Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1998, Qupperneq 41

Skýrsla nefndar á vegum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
uKranusmai
Reykjavík
Framtíðarskipan sjúkrahúsmála í Reykjavík
Á undanförnum árum hafa umræður um aukna samvinnu
eða jafnvel sameiningu stóru sjúkrahúsanna í Reykjavík verið
áberandi. Á árinu 1991 skilaði ráðgjafafyrirtækið Emst og Young
skýrslu til stjórnar Ríkisspítala (Rsp.) um framtíðarþróun sjúkra-
hússins. Var í þeirri skýrslu bent á hagkvæmni þess að sam-
eina Ríkisspítala og Borgarspítalann. Síðan þá hafa Borgar-
spítalinn og St. Jósepsspítali, Landakoti sameinast í Sjúkra-
húsi Reykjavíkur, SHR, frá 1. janúar 1996.
Nefnd um aukna samvinnu og verkaskiptingu sjúkrahús-
anna í Reykjavík og á Reykjanesi skilaði áfangaskýrslu í mars
1996. Nefndin lagði til að faglegt og rekstrarlegt samstarf
sjúkrahúsanna yrði eflt, verkaskipting yrði aukin milli sjúkra-
húsanna, en forðast skyldi óþarfa tvöföldun á dýrri, flókinni
og sérhæfðri starfsemi. Sjúkrahúsin yrðu þó rekin áfram sem
sjáifstæðar einingar með eigin framkvæmdastjórn. Tillögur
nefndarinnar mynduðu grunn að samkomulagi um frekari
verkaskiptingu og samvinnu sjúkrahúsanna í Reykjavík, sem
m.a. leiddi til þess að öldrunardeildir sjúkrahúsanna í Reykja-
vík voru sameinaðar og stofnuð öldrunarþjónusta sjúkrahús-
anna, sem er staðsett á Sjúkrahúsi Reykjavíkur, Landakoti.
í ágúst 1996 gerðu heilbrigðis- og tryggingaráðherra,
fjármálaráðherra og borgarstjórinn í Reykjavík með sér sam-
komulag um aðgerðir í rekstri SHR og Rsp. í samkomulaginu
felst ákvörðun um aukna samvinnu og breytta verkaskiptingu
sjúkrahúsanna. Þá skyldi gerð heildarskoðun á starfsemi
sjúkrahúsanna í Reykjavík og nærliggjandi byggðarlögum. Sú
athugun skyldi beinast að enn frekari hagræðingu í rekstri
sjúkrahúsanna. í september 1997 gerðu síðan sömu aðilar
samkomulag um frekari aðgerðir í rekstri SHR og Rsp.
í ágúst 1997 kynnti heilbrigðis- og tryggingaráðuneytið
skýrslu sem unnin var af ráðgjafafyrirtækinu VSÓ í samvinnu
við Ernst og Young. Skýrslan ber heitið „Skipulagsathugun
sjúkrahúsanna í Reykjavík og nágrenni - Framtíðarsýn". í skýrsl-
unni mæltu ráðgjafarnir með því að sameina sjúkrahúsin í
Reykjavík og fjögur sjúkrahús í nágrenni Reykjavíkur þ.e.
Sjúkrahús Akraness, Sjúkrahús Suðurnesja, Keflavík, Sjúkra-
hús Suðurlands, Selfossi og St. Jósepsspítala, Hafnarfirði í
eitt háskólasjúkrahús undir einni stjórn. Stóru sjúkrahúsin tvö í
Reykjavík þyrftu að sérhæfa sig, hagræða og einbeita sér að
ákveðnum þáttum sjúkrahúsþjónustu, s.s. slysa- og bráða-
lækningum, vefrænum sérgreinum, bráðageðlækningum, stoð-
deildarþjónustu og háskólahlutverki. Hlutverk litlu sjúkra-
húsanna í nágrenni Reykjavíkur skyldi hins vegar vera tengt
einfaldari þjónustu, s.s. minniháttar bráðalækningum, eftir-
fylgd á göngudeild, langtímalyflækningum, endurhæfingu,
dagdeildarþjónustu, mæðraeftirliti, fæðingarhjálp og sængur-
legu. Litlu sjúkrahúsin myndu starfa í tengslum við viðkom-
andi deildir á stóru sjúkrahúsunum. Ýmis önnur klínísk starf-
semi s.s. öldrunarlækningar, langtímaendurhæfing og lang-
legu- geðlækningar yrðu hins vegar aðskildar háskólasjúkra-
húsinu og færð í hendur annarra aðila. Ýmis þjónustustarf-
semi, s.s. innkaup, birgðahald og rannsóknarstarfsemi yrði
samnýtt og þjónaði öllum sjúkrahúsunum. Ráðgjafarnir telja
að sameining eins og að framan er lýst leiði til betri gæða,
styttri sjúkrahúsvistar og lægri kostnaðar.
Frá 1. janúar 1998 hafa sjúkrahúsin á Akranesi, Kefla-
vík og Selfossi sameinast heilsugæslustöðvum sem áður
voru í starfstengslum við þau.
Forsendur
Nefnd á vegum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga sem falið
var að gera tillögur að framtíðarskipan sjúkrahúsmála í Reykja-
vík leggur eftirfarandi forsendur til grundvallar niðurstöðu sinni:
• Skipulag og starfsemi heilbrigðisstofnunar á fyrst og
fremst að taka mið af þörfum skjólstæðinga hennar. Þetta
felur í sér að öll starfsemi skuli skipulögð með tilliti til þeirr-
ar grundvallarhugmyndar að sjúklingurinn sé í öndvegi.
• Forsendur fyrir samkeppni í framboði á hátækniheilbrigðis-
þjónustu á íslandi eru hæpnar vegna fámennis þjóðarinnar.
• Að vissu marki ríkir samkeppni milli stóru sjúkrahúsanna í
Reykjavík um sérhæft starfsfólk. Ákveðnir valkostir eru
því fyrir hendi fyrir sérhæfða starfsmenn heilbrigðis-
þjónustunnar þegar horft er til faglegrar sérþekkingar,
starfsaðstæðna og launakjara.
• Á undanförnum árum og áratugum hafa orðið stór-
stígar framfarir í heilbrigðisvísindum, sem hafa leitt til
aukinnar sérhæfingar innan heilbrigðisþjónustunnar.
Aukin sérhæfing getur leitt til markvissari þjónustu og
styttri meðferðartíma. Sýnt hefur verið fram á sterka
fylgni milli þess hve oft tiltekin meðferð er framkvæmd
og gæða hennar. Mikilvægt er að skapa bestu aðstæð-
ur til að fræðileg þekking og reynsluþekking á öllum
sviðum heilbrigðisvísinda þróist skjólstæðingum heil-
brigðisþjónustunnar I hag. Öflugar vísindarannsóknir eru
þar nauðsynlegur þáttur.
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 74. árg. 1998
121