Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1975, Síða 45

María Maack
hjúkrunarkona
MINNING
Fœdd 21. október 1889.
Dáin 9. mars 1975.
María Bóthildur Jakobína
Maack var fædd á Stað í
Grunnavík. Foreldrar hennar
voru Pétur Andrés Maack,
prestur að Stað í Grunnavík, og
kona hans, Vígdís Einarsdóttir.
Þau séra Pétur og Vígdís eign-
uðust 5 börn. María var aðeins
fjögurra ára er faðir hennar
drukknaði. Eftir fráfall séra
Péturs fluttist frú Vígdís að
Faxastöðum í Grunnavík. Þar
ólst María upp. Ung að árum
réðist María til náms í hjúkrun
við Laugarnesspítala eða árið
1909. Þar réði hún sitt lífsstarf.
Starfsárin urðu 55. Lengst af
var hún yfirhjúkrunarkona við
Farsóttarhúsið í Þingholtsstræti
eða 1918—1964. Það er vandi
að lýsa mannkostum og starfi
Maríu í fáum orðum. Enginn
hefur lýst því betur er fyrrver-
andi borgarstjóri Reykjavíkur,
Geir Hallgrímsson forsætisráð-
herra, með minningarorðum í
Morgunblaðinu, 16. mars:
„Gagnvart sjúklingum og þeim,
er halloka höfðu farið í lífsbar-
áttunni, var þel hennar næmt og
hugur hennar og hendur lækn-
ingarmáttur. Ný von vaknaði
með þeim sem nutu vináttu
hennar og umhyggju, og allt víl
og vol hlaut að víkja.“
Orð mín hér eru fátækleg til-
raun til að gefa mynd af per-
sónulegum kynnum af merkri
hjúkrunarkonu. Okkar fyrstu
kynni urðu, er ég sem nemi kom
á Farsóttarhúsið. Þá hagaði
þannig til að á efri gangi sjúkra-
hússins voru berklasjúklingar
en á neðri gangi voru stofur
fyrir farsóttir, kíghósta, skar-
latssótt, taugaveiki og stundum
barnaveiki og mænuveiki. Á
miðjum gangi hinum megin
voru herbergi yfirhjúkrunar-
konunnar, svo að hún gat fylgst
með öllu. Það þurfti sannarlega
strangrar aðgæslu við að ekki
bærust sóttkveikjur á milli. Sú
ábyrgð hvíldi á forstöðukon-
unni. Þetta tókst með árvekni
hennar og hlýðni þeirra sem með
henni unnu. María var mjög
barngóð og reyndi eftir mætti
að bæta þessum veiku börnum
aðskilnað frá foreldrum. Þarna
voru bæði börn og fullorðnir.
María hafði sérstakt lag á að
dreifa hug sjúklinga frá örlög-
um sem mörgum þeirra voru
búin og létta áhyggjum. Hún
var svo úrræðagóð með hjálp,
átti vini og ættingja um allt
land. Það kom sér vel, þegar
þurfti að útvega atvinnu og
greiða úr fjárhagsörðugleikum
þeirra sem urðu að dvelja lang-
dvölum á sjúkrahúsi. Þá voru
engin sjúkrasamlög eða trygg-
ingar. Aldrei fékk ég fullþakk-
að Maríu þær unaðsstundir er
við upplifðum á ferðalögum
okkar um óbyggðir landsins. Það
var allt hennar dugnaði og út-
sjónarsemi að þakka að þessi
ferðalög voru farin. Hún var
sjálfkjörinn fararstjóri og sá
um allt. Einstök var tryggð
Maríu við æskustöðvarnar.
Þangað fór hún sumar eftir
sumar með vini og vandamenn
og dvaldi þar um tíma.
Ég þakka allt það góða sem
hún kenndi mér og sýndi með
starfi sínu. Blessuð sé minning
hennar.
Þuríður Þorvaldsdóttir.
,,«>ó<)iir maóur ber f>olt fram úr
Kóóum sjóói lijarla síns."
Haustið 1919 lágu leiðir okk-
ar Maríu Maack saman og ent-
ust góð kynni okkar vel og lengi.
Ég stundaði þá nám í Kvenna-
skólanum í Reykjavík og var
svo óheppin að veikjast af skar-
latssótt. Aldrei gleymi ég hlýju
viðmóti hennar þegar hún tók
á móti okkur klædd hvíta kjóln-
um sínum, létt í spori og virðu-
leg. María Maack var þá for-
stöðukona Sóttvarnarhússins við
Seljaveg, en hún fluttist í febr-
úar 1920 með sjúklinga sína í
gamla spítalann að Þingholts-
stræti 25 sem eftir það var kall-
aður Farsóttarhúsið. Við vorum
5 námsmeyjar úr Kvennaskól-
anum sem voru fluttar til henn-
Fravih. á bls. 89.