Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.07.1971, Blaðsíða 32

AJÍRIF TOBAKS'
REYKINGA
Munnur.
Áhrif nikótínsins koma fram á
slímhimnunum, en það síast einnig
út í blóðið og verkar þannig á fjölda
líffæra. Smekkurinn slóvgast. Tjöru-
efnin erta slímhúðirnar, orsaka tann-
holdsbólgu, tennurnar gulna og pípu-
reykingamenn fá stundum vara-
krabba.
Nef, kok oy barkakýli.
Þar eru áhrif nikótínsins sömu og
í munninum. Iimanin sljóvgast, tjöru-
efnin hafa þar einnig sömu áhrif og
í munninum, valda slímhúðarbóigum,
ertandi hósta og krabba í barkakýlinu.
Lungu.
Allt að 95% nikótínsins í tóbaks-
reyknum streyma um lungun hjá
þeim, sem anda honum að sér. Nokk-
uð fer út í blóðið og útskilst í þvagi,
uppgangi og móðurmjólk; flyzt meira
að segja yfir á fóstrið og brjósta-
barnið. Mikið af tjörunni sezt að í
lungunum, þar sem hún þéttist og
binzt slímhúðarfrumum lungnanna.
Bifhárin lamast, sót og reykur sezt
að í slíminu og veldur ertingarhósta,
bólgum í lungnaslímhimnunum og
lungnaþani þegar tímarnir líða. Fólk,
sem hefur reykt mikið til langframa,
á á hættu að fá lungnakrabba.
Hjarta og æöar.
Nikótín eykur hjartsláttinn, púls-
inn verður hraður, blóðþrýstingurinn
eykst, æðarnar dragast saman, hiti
húðarinnar fellur um margar gráð-
ur, æðarnar kalka og kransæðastífla
myndast.
Kolsýrlingur veldur súrefnisskorti
og veiklar þannig hjartavöðvann.
Magi.
Nikótín eykur magasýrurnar, ertir
slímhúðirnar, veldur bólgum i þeim
og orsakar magasár.
Almerin álirif.
Nikótínið hefur skammvinn örv-
andi áhrif á taugakerfið, en þegar
lengra líður verða þau lamandi,
vinnuafköstin minnka og það veldur
svefnleysi, höfuðverkjum og svita-
kófi. Kolsýrlingurinn binzt blóðinu,
þrem hundruð sinnum meira en súr-
efnið, sem hann úti-ýmir. Súrefnis-
skorturinn hefur ill áhrif á alla vefi
líkamans. Stórreykingamenn þjást
oft af langvarandi kolsýrlingseitrun,
húðin verður öskugrá af mikilli tó-
baksnotkun, kynorka lamast hjá
mörgum af miklum reykingum. Nátt-
blinda er algeng hjá reykingafólki.
Tóbak og tóbaksreykur.
Þó að meira sé af skaðlegum efn-
um í píputóbaki og vindlum en síg-
arettum, eru þær þó miklu skaðlegri,
vegna þess að fólk andar sígarettu-
reyknum miklu meira að sér; reykir
þær ákafar og sígarettan brennur
við miklu meiri hita en vindlar og
pípa. Handgerðar sígarettur, sem
píputóbak er notað í, eru taldar lang-
hættulegastar.
Því yngri sem maður er þegar
byrjað er að reykja, því fyrr segja
hinar illu afleiðingar til sín og því
alvarlegri verða þær. Ávinningurinn
við að hætta er stórkostlegur, því það
er margsannað, að fólk, sem hættir
að reykja, veikist miklu síður en það
sem reykir.
Samsetning tóbaksins.
Nikótín. í einni sígarettu eru kring-
um 20 mgr., í einni pípu um 25 mgr.,
í einum meðalstórum vindli u. þ. b.
100 mgr.
Onnur lífræn efni.
Trefjaefni (cellulosa), sterkja,
eggjahvíta, sykurtegund, sem nefnist
glukosa, fenol, fitusýrur og ýmsir
alkaloidar.
Olífræn efni. Margs konar steinefni
(sölt og málmar).
Hvað mikið er af hinum ýmsu efn-
um byggist á samsetningu jarðvegs-
ins, áburði, þurrkunaraðferðum og
geymslu tóbaksins.
Sígarettupappír.
Sígarettupappírinn er 5% af þunga
sígarettunnar og er nær eingöngu
trefjaefni (cellulosa).
62 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS