Ráðunautafundur - 12.02.1980, Blaðsíða 51

101
Bandaríkjunum. Hafa þær allar sína kosti og galla. Reyndur hefur
verið Se-áburður og gefist misvel, en áhrifin hafa ekki verið nógu
langvarandi. Se-kögglar hafa verið settir í vömb. Þeir duga i 1-2 ár,
þar sem þeir haldast i vömbinni sem þó verður misbrestur á. Tilraun
með notkun Se-köggla hefur veriö gerð undanfarin 2 ár undir stjóm
ÞÓrarins Lárussonar og verða niðurstöður væntanlega birtar innan skamms.
Önnur leið sem farin hefur verið er að blanda Se út i fóöurbæti, allt
að 0.1 ppm. Þetta er gert víða á Norðurlöndunum. Hér á landi væri e.t.v.
hægt að nota fiskimjöl meira til að koma i veg fyrir Se-skort en gert er
(4), en i loðnumjöli er um 1 ppm Se (tafla 3). Frekari rannsóknir eru
nauðsynlegar til þess að kanna hvort þetta Se sé i nýtanlegum samböndum
og hvort það sé í jafn miklu magni í öllum fiskimjölstegundum.
Eitt aðalvandamál rannsókna á stiuskjögri er að aðgreina þátt Se og
E-vítamíns til va.rnar gegn sjúkdómnum. Óbeinar mælingar á Se i blóði
eru auðveldar af þvi að samband er á milli Se-magns í blóði og glutathion
peroxidasa virkni. Se-mælingin er mjög timafrek og þvi dýr, en ensim-
mælingar eru miklu fljótlegri. Baldur Simonarson á Keldum hefur hafiö
mælingu á glutathíón peroxídasa virkni og E-vitamini í blóði. Með
mælingum á Se og E-vitamíni i blóði skepna og um leiö Se i fóðrinu ætti
að fást enn betri mynd af Se búskap sauöfjár að vetrarlagi. Þetta ætlum
við að gera i vetur í samstarfi við Hvanneyrarmenn. Einnig fer fram
könnun á Se i blóði mera i vetur, en rannsóknir á kálfum verða að biða
betri tima.
Er því meginhluta undirbúningsvinnu í sambandi við Se-mælingar á
íslandi lokið. Á því á næstu árum að vera hægt að kanna til nokkurrar
hlitar, hversu alvarlegur Se skortur reynist i búfé hér á landi.
Heimildir.
1. Flohe, L. , W.A. Gúnzler, H.H. Schock, FEBS Lett. 1973, 32,
132-134.
2. Kaljonen, T. Bull.Geol.Soc.Finland. 1973, 45_, 9-22.
3. Westermark, T. P. Raunu, M. Kirjarinta, L. Lappalainen,
Acta Pharmacol.et.toxicol. 1977, 40, 465-475.
4. Lunde, G., S.A. 0degaard. Nord.Vet.Med. 1972, 24, 484-491.