Fréttatíminn - 15.01.2016, Síða 31

|31fréttatíminn | Helgin 15. janúar–17. janúar 2016
Veldu hreint loft,
aukna orku og vellíðan
Loftgæðin innandyra hafa áhrif á heilsu okkar.
Þau minnka á veturna á Íslandi og ekki hjálpar að opna
glugga því að útiloft, sem er við frostmark, getur aðeins
innihaldið um fjögur grömm af vatni á rúmmetra.
Stadler Form rakamælar, rakatæki, lofthreinsitæki og
ilmtæki á 20% afslætti í janúar.
Nóatúni 4 Sími 520 3000
www.sminor.isHlíðasmára 3 . Sími 520 3090
www.bosch.is
Selina rakamælir
Sýnir hitastig og rakaprósentu.
Nákvæm mæling.
Öflugt, hljóðlátt og stílhreint.
Afköst mest 300 g/klst.
Herbergisstærð allt að 40 m2.
Náttúrulegur rakagjafi.
Afköst mest 120 g/klst.
Herbergisstærð allt að 25 m2.
Skapar róandi stemningu og
dreifir ilmi um herbergið.
Öflugt og glæsilegt.
Afköst mest 480 g/klst.
Herbergissstærð allt að 65 m2.
Hreinsar loftið með þremur síum.
Eyðir ólykt, ryki, svifryki,
bakteríum, veirum, frjókornum og
öðrum örverum í híbýlum okkar.
Herbergisstærð: 50 m2
Viktor lofthreinsitæki
Anton rakatæki
Jasmin ilmtæki
Oskar rakatæki
Jack rakatæki
upp á eigin spýtur. Virðist mjög lítið
og ófullnægjandi eftirlit vera haft
með þessu af hendi yfirvaldanna,
þrátt fyrir skýr lagafyrirmæli um,
að svo skuli gert. Hjer á landi er,
eins og nú háttar, tilfinnanlegur
skortur á verkefnum fyrir lands-
ins eigin börn. Borgararnir eiga því
skilyrðislausa rjettlætiskröfu á því,
að þeir atvinnumöguleikar, sem til
eru, sjeu verndaðir fyrir þá, og ekki
farið þar skemra en landslög leyfa.
Ef lögin bjóða þeim ekki nægjanlega
vernd í þessu tilliti, þarf að breyta
þeim í þá átt.“
Greinarhöfundur atyrðir félags-
skap í bænum, Friðarvinafélagið,
sem hefur verið flóttafólki til að-
stoðar og hæðist að tilgangi þess:
„Er það út af fyrir sig næsta auð-
virðileg stofnun, sem á sennilega
rætur sínar að rekja til þess að ein-
stakar persónur, sem gjarnan vilja
láta á sjer bera í opinberu lífi, fá
þarna tækifæri til að leika „rullu“
við sitt hæfi, þ.e.a.s. fjasa um og fást
við hluti, sem einungis eru mark-
leysa og vitleysa. Fjelagsskapur Ís-
lendinga, ef annars má nefna þetta
fólk sem lifir og hrærist eingöngu
í „nationölum“ grillum, því nafni,
hefir eðlilega ekki og getur ekki haft
nein áhrif á friðar eða ófriðarmál
heimsins. Slíkt er aðeins ómerki-
leg tilraun til að sýnast. … Borg-
arar með ábyrgðartilfinningu geta
ekki horft aðgerðalausir á þennan
skrípaleik í sambandi við þessa svo-
nefndu erlendu „flóttamenn“. Og ef
stjórnarvöld – og yfirvöld lands og
bæja gera ekki skyldu sína gagnvart
þjóðinni og landinu í þessu efni,
verða borgararnir að taka höndum
saman og verja rjett sinn, þann
rjett, sem þeim einum ber.“
Lítill fengur
Borgarapressan í Reykjavík var á
einu máli í andúð sinni á útlending-
um og skammt var í að dula væri
dreginn af styrkasta þætti útlend-
ingaóttans, gyðingahatrinu. Í leið-
ara Vísis segir þann 31. maí 1938: „Í
hverju einasta landi eru nú hafðar
strangar gætur á því, að útlendingar
taki sér ekki bólfestu í atvinnuskyni,
nema með sérstöku leyfi yfirvald-
anna. Víðast fá útlendir menn ekki
dvalarleyfi ef grunur leikur á að þeir
ætli að leita sér atvinnu, enda hefir
lögreglan nákvæmar gætur í þeim
sökum.
