Ráðunautafundur - 15.02.1998, Side 49

41
RÁÐUNFIUTflFUNDUR 1998
Ný skipulags- og byggingarlög
Stefán Thors
Skipulagsstjóri ríkisins
INNGANGUR
I maí 1997 voru samþykkt á Alþingi ný skipulags- og byggingarlög. Nýju lögin leystu af
hólmi skipulagslög frá 1964 og byggingarlög frá árinu 1978. Lögin tóku gildi 1. janúar 1998.
Upphaflega stóð til að ný skipulagsreglugerð og ný byggingarreglugerð tækju jafnframt gildi
1. janúar en vegna veigamikilla athugasemda sem bárust við drög að reglugerðunum var
ákveðið að fresta gildistöku þeirra. Nú er stefnt að því að ný skipulagsreglugerð taki gildi 1.
mars 1998 og byggingarreglugerðin 1. júlí.
HELSTU NÝMÆLI
Helstu nýmæli eru þau að skipulagsstjórn ríkisins sem var umhverfisráðherra til aðstoðar við
framkvæmd laganna er lögð niður og verkefni hennar færð til sveitarfélaganna annars vegar
og til Skipulagsstofnunar hins vegar, en sú stofnun tók við hlutverki Skipulags ríkisins.
Úrskurðarvald í ágreiningsmálum færist frá umhverfisráðuneyti til þriggja manna
úrskurðarnefndar og eru úrskurðir hennar fullnaðarúrskurðir á stjórnsýslustigi og verður ekki
skotið til umhverfisráðherra.
Aðalskipulag samkvæmt nýju lögunum ber að gera fyrir öll sveitarfélög og skal það ná
til alls lands innan marka sveitarfélagsins. Áhersla á umhverfismál er almennt aukin og skal
nú meta áhrif ráðgerðra framkvæmda á umhverfi, náttúruauðlindir og samfélag.
Möguleikar almennings til þátttöku í mörkun stefnu í skipulagsmálum eru auknir og
skal sveitarstjórn nú m.a. kynna skipulagstillögu, markmið hennar og forsendur fyrir íbúum
sveitarfélagsins á almennum fúndi áður en hún ákveður að auglýsa tillöguna á formlegan hátt.
Verkaskipting milli ríkis og sveitarfélaga er gerð skýrari og miðað við fyrri skipulags-
lög er öll ábyrgð sveitarstjórna á framkvæmd skipulagsmála aukin verulega.
í nýju lögunum er tekið upp svokallað framkvæmdaleyfi sveitarstjórnar sem þarf nú
fyrir meiri háttar framkvæmdum sem ekki eru háðar byggingarleyfi.
MARKMIÐ
í lögunum eru nú í fyrsta skipti markmiðsákvæði sem eru eftirfarandi:
• að þróun byggðar og landnotkunar á landinu öllu verði í samræmi við skipulags-
áætlanir sem hafi efnahagslegar, félagslegar og menningarlegar þarfir landsmanna,
heilbrigði þeirra og öryggi að leiðarljósi,
• að stuðla að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands og landgæða, tryggja varð-