Ráðunautafundur - 15.02.1998, Page 99

91
N/ha (Nesheim og Öjen 1994). Ekki eru aðgengilegar niðurstöður úr mælingum á niturnámi
rauðsmára með samsætuaðferð hér á landi en með því að beita frádráttaraðferð hefur verið
áætlað að rauðsmári hafi skilað á bilinu 62 til 88 kg N/ha á ári í tilraun 678-89 á Korpu (Jó-
hannes Sveinbjörnsson 1997).
Almennt má segja að tilgangslítið sé að auka framleiðni belgjurta með nituráburðargjöf
þar sem nitur í rótarumhverfi letur niturbindingu úr andrúmsloftinu. Neikvæð áhrif nitur-
áburðargjafar á uppskeru smárans eru hins vegar eingöngu óbein þegar hann er ræktaður í
blöndu með grasi vegna þess að hún veikir samkeppnisþrótt hans gagnvart grasinu. Ekki ætti
því að bera á nitur ef gott jafnvægi er á milli tegundanna (McBratney 1987). Tilraunir á
Norðurlöndum hafa þó sýnt að með smáum niturskömmtum má auka uppskeru grass án þess
að það komi verulega niður á smáranum, og auka þannig heildaruppskeru (Lunnan 1991).
í tilraunum á Korpu (nr. 724-94 og 724-96) hafa verið bornir saman þrír niturskammtar,
0, 50 og 100 kg N/ha (1. tafla). Niðurstöður úr eldri tilrauninni sýna að meiri heildaruppskera
fæst ef borinn er á nituráburður, en 100 kg N gefa ekki meiri uppskeru en 50 kg N/ha (1.
mynd). Með aukinni nituráburðargjöf dregur auk þess úr smáranum í sverðinum. Því er mæit
með því að í sæmilega ffjósömum jarðvegi verði nituráburðargjöf stillt í hóf ef ávinningur af
áburðarsparnaði á að skila sér. Ljóst er þó að rannsaka verður betur hver ávinningurinn sé af
N-áburðargjöf á bilinu 0-50 kg/ha.
0N 50 N 100 N 0 N 50 N 100 N 0N 50 N 100 N
1. uppskeruár 2. uppskeruár 3. uppskeruár
1. mynd. Uppskera grass og rauðsmára við þrenns konar N áburðar-
skammta í þrjú ár frá sáningu.
Uppskera rauðsmáratúna ræðst einkum af hlutfalli rauðsmára í sverðinum og næringar-
ástandi jarðvegsins. í tilraununum á Sámsstöðum og Korpu hefur jafnan verið borinn á sami
grunnáburðarskammtur, 20 kg N, 60 kg P og 83 kg K á ha og í upphafi var tilraunalandið
kalkað með skeljasandi þar sem þörf var talin á. Heildaruppskera á reitum með Bjursele rauð-
smára í þremur tilraunum sem uppskornar hafa verið í þrjú, fimm og sjö ár (1. tafla) sést á 2.
mynd. í tilraun nr. 671-88 var meðaluppskera fyrstu sex árin 51,5 hkg þe./ha, þar af gaf