Hér á landi hefir mjög á því borið
síðustu þrjú árin, að útlendingar
hafi komið hingað í atvinnuleit eða
til að ná hér bólfestu. Talsverður
hluti þess fólks er Gyðingar, sem
af einhverjum ástæðum hafa yfir-
gefið sinn fyrri dvalarstað. Mun
flestum virðast svo, að þjóðinni sé
lítill fengur í komu þessa fólks hing-
að enda er hugsunarháttur þess að
öllu gerólíkur hugsun og skapi Ís-
lendinga. Margir líta svo á, að fólk
þetta hafi flúið land sitt vegna póli-
tískra ofsókna og þess vegna sé
mannúðarskylda að veita því land-
vist. Íslendingar geta yfirleitt ekki
sætt sig við að menn séu ofsóttir
vegna trúar sinnar eða þjóðernis.
En menn mega ekki láta þetta villa
sér sýn. Í fyrsta lagi er engin ástæða
til að ætla að þeir sem hingað koma
eigi einskis úrkosta þótt þeim sé
neitað hér um dvalarleyfi. Í öðru
lagi er þjóðin ekki aflögufær um
atvinnu handa aðkomumönnum, í
þriðja lagi er þjóðinni enginn fengur
í þessum „landnemum“. ... Niður-
jöfnunarskráin fyrir Reykjavík, sem
er nýkomin út sýnir glögt, að ýmsir
útlendingar eru þegar búnir að taka
sér bólfestu hér, menn sem stunda
hér atvinnu og greiða útsvar. Maður
verður forviða að sjá öll hin útlendu
nöfn sem koma fyrir í skránni. Hér
skal aðeins gefið lítið sýnishorn af
þessum nöfnum: Jozorski, Hoiriis,
Halblaub, Fahning, Dehnow, Dett-
loff, Blumenstein, Bloik, Hirst, Am-
inorr, Schlither. Þetta eru aðeins
nokkur nöfn tekin á víð og dreif í
skránni. Erlendu nöfnin eru miklu
fleiri. Allir greiða þessir menn lít-
ið útsvar en ekki verður sagt hvort
það er nokkur mælikvarði á eignir
þeirra eða afkomu.“
Með hendur í vösum
Leiðarahöfundur Vísis er fljótur að
gera aðkomumönnum upp annar-
legan tilgang og svik: „Þess eru
ekki fá dæmi hér að þessir útlend-
ingar hafa trygt sér landsvist hér
með því að gerast eiginmenn inn-
lendra kvenna. Ganga sumir þeirra
hér alt árið með hendur í vösum og
lifa á vinnu konu sinnar. Við þeim
hefir ekki verið hróflað þótt vafa-
samt sé hvort slíkt eigi að tryggja
þessum mönnum ævilangt dvalar-
leyfi. Gætu útlendar landeyður með
því móti sest hér að í stórhópum.
Eftirlit hér með útlendingum virðist
ekki vera nærri nógu strangt. Þess
verður eindregið að krefjast af yfir-
völdum landsins, að dreggjum út-
lends landshornalýðs sé ekki veitt
hér landsvist. Atvinnan í landinu
verður að vera
fyrir landsmenn
sjálfa.“
Þannig var
alið á ótta lands-
manna: hingað
voru komnir
óheiðarlegir
karlmenn sem
s e t t u s t upp
á landsmenn, blekktu konur og
rændu heimamenn lífsviðurværi
sínu. Í heimóttarlegum hugarheimi
beindist óvildin að stökum hópi að-
komufólksins: gyðingum, en um
langan aldur var óvild gegn þeim
kynstofni búin að grafa um sig í hug-
myndaheimi landsmanna. Víða um
lönd voru arfbótasinnar háværir og
hugmyndir þeirra féllu víða í frjóa
jörð: í Læknablaðinu var síðla árs
1933 birt frétt um lofsverðar arf-
bætur í Þýskalandi þar sem ræktað
væri germanskt kyn til að „losa sig
við gyðinga og aðra kynflokka, sem
þeir telja lakari.“
Andúð á gyðingum kom víða fram
í opinberri umræðu og var ekki ein-
skorðuð við fylgismenn Flokks þjóð-
ernissinna eins og sjá má í leiðara
Morgunblaðsins í október 1934:
„En hafa þá Gyðingarnir í Þýska-
Þeir [Þjóð-
verjar] reyna
nú a rækta
norrænt (ger-
manskt) kyn
þar í landi eftir
megni og losa
sig við gyðinga
og aðra kyn-
flokka, sem þeir
telja lakari.
Læknablaðið síðla árs 1933