Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1975, Qupperneq 20

I'rtí uomha hjiíhriiniirliinii-
ritinii „Nyhcpleien" liarnl ohhur
eíliríaraiiili yreiit uiii sliirí
hjúhriiiinrhonii í Venlur-
b'innmörh.
Er lielln S. yreinin scin riiH
hirluin í ijroinailohhnnin: Slört
lijiíhriiimrhonii í slrjiílliýli.
íslensha jiýiiinyu annaiUsl
Inyilijöry liaiiiniinilsilóllir
hjúhrunarhonn.
árið 1948 kom undirrituð til
Loppahéraðs í Vestur-Finn-
mörk. Ég hafði þá nýlega lokið
námi í héraðshjúkrun og átti
að hefja heilsuverndarstarf
þarna í samræmi við nýja reglu-
gerð.
Því miður höfðu öll gögn,
spjaldskrárkort og allskyns
skrár tapast þegar Finnmörk
var hernumin 1944. Eitthvað
var eftir af gömlum berkla- og
heilbrigðisskýrslum. Þær höfðu
greinilega rennblotnað og skrift-
in var ólæsileg og sumstaðar
ólesandi.
1 Loppahéraði er veðrátta
óstöðug og erfið. Sveitin ligg-
ur að sjó og skiptist í tíu skóla-
svæði. Árið 1948 voru engir veg-
ir komnir milli þessara staða.
Núna eru fjögur skólasvæði
komin í vegasamband. Við urð-
um að fara á milli á fiskibátum
eða stærri skipum sem voru í
farþegaflutningum. Áætlunar-
Asbj0rg Lyngmo, héraðshjúkrunarkona:
Sólin getur einnig
skinið í Norður-
Noregi
bátur gat orðið allt að tveim
dögum á eftir áætlun. Hann
sigldi milli Hammerfest og
Skjervoy með áætlun á u. þ. b.
tuttugu staði. Símasambandið
var lélegt svo oft þurfti að vaka
og bíða eftir póstbátnum, og
þegar hann loksins kom gat það
verið svo óvænt, að maður átti
á hættu að verða strandaglópur.
Starf héraðsh j úkrunarkon-
unnar var á þeim tíma aðallega
fólgið í berklavörnum. Þó voru
verkefnin margvísleg þá eins og
nú. Ymsan útbúnað og tæki
skorti en þó var bætt úr því
smám saman.
Eftir eins árs starf fékk hér-
aðshjúkrunarkonan sína eigin
skrifstofu í sjúkraskýlinu í
0ksfjord. Á þessari skrifstofu
var smátt og smátt hægt að
sinna ýmsum verkefnum. Þar
var hægt að taka röntgenmynd-
ir, meðhöndla með stuttbylgjum
o. fl. Fólk fékk jafnvel að gista
og í neyðartilfellum voru lagðir
þar inn sjúklingar. Það er
reyndar ótrúlegt hvernig allt
bjargaðist þrátt fyrir frumstæð
starfsskilyrði. Aðalatriðið var
auðvitað, að allir sýndu sam-
starfsvilja og löguðu sig að að-
stæðum. Allt starfslið sjúkra-
skýlisins átti langan og erfiðan
vinnudag en þó ríkti góður
starfsandi.
I sjúkraskýlinu þurftu hjúkr-
unarkonurnar að vinna allan
sólarhringinn ef svo má segja.
Þær urðu að skiptast á um að
sinna næturvaktinni til viðbótar
við sínar vinnuvaktir.
Héraðslæknirinn þjónaði mjög
stóru héraði, Loppa og Hasvik.
Allar ferðir varð að fara með
bátum. Konur ólu börn sín í
heimahúsum og því þurftu ljós-
mæðurnar einnig að ferðast
langar leiðir. Þær urðu að fara
strax og beiðni barst svo fram-
arlega sem ferðafært var. Samt
gekk þetta ótrúlega vel. En auð-
vitað óskar enginn eftir slíkum
starfsskilyrðum aftur.
Héraðshjúkrunarkonan þurfti
stundum að vera að heiman í
allt að hálfan mánuð í einu. Ég
bjó þá oftast á heimilum. Þetta
gat skapað vandamál til að
byrja með, en eftir því sem ég
kynntist fólkinu betur varð allt
auðveldara.
Það er ekki létt verk að skipu-
leggja slíka heilsuverndarstarf-
semi frá grunni. Lög um starf
héraðshj úkrunarkvenna voru
ekki sett fyrr en níu árum síð-
ar. Samstarfið við héraðslækn-
inn varð því að vera gott. Hvað
því viðvék var ég mjög heppin.
Héraðslæknirinn hafði mjög
mikinn áhuga á heilsuvernd.
Ferðaveðrið var mismunandi.
Oft var glaða sólskin og logn
en oft var stormur og slæmt í
sjóinn og þá fannst þeim sem
þjáðust af sjóveiki ferðin bæði
48 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS